Pomiar stężenia jonów wodorowych w dolnym odcinku przełyku poprzez zastosowanie odpowiedniej sondy wkładanej przez nos to pH-metria. Pozwala na określenie kwasowości w dolnym odcinku przełyku, czyli ile soku żołądkowego się tam przedostaje. Jest to badanie przydatne przy podejrzeniu choroby refleksowej przełyku, ponieważ pozwala zarówno potwierdzić, jak i wykluczyć daną chorobę.
Kiedy wykonuje się pH-metrię przełyku?
Pomiar pH-metrii można wykonać w każdej grupie wiekowej, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Głównym do niego wskazaniem jest choroba refluksowa przełyku. Przeprowadza się je w celach diagnostycznych, ale też jako metodę monitorowania leczenia. Badanie jest przydatne, gdy pacjent zgłasza się do lekarza z dolegliwościami typu bóle zamostkowe czy pieczenie za mostkiem (popularnie określane zgagą). Czasami choroba refluksowa może przebiegać pod maską nawracających infekcji dróg oddechowych, czyli chory skarży się na nawracający kaszel bądź chrypkę.
Badanie pH-metrii przełyku – na czym polega?
Lekarz początkowo znieczula błonę śluzową nosa oraz gardła, najczęściej za pomocą żelu lub aerozolu zawierającego środek miejscowo znieczulający. Dlatego też pH-metria nie boli. Jedynie początkowo może być nieprzyjemna podczas wkładania sondy. Sonda wykorzystywana do badania jest cienka, zakłada się ją przez nos i umieszcza na około 5 cm nad dolnym zwieraczem przełyku. Koniec sondy znajdujący się w przełyku mierzy stężenie jonów wodorowych. Koniec zewnętrzny jest przypięty do odpowiedniego rejestratora, który przyczepia się np. do paska spodni. Aby zapobiec przesuwaniu się sondy, przylepia się ją plastrem do skóry.
Przez 24 godziny podczas pH-metrii urządzenie rejestruje zmiany pH w przełyku. Poza pomiarami pH ważne jest, by chory notował dokładnie godziny spożywanych posiłków, czas ich spożycia, a także pojawianie się dolegliwości. Powinien również zaznaczać, kiedy znajduje się w spoczynku, a kiedy podczas wysiłku. Dopiero to pozwala na dokładną analizę i wyciągnięcie wniosków dotyczących badania.
Przygotowanie do pH-metrii
Konieczne jest odstawienie wszystkich leków mogących wpłynąć na wynik pH-metrii na kilka dni przed badaniem. Zalicza się tu:
- nitraty,
- inhibitory pompy protonowej,
- substancje zobojętniające kwas żołądkowy,
- blokery receptora H2,
- blokery receptorów wapniowych.
Ponadto zaleca się pozostanie na czczo w dniu badania (co najmniej 6 godzin od ostatniego posiłku).
Przeciwwskazania do wykonania pH-metrii
Tak naprawdę pH-metria zalicza się do bezpiecznych badań. Można ją wykonać nawet u kobiet w ciąży i dzieci. Zdecydowanym przeciwwskazaniem są zaburzenia krzepnięcia krwi, a także podejrzenie bądź stwierdzenie niedrożności przełyku. Są również przeciwwskazania określane jako względne, czyli lekarz podejmuje decyzję, czy w danym przypadku wykonać badanie czy też nie. Zalicza się do nich jakiekolwiek owrzodzenia, uchyłki oraz żylaki.
Badanie nie niesie żadnych powikłań, jedynie można spodziewać się delikatnego, krótkotrwałego krwawienia z nosa, szczególnie u dzieci. Ustępuje jednak ono samoistnie i nie powinno budzić niepokoju.
Rozpoznawanie refluksu a pH-metria u dzieci
Do niedawna złotym standardem rozpoznawania choroby refleksowej przełyku była właśnie pH-metria. Jednak obecnie, dysponując innymi metodami diagnostycznymi, rzadziej wykonuje się ją jako pojedyncze badanie. Inne metody, np. wykorzystujące zjawisko oporności, czyli impedancję, stanowią dokładniejszą alternatywę dla pH-metrii. Pozwalają m.in. na rozróżnienie refluksu od np. połykania kwaśnej treści.
