Ganglion to galaretowaty guzek tworzący się w okolicach stawowych najczęściej na wierzchniej stronie nadgarstka. Rzadziej tworzy się na stopie czy przy stawie kolanowym. Schorzenie to pojawia się bardzo często u osób młodych w wieku od 15 do 40 roku życia, którzy uprawiają gimnastykę i nadwyrężają stawy nadgarstka. Jest też wynikiem powtarzających się urazów czy stanów zapalnych. Ganglion występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn, a jego średnica może wynosić kilka centymetrów, ale co ważne, guzek nie przebija skóry. Chociaż nie jest to schorzenie zagrażające życiu, warto usunąć go już w początkowym etapie, żeby zapobiec bolesnym nawrotom czy komplikacjom.
Przyczyny powstawania ganglionu
Liczne urazy, przeciążenia czy stany zapalne nadgarstka sprzyjają tworzeniu się torbieli galaretowatej. W nadgarstku znajdują się pochewki (cienkie osłonki), które osłaniają ścięgna mięśni. Ich główną funkcją jest ochrona ścięgien przed urazami mechanicznymi np. za sprawą elementów kostnych nadgarstka. Pomiędzy pochewką a ścięgnem znajduje się specjalny płyn, który zabezpiecza przesuw ścięgien podczas ruchu, jeśli jednak nadgarstek narażony jest na liczne mikrourazy czy obciążenia, pochewki zaczynają produkować nadmierną ilość płynu. W wyniku czego dochodzi do pogrubienia i uwypuklenia ściany pochewki. Objawem tego jest galaretowaty guzek widoczny pod skórą, czyli ganglion. Może on powodować ból, ograniczać ruchomość stawów, a nawet naciskać na przebiegające w pobliżu nadgarstka nerwy.
Zobaczcie, jak wygląda zabieg wycinania znamion:
Ganglion – objawy
Przeoczenie torbieli galaretowatej jest praktycznie niemożliwe, gdyż większość ganglionów przybiera postać wyraźnego guzka, wypełnionego galaretowatą substancją. Są jednak przypadki, kiedy mniejsze torbiele pozostają schowane pod skórą (mówimy wówczas o ganglionie ukrytym). Wiele torbieli nadgarstka nie wywołuje silnych objawów bólowych, jeśli jednak ganglion uciska na nerw, mogą pojawić się następujące dolegliwości:
- ból podczas ruchu nadgarstka,
- mrowienie dłoni,
- wrażliwość na dotyk,
- osłabienie mięśni,
- ograniczona ruchliwość dłoni.
Torbiele, nawet jeśli nie powodują dyskomfortu bólowego, mogą być defektem estetycznym i również kwalifikują się do usunięcia.
Jak leczyć ganglion?
Leczenie torbieli galaretowatej ma kilka etapów w zależności od stadium rozwoju guza czy innych dolegliwości towarzyszących schorzeniu. W pierwszym etapie pojawienia się galaretowatego guza wystarczy stosować leczenie zachowawcze, np stosując niesterydowe maści, za pomocą których wmasowujemy ganglion, tak żeby się wchłonął. W wielu przypadkach ganglion wchłania się samodzielnie i nie jest konieczne podejmowanie dalszych działań. Lekarz zleca wówczas wyłącznie obserwację. Może również zostać zlecone unieruchomienie nadgarstka za pomocą opaski uciskowej lub stabilizatora, ponieważ ganglion, jeśli uciska nerwy, powoduje ból podczas ruchu. Jeśli to nie wystarczy, wówczas konieczne jest nakłucie guza i aspiracja (usunięcie, wyssanie) płynu z torbieli. Po takim zabiegu trzeba szczególnie uważać na nadgarstek i unikać jego przeciążenia. Przy tej metodzie istnieje jednak ryzyko nawrotu schorzenia. Najskuteczniejszym sposobem leczenia ganglionu jest zabieg operacyjny, który daje niemal stuprocentową gwarancję całkowitego pozbycia się dolegliwości, ale wciąż pozostawia niewielkie ryzyko nawrotu choroby. Operacja ganglionu nadgarstka polega na całkowitym wycięciu chorobowo zmienionej ściany pochewki ścięgnistej lub torebki stawowej. Po leczeniu operacyjnym konieczna jest rehabilitacja nadgarstka. Czasem, aby zdiagnozować istnienie ganglionu, zwłaszcza ukrytego, konieczne jest badanie USG, RTG lub rezonans magnetyczny.
Przy ostrych stanach zapalnych zaleca się ograniczenie do minimum czynności ruchowych nadgarstka, a w celu zminimalizowania dolegliwości bólowych można stosować niesterydowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe w postaci żelów czy maści. Innym sposobem złagodzenia bólu jest jonoforeza (zastosowanie prądu stałego). Można również stosować zabiegi regenerujące, takie jak pole magnetyczne, ultradźwięki, laseroterapia oraz zabiegi zmniejszające obrzęki np. krioterapia. Lekarz może zlecić również ćwiczenia lecznicze wykonywane przez fizjoterapeutę.
Domowe sposoby na ganglion
Obok leczenia klinicznego ganglion można likwidować za pomocą domowych sposobów. Nie mamy gwarancji, że zlikwidują one problem czy zapobiegną nawrotom, ale mogą zmniejszyć ból i uczucie dyskomfortu. Doskonałym przykładem jest czarna herbata czy imbir, które mają właściwości przeciwzapalne i łagodzą ból czy swędzenie. Pomocny w walce z ganglionem może okazać się olejek kadzidłowy, który z kolei ma działanie ściągające, a co się z tym wiąże może zmniejszyć wielkość guza, a nawet zapobiegać jego nawrotom.
