Nowotwór jelita grubego to najczęściej gruczolakorak jelita grubego. Częściej rozwija się u mężczyzn, a ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem. W Polsce zajmuje drugie miejsce pod względem liczby zgonów, jaką wywołują nowotwory. Nawyki żywieniowe i dieta mają ogromne znaczenie w etiologii raka jelita grubego. Podstawową metodą leczenia tego nowotworu jest operacja jelita grubego, choć nie zawsze jest ona możliwa. Często konieczne jest wycięcie guza wraz z fragmentem jelita grubego. Nie zawsze można połączyć wolne końce jelita grubego lub zespolenie jest możliwe dopiero w drugim etapie operacji. Czasami stosuje się przetokę tymczasową, by przez kilka miesięcy pozwolić na wygojenie zespoleń. Wtedy konieczne jest wyłonienie tzw. stomii, czyli sztucznego odbytu, będącego otworem w ścianie brzucha, przez który koniec jelita grubego łączy się z workiem stomijnym. Chory po operacji jelita grubego powinien stosować dietę zaleconą przez lekarza i dietetyka.
Jak wygląda chore, a jak zdrowe jelito grube? Skąd biorą się w nim zmiany? Kiedy rak jelita grubego daje pierwsze objawy? Odpowiedź na filmie:
Jaka dieta po operacji jelita grubego?
Po operacji jelita grubego, kiedy można już wprowadzić żywienie dojelitowe, powinno się stosować dietę lekkostrawną z ograniczeniem tłuszczów. U dorosłej osoby poziom spożycia tłuszczu nie powinien przekraczać 50 g na dzień. Należy pamiętać, że bierze się pod uwagę zawartość tłuszczu we wszystkich spożywanych produktach (wędliny, mięsa, ryby, jaja, przetwory), a nie tylko ilość tłuszczu dodawanego do żywności.
Wartość energetyczna diety powinna być dostosowana do indywidualnych zapotrzebowań. Najlepiej, by osoba po operacji jelita grubego skonsultowała się z dietetykiem, który ułoży spersonalizowany jadłospis.
Dieta lekkostrawna po operacji jelita grubego opiera się również na zmniejszeniu spożycia potraw wzdymających, zawierających bardzo dużo błonnika pokarmowego, wędzonych, smażonych, ostro doprawionych. Warzywa powinny być podawane w wersji gotowanej, a owoce w formie kompotów. Należy spożywać 4–5 posiłków dziennie.
Dieta po operacji jelita grubego z wyłonieniem stomii
Nie zawsze wyłonienie stomii oznacza bardzo rygorystyczną dietę. Jadłospis u osób po operacji jelita grubego jest zróżnicowany, ponieważ osoby te w różnym stopniu tolerują pewne pokarmy. Żywienie po operacji jelita grubego jest zależne od rozległości resekcji jelita i miejsca wyłonienia stomii. Inaczej będzie bowiem wyglądać jadłospis, gdy stomia wyłoniona jest na jelicie cienkim, a inaczej, gdy na jelicie grubym. Pierwsze dni po zabiegu wiążą się z koniecznością wprowadzenia restrykcji i ścisłej diety. Dopiero kiedy jelita podejmą pracę, można stopniowo rozszerzać jadłospis. Do czasu wygojenia zespoleń stosuje się dietę „0”, czyli pacjent nie otrzymuje dojelitowo żadnych potraw. Później może zacząć pić wodę. Kiedy jelita zaczynają prawidłowo pracować, podejmuje się próby stopniowego wprowadzania posiłków. Zaczyna się od płynów, poprzez kleiki, a dopiero po dłuższym czasie wplata się w dietę pokarmy stałe. Nie od razu należy wprowadzać wszystkie produkty. Tym bardziej, że większość osób może odczuwać początkowo bóle brzucha, nudności czy wymioty. Nie oznacza to, że dany produkt już nigdy nie będzie mógł być spożywany. Po prostu należy odczekać kilka tygodni.
Wady diety po operacji jelita grubego
Niestety niejednokrotnie bardzo trudne jest zapewnienie pełnego zapotrzebowania na składniki odżywcze w diecie po operacji jelita grubego. Początkowy niedobór kalorii nie jest problemem, jednak dłuższe niedobory kaloryczne mogą prowadzić do niedożywienia chorego i pogorszenia się jego stanu ogólnego. Jeśli więc nie udaje się pokryć całkowitego zapotrzebowania na kalorie i inne składniki odżywcze z naturalnych źródeł, należy rozważyć z lekarzem wprowadzenie do diety dodatkowych suplementów, w postaci tzw. nutridrinków.
Ogólne zasady diety po operacji jelita grubego
Dieta po operacji jelita grubego nie powinna być monotonna. Zróżnicowane posiłki i ciekawe przepisy pozwalają na dostarczenie wszystkich koniecznych składników odżywczych. Bardzo ważne jest, by posiłki były przyjmowane regularnie co 3 godziny. Niestety po operacji jelita grubego nie można pozwolić sobie na bogatobłonnikową dietę, a to błonnik pokarmowy najczęściej jest kojarzony z profilaktyką zaparć i gazów. Tymczasem w przypadku diety po operacji jelita grubego główne działania pozwalające korzystnie wpłynąć na konsystencję stolca i zapobiegające wzdęciom obejmują spożycie fermentowanych produktów mlecznych, jak jogurty czy kefiry, a także napary z kopru i rumianku.
Należy unikać nasion roślin strączkowych, otrębów zbożowych, tłustych produktów, alkoholu, słodyczy, produktów wzdymających, cebuli, ogórków, jaj, serów pleśniowych czy kawy.
Bardzo ważne jest, by wypijać co najmniej 2 l wody w ciągu dnia.
Jeden artykuł zaleca duże ilości błonnika a drugi wręcz przeciwnie.