Obsypany różowym bądź białym kwieciem, niezwykle urokliwy krzew lub niskie drzewo to głóg dający drobne kuliste owoce w kolorze ciemnej czerwieni. Medycyna naturalna z jego dobroczynnych właściwości korzysta od dawna.
Głóg dwuszyjkowy
Głóg dwuszyjkowy (Crataegus laevigata, Crataegus oxyacantha) jest rośliną wieloletnią z rodziny różowatych. To ciernisty krzew mogący występować w postaci niewysokiego drzewa. Występuje w lasach, ogrodach, parkach, sadzi się go wzdłuż ulic i wykorzystuje do żywopłotów. W Polsce występuje pospolicie. Głóg dwuszyjkowy kwitnie na wiosnę.
Głóg jednoszyjkowy
Głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna) występuje w Polsce powszechnie, zwłaszcza na niższych terenach górskich. Może dorastać do kilku metrów wysokości. Jest rośliną wieloletnią, rośnie głównie na obszarach przydrożnych i w zaroślach. Okres kwitnienia głogu jednoszyjkowego przypada na maj i czerwiec, natomiast owoce dojrzewają później – od sierpnia do października.
W Polsce często spotkać można się jeszcze z głogiem pośrednim (Crataegus x media), który powstał ze skrzyżowania głogu dwuszyjkowego i jednoszyjkowego. Najbardziej popularna odmiana to Paul’s Scarlet.
Właściwości lecznicze głogu
Za surowiec leczniczy uchodzą kwiatostan głogu (Crataegi folium cum flore) oraz owoc głogu (Crataegi fructus). W głogu znajdują się cenne flawonoidy, saponiny, witaminy (zwłaszcza C, z grupy B oraz prowitamina A), garbniki, celuloza, związki kumarynowe, żelazo, potas, mangan, wapń, krzem, kobalt.
Preparaty z głogu znalazły zastosowanie przede wszystkim w leczeniu chorób serca. Zaleca się je w przypadku miażdżycy, nadciśnienia, zaburzeń ciśnienia krwi, dławicy piersiowej (dusznicy bolesnej), zawrotów i bólów głowy oraz przy postępującym osłabieniu mięśnia sercowego. Głóg poprzez korzystny wpływ na przepływ tlenu usprawnia krążenie i pracę serca. Preparaty z głogu dwuszyjkowego i jednoszyjkowego zalecane są po zawale mięśnia sercowego.
Właściwości głogu wpływają również dobroczynnie na nastrój – wyciąg z tej rośliny koi nerwy, redukuje niepokój i ułatwia zasypianie, dlatego preparaty z głogu zalecane są na nerwicę, wahania nastrojów czy bezsenność. Głóg pomoże też w stanach ogólnego zmęczenia. Natomiast ze względu na wysoką zawartość witaminy C głóg nie tylko korzystnie wpływa na krążenie, ale również wzmacnia odporność i uelastycznia skórę. Głóg działa przeciwastmatycznie i przeciwskurczowo. Można go stosować w biegunce, kamicy nerkowej i żółciowej, niestrawności oraz niepokojach.
Uwaga! Do celów leczniczych nie nadaje się głóg szkarłatny (Crataegus coccinea). W Polsce uprawia się go jako roślinę ozdobną, którą spotkać można głównie w parkach. Z owoców głogu szkarłatnego, po przetworzeniu, robi się dżemy, konfitury, kisiele, galaretki.
Jakie właściwości ma głóg? Dowiesz się tego z filmu:
Przyjmowanie preparatów z głogu w zalecanych dawkach jest bezpieczne dla zdrowia i nie wywołuje szkodliwego działania ubocznego. Nie są one jednak zalecane przy niskim ciśnieniu krwi.
Zastosowanie głogu
Świeży głóg (owoce) można kupić na targowiskach. W sprzedaży dostępny jest głóg w tabletkach, głóg suszony (w aptekach, sklepach zielarskich) oraz sok z głogu (powinien być stuprocentowy bez cukru).
Herbata z głogu
Leczniczy napar można przygotować, zalewając łyżeczkę kwiatów szklanką wrzątku. W celach leczniczych należy pić go 2 razy dziennie. Z kolei herbatkę z owoców robi się, biorąc 15 g owoców na 1 l wody. Pije się ją 2–3 razy dziennie.
Głóg w tabletkach
Korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy i układ nerwowy. Dostępny jest bez recepty, stosowany według wskazań w ulotce.
Przetwory z głogu
Można je stosować w celach leczniczych. Konfiturę z owoców głogu robi się według proporcji: 1 kg owoców na 1 szklankę cukru. Co ciekawe, konfitura z owoców i kwiatów głogu, stosowana 2 razy dziennie po łyżeczce, daje dobre efekty w kuracjach odchudzających.
Najlepiej wycisnąć w wyciskarce. Dojrzałe owoce należy najpierw umyć, pozbyć się pestek, a następnie przecisnąć przez maszynę. Można osłodzić do smaku (najlepiej miodem). Pić od razu po wyciśnięciu.
Inne odmiany głogu
Głóg pierzastolistny (Crataegus pinnatifida) – zwany również głogiem chińskim. Wykazuje silne właściwości lecznicze. Jego owoce – największe ze wszystkich gatunków głogu – są bardzo smaczne, dlatego warto wykorzystywać je na przetwory. Można robić z nich konfitury, soki, herbaty, nalewki, powidła.
Głóg szypułkowy (Crataegus pedicellata) – pochodzi z Ameryki Północnej. Uprawiany głównie jako roślina ozdobna; znajduje szerokie zastosowanie w miastach, ponieważ jest odporny na zanieczyszczenie powietrza. Jego uprawa jest bardzo prosta, toleruje właściwie każdy rodzaj gleby. Głóg syberyjski (Crataegus sanguinea) – uprawiany głównie na Syberii jako roślina ozdobna i lecznicza. Gatunek mrozoodporny. Ma liście podobne do liści głogu szkarłatnego.
Nazywany głogiem krwistym.
Głóg pięcioszyjkowy (Crataegus pentagyna) – gatunek ozdobny, leczniczy i miododajny. Występuje pospolicie w lasach, zaroślach, przy brzegach zbiorników wodnych i na polanach.
Ma białe kwiaty o intensywnym zapachu.
Głóg śliwolistny (Crataegus prunifolia) – roślina powstała jako krzyżówka głogu ostrogowego z (prawdopodobnie) głogiem długocierniowym. Wykorzystywany głównie w żywopłotach. Drzewo odporne na zanieczyszczenie powietrza, mrozy oraz suszę.
Bibliografia:
1. Jadwiga Górnicka, "Apteka Natury. Poradnik Zdrowia", AWM 2011.
