Gigantyzm pojawia się niezwykle rzadko; obarczona nim osoba charakteryzuje się bardzo wysokim wzrostem. Lekarze twierdzą, że pierwsze objawy pojawiają się już w okresie dzieciństwa, a nawet we wczesnej młodości. Występują w okresie, gdy kości nie są jeszcze w pełni zrośnięte oraz nie dochodzi do skostnienia chrząstek wzrostowych.
Gigantyzm to nadmierny rozrost masy ciała oraz kośćca. Można go podzielić na dwa rodzaje: przysadkowy oraz eunuchoidalny. Pierwszy jest ściśle związany z funkcjonowaniem przysadki mózgowej. Drugi – dotyczy zaburzeń oraz niedoboru hormonów płciowych. Gigantyzm eunuchoidalny przejawia się opóźnionym kostnieniem kości, a także dojrzewaniem płciowym, czego efektem jest m.in. nadmierny wzrost.
Gigantyzm wiąże się z nadczynnością przedniego płata przysadki. Natomiast w okresie szkolnym nadmierny wzrost może wynikać z otyłości – zwiększonego przyrostu tkanki tłuszczowej. Dziecko staje się wyższe, a przy tym bardziej rozwinięte od rówieśników. Niekiedy po okresie pokwitania nadmierny rozwój ustaje; wówczas zazwyczaj nie pojawiają się cechy akromegalii (choroby wywołanej przez czynnego gruczolaka komórek kwasochłonnych w przednim płacie przysadki mózgowej). Jeżeli jednak wzrost wciąż postępuje, choroba może się rozwijać w bardzo szybkim tempie.
Gigantyzm – objawy
Zbyt duża produkcja hormonu wzrostu w przypadku dzieci skutkuje gigantyzmem, natomiast u dorosłych – akromegalią, pojawiającą się między 30. a 45. rokiem życia. U osób starszych dochodzi również do nadmiernego rozrostu tkanek miękkich, czego efektem są powiększone stopy, dłonie oraz żuchwa czasami te cechy można również zaobserwować u dzieci z gigantyzmem.
Zobacz także: Co to jest gigantyzm? Jakie daje objawy? Czy można go leczyć?
Gigantyzmowi przysadkowemu mogą towarzyszyć także inne symptomy związane z działaniem hormonu wzrostu, wśród nich: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, bóle stawów i kręgosłupa oraz osłabienie mięśni. Ubytek bocznego pola widzenia bóle głowy, podwójne widzenie wynika z obecności guza i jego ucisku na okoliczne tkanki. Innymi objawami mogą być: opóźnione pokwitanie, osłabienie, nadmierne pocenie się, wydzielanie mleka z piersi, a także zaburzenia miesiączkowania.
Jakie są przyczyny gigantyzmu przysadkowego?
Gigantyzm przysadkowy związany jest z problemami z funkcjonowaniem przysadki mózgowej, która wydziela za dużą ilość hormonu wzrostu. Lekarze potwierdzają, że najczęściej jest to wynik gruczolaka przysadki (łagodnego guza nowotworowego), uciskającego okoliczne nerwy, a także powodującego zaburzenia w funkcjonowaniu tego gruczołu.
Wydzielanie zbyt dużej ilości hormonu jest spowodowane przez rozrost złośliwego guza przysadki. Jednak to nie jedyna przyczyna schorzenia. Wśród innych są genetycznie uwarunkowane choroby takie jak: zespół Klinefeltera czy Sotosa, syndrom McCune’a-Albrighta, mnoga gruczolakowatość typu 2B, zespół Marfana. Gigantyzm pojawia się sporadycznie w okresie dziecięcym, znacznie częściej u dojrzewających chłopców.
Gigantyzm przysadkowy – leczenie
Wszystkie symptomy, które wzbudzają niepokój, należy skonsultować z lekarzem. To istotna sprawa, dlatego że im wcześniej rozpoczyna się leczenie, tym lepsze są rokowania. Dodatkowo specjalista jest w stanie potwierdzić lub wykluczy inne choroby, których efektem bywa właśnie zbyt duży wzrost. Lekarz może wykluczyć syndrom McCune’a-Albrighta, zespół Sotosa czy też mnogą gruczolakowatość typu 1.
Podstawowymi testami, które należy wykonać przy podejrzeniu gigantyzmu, są rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa. To właśnie one dają lekarzowi stuprocentową pewność, czy faktycznie pacjent ma problemy związane z guzem przysadki. Dodatkowo są przeprowadzane także badania hormonalne – oznaczanie poziomu hormonu wzrostu, poziomu prolaktyny, hormonów płciowych oraz hormonów nadnerczy. Mając pełne wyniki, lekarz może dopiero stwierdzić, czy badany cierpi na gigantyzm, a jeżeli tak, to jakiego rodzaju jest to schorzenie, oraz na jakim poziomie zaawansowania obecnie się znajduje.
Leczenie gigantyzmu przysadkowego rozpoczyna się od usunięcia guza, który zapoczątkował rozwoju choroby. W przypadku gdy nie można się go pozbyć w całości albo nie może się odbyć zabieg chirurgiczny lub gdy choroba nie wynika z obecności guza lekarz wykorzystuje terapię somatostatyną. Polega ona na hamowaniu wydzielania hormonu wzrostu.
