Dyskopatia stanowi bardzo częsty problem będący główną przyczyną dolegliwości bólowych kręgosłupa. Obejmuje schorzenia związane z krążkiem międzykręgowym kręgosłupa. Wraz z wiekiem, jak również pod wpływem wielu dodatkowych czynników dochodzi do uszkodzeń i zwyrodnienia w zakresie tej struktury.
Dyskopatia może objąć każdy odcinek kręgosłupa, najczęściej pojawia się dyskopatia kręgosłupa szyjnego lub lędźwiowego. Może dotyczyć niewielkiego odcinka kręgosłupa, jednak najczęściej dochodzi do rozwoju tzw. dyskopatii wielopoziomowej, czyli obejmującej kilka odcinków kręgosłupa; procesy zwyrodnieniowe rzadko obejmują jeden krążek międzykręgowy. Zmiany mogą różnić się zaawansowaniem na różnych poziomach kręgosłupa.
Co to jest dyskopatia wielopoziomowa?
Dyskopatia wielopoziomowa to termin obejmujący patologię krążków międzykręgowych. Kręgosłup zbudowany jest z 33–34 kręgów, podzielonych na następujące odcinki:
- odcinek szyjny (7 kręgów) C1–C7;
- odcinek piersiowy (12 kręgów) Th1–Th12;
- odcinek lędźwiowy (5 kręgów) L1–L5;
- odcinek krzyżowy (5 zrośniętych kręgów) S1–S5;
- odcinek guziczny (4–5 kręgów tworzących jedną kość guziczną).
Pomiędzy kręgami kręgosłupa występują krążki międzykręgowe, które określane są potocznie mianem dysków. Ze względu na swoją strukturę i wypełnianie przestrzeni międzykręgowych uznawane są jako swego rodzaju amortyzatory dla kręgosłupa. Pojedynczy krążek międzykręgowy jest zbudowany z pierścienia włóknistego otaczającego jądro miażdżyste. W wyniku urazu czy procesów zwyrodnieniowych dochodzi do osłabienia pierścienia włóknistego i wysunięcia się jądra miażdżystego (popularnie określanego jako wypadnięcie dysku). O tyle, o ile uraz może powodować dyskopatię na jednym poziomie, to procesy zwyrodnieniowe zachodzą najczęściej na kilku poziomach, co określane jest dyskopatią wielopoziomową.
Sprawdź jak wygląda diagnostyka dyskopatii:
Dyskopatia wielopoziomowa – przyczyny
Dyskopatia wielopoziomowa to naturalny proces związany z wiekiem. Do powstania dyskopatii wielopoziomowej przyczynia się wiele czynników. Bardzo ważną rolę odgrywa nieprawidłowa postawa ciała. Przekłada się to na niewłaściwy rozkład obciążenia na krążki międzykręgowe, co przyspiesza i nasila ich zmiany degeneracyjne na wielu poziomach jednocześnie. Ważnym czynnikiem przyczyniającym się do powstania dyskopatii jest nadmierna masa ciała. Każdy dodatkowy kilogram istotnie obciąża kręgosłup i predysponuje do przyspieszenia procesów zwyrodnieniowych w krążkach międzykręgowych. Należy tu odróżnić jednak nadmierną masę ciała wywołaną nadmiernie rozbudowanym korpusem mięśniowym i otyłość wynikającą z tkanki tłuszczowej. Kręgosłup cierpi w obu przypadkach szczególnie, jeśli rozbudowywanie mięśni jest połączone z dźwiganiem ciężarów. Jednak w przypadku mięśni, stanowią one stabilny korpus i przyczyniają się do ustabilizowania kręgosłupa. W przypadku nadmiaru tkanki tłuszczowej, więzadła i mięśnie przykręgosłupowe są zdecydowanie bardziej wiotkie i kręgosłup nadmiernie obciążony jest bardziej podatny na negatywny wpływ nadmiaru masy ciała.
Dyskopatia wielopoziomowa – objawy
Objawy dyskopatii wielopoziomowej zależą od poziomu, jaki obejmuje. Najczęściej pojawiają się dyskopatia szyjna i dyskopatia lędźwiowa. Głównym objawem jest ból. Może mieć charakter przewlekły, ograniczający ruchomość i możliwość wykonywania codziennych aktywności. Może mieć również charakter ostry, napadowy, kiedy dochodzi do powstania zespołu korzeniowego, popularnie określanego „korzonkami”. Dyskopatia szyjna jest odpowiedzialna za wystąpienie bólu w górnej części ciała, przede wszystkim kończynach górnych, barkach i okolicy łopatek. Dyskopatia lędźwiowa objawia się bólem promieniującym wzdłuż kończyn dolnych. Poza bólem pojawiają się nieprzyjemne uczucie mrowienia, a także stopniowe osłabienie siły mięśniowej.
Należy pamiętać, że w zależności od segmentu objętego zwyrodnieniem, różne będą partie mięśniowe, w zakresie których dochodzi do osłabienia. Inne będą też fragmenty kończyn objęte bólem.
Leczenie dyskopatii wielopoziomowej
W zależności od stopnia zwyrodnienia krążków międzykręgowych, różne może być postępowanie lecznicze. Podstawą decyzji o podjęciu leczenia jest rezonans magnetyczny. W większości dyskopatie leczy się metodami zachowawczymi. Zalicza się do nich przede wszystkim ćwiczenia wzmacniające i rozciągające, fizykoterapię (prądy TENS, pole magnetyczne, jonoforeza), zabiegi manualne, kinesiology taping (naklejanie na bolące miejsce specjalnych plastrów) i leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Dzięki fizykoterapii, ćwiczeniom i leczeniu farmakologicznemu uzyskuje się poprawę stanu klinicznego, ruchomości i zniwelowanie bólu.
W sytuacji pojawienia się jakichkolwiek deficytów w zakresie przewodnictwa nerwowego, co przekłada się na zaniki mięśni, znaczne zaburzenia czucia czy upośledzenie podstawowych czynności, jak np. funkcje zwieraczy, konieczne jest rozważenie leczenia operacyjnego. Ponadto operacja jest wskazana u osób ze znacznymi dolegliwościami bólowymi, u których metody zachowawcze nie przynoszą spodziewanych efektów.
