Polub nas na Facebooku
Czytasz: Daltonizm – przyczyny typowe objawy i rodzaje tej wady wzroku
menu
Polub nas na Facebooku

Daltonizm – przyczyny typowe objawy i rodzaje tej wady wzroku

NAN

Fot: olamiabo / fotolia.com

Daltonizm to najczęściej wrodzona wada wzroku polegająca na zaburzonym widzeniu różnych barw. O wiele częściej dotyka mężczyzn niż kobiety. Obecnie nie istnieje żadna metoda leczenia, która umożliwia całkowite wyleczenie któregokolwiek z kilku rodzajów tej wady.

Wbrew powszechnym opiniom daltonizm nie jest chorobą a wadą wzroku, która uniemożliwia całkowite lub częściowe odróżnienie barwy czerwonej od zielonej. Z tego względu osoby z tym defektem nie są w stanie wykonywać wielu zawodów, prowadzić samochodu oraz samodzielnie zażywać leków. Ryzykowne może okazać się także poruszanie w ruchu ulicznym.

Daltonizm – jakie są przyczyny choroby?

Daltonizm zawdzięcza nazwę angielskiemu fizykowi Johnowi Daltonowi, który jako pierwszy opisał owo schorzenie. To w większości przypadków dziedziczna anomalia widzenia barw, za którą jest odpowiedzialny nieprawidłowy materiał genetyczny umiejscowiony na chromosomie X. Mężczyźni mają tylko 1 chromosom X, dlatego są bardziej narażeni na wystąpienie tej wady, niż kobiety, mające 2 te chromosomy. Z przeprowadzonych badań wynika, że ta część kodu genetycznego odpowiada za budowę czopków w oku.

W ludzkim oku, a dokładnie w światłoczułej części gałki ocznej, czyli siatkówce oka, znajdują się 3 rodzaje czopków, których zadaniem jest odbieranie barw. Każdy z czopków reaguje inaczej na długość fal świetlnych i ma 1 z 3 głównych pigmentów (czerwony, zielony, niebieski – zwane barwami podstawowymi). Łącząc opisane barwy, oko jest w stanie rejestrować różne odcienie kolorów. U osób z daltonizmem występuje brak czopków lub zaburzenie ich funkcji. Innymi przyczynami zaburzenia widzenia barw są urazy głowy, a także efekt uboczny stosowania niektórych leków i związków chemicznych. Niektórzy autorzy wyóżniaja również daltonizm nabyty, który może uaktywnić się jako element procesu starzenia się organizmu, a także w przebiegu chorób przewlekłych i chorób oczu (jaskry, zaćmy, retinopatia cukrzycowa, zwyrodnienia plamki żółtej).

Rodzaje daltonizmu

Część osób cierpiących na daltonizm nie zdaje sobie sprawy z obarczenia tą wadą. W niektórych sytuacjach mówi się o daltonizmie częściowym, zwanym także trichromatyzmem, który polega na niedowidzeniu niektórych barw z jednoczesnym sprawnym działaniem czopków oka. Pozostałe przypadki dotyczą daltonizmu rozumianego jako ślepota barw (dichromatyzmu), w którym za brak rozróżnienia kolorów odpowiada brak lub niewykształcenie zielonych i czerwonych czopków oka.

Czy masz wadę wzroku?

Zagłosuj, jeśli chcesz zobaczyć wyniki

Jak widzi daltonista?

Daltonizm jest wadą znacznie uprzykrzającą funkcjonowanie i życie codzienne. Stojąc przed sygnalizacją świetlną, osoby cierpiące na daltonizm, w zależności od rodzaju schorzenia, mogą nie widzieć ani czerwonego, ani zielonego koloru. Daltoniści mogą nie widzieć także świateł hamowania. Ponadto mogą nie zauważyć krwi w oddanym kale, oznaczać która może być objawem nowotworów, hemoroidów i inne schorzeń. Daltoniści nie mogą zostać maszynistami, kierowcami pilotami i wykonywać wielu innych zawodów. Daltonista w większości przypadków zamiast czerwonego koloru, widzi barwę zielonożółtą.

Na czym polega test na daltonizm?

Istnieje kilka rodzajów testów, dzięki którym można zdiagnozować daltonizm. W przypadku podejrzeń daltonizmu, zwłaszcza u dzieci, lekarz pierwszego kontaktu kieruje na badanie okulistyczne po uprzednio przeprowadzonym wywiadzie lekarskim. Do badań umożliwiających stwierdzenie daltonizmu należy test z wykorzystaniem kolorowych tablic pseudoizochromatycznych, a także tablic Ishihary – graficznych przedstawień liczb, złożonych z małych kółek o danym kolorze na tle kół o innej barwie. W trakcie testu każde z oczu bada się oddzielnie. Osoby zdrowe nie mają najmniejszego problemu z odczytaniem liczby na kartach, natomiast daltoniści najczęściej nie dostrzegają żadnych cyfr.

Alternatywną dla testu Ishihary jest test karty z obrazkami, który podobnie jak wyżej omawiany, jest złożony z kolorowych kółek układających się w konkretne litery lub cyfry. Na kartach widnieją kółka w różnych kolorach, co dodatkowo umożliwia lekarzowi postawienie konkretnej diagnozy (brak widzenia konkretnej barwy). Często stosuje się także test z wykorzystaniem kolorowych żetonów. W jego trakcie badana osoba ma za zadanie uporządkować żetony na podstawie podobieństwa barw. Dodatkowym testem na daltonizm jest badanie anomaloskopem.

Leczenie daltonizmu – okulary na daltonizm

Niestety, nie istnieje obecnie żadna metoda, dzięki której można w pełni wyleczyć daltonizm wrodzony. W takim przypadku współczesna okulistyka kładzie nacisk na korygowanie barw za sprawą specjalnych okularów lub soczewek korekcyjnych, które umożliwiają widzenie wcześniej niedostrzegalnych barw. U części osób z daltonizmem nabytym (np. w wyniku zaćmy) możliwe jest przeprowadzenie operacji, która umożliwi przywrócenie widzenia barw. Dostępne na rynku okulary na daltonizm umożliwiają postrzeganie barwy czerwonej, zielonej oraz kolorów pochodnych.

Zobacz film: Laserowa korekcja wzroku. Źródło: 36,6

Bibliografia

- Kański J.J., Nischal K. Okulistyka. Objawy i różnicowanie, Urban & Partner, Wrocław 2000.

- Kański J.J. Okulistyka kliniczna, Urban & Partner, Wrocław 2009.

- Lehmann-Horn F., Ludolph A. Neurologia – diagnostyka i leczenie, Urban & Partner, Wrocław 2004.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
25
8
Polecamy
Tablice Ishihary – test na widzenie barwne, interpretacja wyników
Tablice Ishihary – test na widzenie barwne, interpretacja wyników TVN zdrowie
Ślepota – rodzaje, przyczyny i objawy oraz leczenie
Ślepota – rodzaje, przyczyny i objawy oraz leczenie TVN zdrowie
Ginekomastia = zabieg?
Czy są inne sposoby na usuwanie ginekomastii?
Ginekomastia = zabieg? Czy są inne sposoby na usuwanie ginekomastii? Dzień Dobry TVN
Migrena to nie przypadłość rozhisteryzowanych kobiet.
Jak skutecznie walczyć z tą chorobą?
Migrena to nie przypadłość rozhisteryzowanych kobiet. Jak skutecznie walczyć z tą chorobą? Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty