Marchew zawiera wiele cennych dla zdrowia składników odżywczych – witamin, minerałów, błonnika i fitozwiązków. Warzywo to zdecydowanie warto uczynić stałym elementem pełnowartościowego jadłospisu. Jednak dieta marchewkowa, pojęta jako monodieta służąca pozbyciu się zbędnych kilogramów, przynosi organizmowi więcej szkód niż korzyści.
Dieta marchewkowa a marchew w diecie
Marchew to jedno z najbogatszych roślinnych źródeł beta-karotenu – barwnika, który stanowi prowitaminę A i silny przeciwutleniacz. Substancja ta ogranicza szkodliwą aktywność wolnych rodników. Spowalnia więc procesy starzenia się organizmu, zapobiega rozwojowi zmian nowotworowych i chorób sercowo-naczyniowych oraz wpływa korzystnie na funkcjonowanie wzroku. Uważa się, że zmniejsza też ryzyko wystąpienia niektórych chorób oczu (np. zwyrodnienia plamki żółtej). Beta-karoten to także związek niezbędny dla dobrej kondycji skóry. Ma wpływ na jej jędrność (m.in. redukcję zmarszczek) i odpowiednie nawilżenie. Jako naturalny barwnik nadaje skórze ładny koloryt i chroni przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Wspomaga pielęgnację cery trądzikowej, ponieważ normalizuje pracę gruczołów łojowych.
Poza beta-karotenem w marchwi znajdują się inne karotenoidy (alfa-karoten, luteina, zeaksantyna, likopen), liczne witaminy (B, C, E, K, PP), minerały (m.in. wapń, potas, cynk, magnez, sód, fosfor, miedź, żelazo, jod), dużo błonnika oraz inne korzystne dla ludzkiego organizmu związki (np. falkarinol wykazujący działanie przeciwnowotworowe). Substancje te wzmacniają odporność, działają przeciwzapalnie, antybakteryjnie, przeciwpasożytniczo, obniżają poziom cholesterolu we krwi, poprawiają krążenie, zapobiegają schorzeniom zębów i dziąseł, regulują trawienie, znoszą zaparcia. Często zalecana jest dieta marchewkowa na chore jelita – na ich stany zapalne leczniczo działa regularne spożywanie gotowanej marchwi na czczo.
W rozsądnych dawkach marchew stanowi cenny składnik jadłospisu. Należy jednak pamiętać, że nawet najzdrowszy produkt w nadmiarze może powodować niepożądane skutki uboczne. Służące utracie zbędnych kilogramów monodiety prowadzą do niebezpiecznych dla organizmu niedoborów pokarmowych. Również dieta marchewkowa nie jest dobrym sposobem na odchudzanie, a jej zastosowanie w celach leczniczych wymaga umiaru i przestrzegania ścisłych zasad.
Dieta marchewkowa trzydniowa
Marchew jest niskokaloryczna (około 40 kcal w 100 g) i zawiera sporo błonnika (około 3 g w 100 g), dzięki czemu zapewnia uczucie sytości mimo niewielkiej wartości energetycznej. Wpływając korzystnie na perystaltykę jelit, ułatwia oczyszczanie organizmu ze zbędnych produktów przemiany materii, co wspomaga proces odchudzania.
Jadłospis diety marchewkowej obejmuje głównie marchew, z niewielką ilością tłuszczu, który umożliwia wchłanianie beta-karotenu. Jedna z najczęściej proponowanych monodiet zaleca spożywanie przez trzy dni wyłącznie marchwi w różnej postaci – surowej, gotowanej, duszonej, w formie przecierów, świeżych soków, lekkich zup. Warzywo można doprawiać ziołami lub sokiem z cytryny. Niektóre źródła zachęcają do diety jabłkowo-marchewkowej, czyli wzbogaconej o jabłka.
Reguły trzydniowej diety marchewkowej zakładają spożycie 1,5 kg marchwi w ciągu dnia. Konsumuje się ją w 5–7 porcjach, pamiętając, by w każdej znalazło się nieco mleka, jogurtu, masła czy oliwy z oliwek. Oprócz tego wolno jedynie pić wodę, ewentualnie zieloną lub ziołową herbatę.
Aby marchew zachowała cenne składniki, nie należy jej obierać – najczęściej wystarczy dokładnie umyć ją szczoteczką. Większość fitozwiązków znajduje się bowiem w skórce. Sok z marchwi najlepiej wykonać samodzielnie, ponieważ produkty dostępne w sklepach zwykle są pasteryzowane (pozbawione części witamin), zawierają niewskazane w diecie odchudzającej substancje dosładzające i niezdrowe konserwanty. Wskazane jest raczej zblendowanie marchwi w całości niż użycie sokowirówki, ponieważ miąższ, który w niej zostaje, to główne źródło błonnika.
Dieta marchewkowa – efekty
Osoby, które rozważają przejście na dietę marchewkową, najczęściej zastanawiają się, ile można schudnąć po jej zastosowaniu. W trzy dni można stracić na wadze kilka (2–4) kilogramów. Według internautów po dłuższym okresie można schudnąć nawet 10 kg. Jednak stosowanie diety marchewkowej ponad jeden dzień nie tylko prowadzi do efektu jojo, ale przede wszystkim może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia.
Drastyczna zmiana sposobu odżywiania jest dla organizmu sygnałem do gromadzenia zapasów energetycznych – głównie tłuszczu. Utracone na diecie marchewkowej kilogramy to przede wszystkim woda. Po kilku dniach stosowania marchwiowego jadłospisu może nastąpić także spowolnienie metabolizmu. W konsekwencji po zakończeniu diety organizm stara się odbudować wszystkie niedobory, co powoduje szybki przyrost wagi.
Dieta marchewkowa powoduje niedobory pokarmowe, a jednocześnie wiąże się z ryzykiem przedawkowania beta-karotenu. Nadmiernie obciąża on wątrobę, może prowadzić do bólu żołądka, bolesnych skurczów jelit, biegunki. Powoduje nie tylko żółte zabarwienie skóry, ale też często wywołuje na niej zmiany chorobowe. Może także wywołać zaburzenia wzroku.
Z powyższych względów dieta marchewkowa stanowczo niewskazana jest w ciąży, w czasie laktacji, dla dzieci i nastolatków oraz osób pracujących fizycznie. Spożywanie marchwi poddanej obróbce termicznej jest też niebezpieczne dla cukrzyków, ponieważ pod wpływem gotowania czy duszenia bardzo podnosi się indeks glikemiczny warzywa.
Dietę marchewkową najlepiej jest stosować przez jeden dzień (nie częściej niż raz w tygodniu), jako sposób na oczyszczenie organizmu. Metodą na odchudzanie jest zrównoważona dieta o ujemnym bilansie energetycznym, połączona z regularną aktywnością fizyczną.
