Polub nas na Facebooku
Czytasz: Czym są badanie okresowe pracowników i kierowców?
menu
Polub nas na Facebooku

Czym są badanie okresowe pracowników i kierowców?

Mężczyzna podczas wizyty u lekarza

Fot: Paul Bradbury / gettyimages.com

Badania okresowe to podstawowy obowiązek zarówno pracownika, jak i pracodawcy, który został określony w przepisach ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Pracownik nieposiadający aktualnego orzeczenia lekarskiego nie zostaje dopuszczony do wykonywania obowiązków zawodowych.

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom, na swój koszt, profilaktycznej opieki lekarskiej, której elementem jest badanie okresowe. Jest to jeden z czołowych determinantów wpływających na dopuszczenie przez pracodawcę osoby zatrudnionej do wykonywania obowiązków zawodowych. Badania okresowe powinny odbywać się nie częściej niż co rok i nie rzadziej niż co 5 lat oraz składać się z badania ogólnego uzupełnionego o badania dodatkowe dopasowane do warunków pracy (stanowiska).

Co to są badania okresowe?

Obowiązkiem pracodawcy jest ochrona zdrowia zatrudnionych przez niego osób, który realizuje przez wysyłanie ich na badania profilaktyczne, w tym okresowe badania lekarskie. Badania okresowe mają na celu uwzględnianie indywidualnych przeciwwskazań związanych ze stanem zdrowia lub osobniczymi skłonnościami pracownika i na tej podstawie ustalenie, czy może on realizować swoje obowiązki w warunkach występujących na danym stanowisku pracy. Lekarz podczas badania stara się ustalić, czy charakter wykonywanej pracy nie wpływa negatywnie na stan zdrowia pracownika. Jeśli pracodawca zatrudnia pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających, ma obowiązek zapewnić im okresowe badania lekarskie także po zaprzestaniu pracy w kontakcie z innymi substancjami, czynnikami lub pyłami i po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.

Zobacz film: Jakie badania warto zrobić? Źródło: Dzień Dobry TVN.

Pracownik, który nie posiada aktualnego orzeczenia lekarskiego, nie może być dopuszczony do wykonywania obowiązków zawodowych. Za niedopełnienie tego obowiązku grozi kara grzywny w wysokości od 1000 do 30000 zł, która nakładana jest na pracodawcę. Odmowa poddania się profilaktycznym badaniom lekarskim jest naruszeniem obowiązków pracowniczych i może być przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę.

Kto przeprowadza badania okresowe pracowników?

Badaniami okresowymi zajmuje się medycyna pracy. Lekarz medycyny pracy na podstawie określonych badań wydaje zaświadczenie, w którym określa brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, w warunkach pracy opisanych w skierowaniu wydanym przez pracodawcę. W niektórych przypadkach orzeczenie wydaje lekarz medycyny przemysłowej, morskiej i tropikalnej, kolejowej lub higieny pracy.

Skierowanie powinno zawierać informacje na temat stanowiska, na którym pracuje zatrudniona osoba i informacje o występujących na stanowisku pracy czynnikach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych. Orzeczenia lekarskie są wydawane w formie zaświadczeń według ustalonego wzoru, a lekarz przeprowadzający badanie przekazuje je pracownikowi i pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany przechowywać orzeczenia lekarskie odnośnie badań okresowych w aktach osobowych pracowników, w części B.

Badania okresowe a dzień wolny

Badania okresowe do pracy przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Pracownik skierowany na badania okresowe domaga się od pracodawcy udzielenia w tym celu dnia wolnego od pracy. Zachowuje prawo do wynagrodzenia za ten czas, a w razie przejazdu do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie jego kosztów według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.

Jeśli nie ma możliwości przeprowadzenia profilaktycznych badań lekarskich pracowników w godzinach pracy, mogą być one wykonane po godzinach pracy. Czasu badań lekarskich przeprowadzanych po godzinach pracy lub w dni wolne od pracy nie należy zaliczać do czasu pracy, a tym samym pracownikowi nie będzie przysługiwało za ten czas wynagrodzenie.

Co ile czasu wykonuje się badania okresowe pracowników?

O tym, jak często kieruje się pracownika na badania okresowe, decyduje stan zdrowia zatrudnionego i rodzaj zajmowanego stanowiska. Częstotliwość stawiania się na badania okresowe pracowników określa lekarz. Powinny odbywać się nie częściej niż co rok i nie rzadziej niż co 5 lat.

Zobacz film: Prawidłowe wyniki morfologii. Źródło: Bez recepty.

Zakres badań okresowych obejmuje badania ogólne uzupełnione o badania dodatkowe dopasowane do warunków pracy, które określa rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. Pracownik może się spodziewać badania krwi i moczu, ciśnienia krwi, okulistycznego, laryngologicznego i poziomu cukru we krwi. Ponadto:

  • osoby pracujące w hałasie wykonują badanie otolaryngologiczne przez pierwsze 3 lata co rok, a następnie co 3 lata,
  • osoby obciążone stałym i długotrwałym wysiłkiem głosowym wykonują badanie foniatryczne co 5 lat.

Lekarz medycyny pracy może zlecić dodatkowe badania jeśli uzna, że są potrzebne do oceny stanu zdrowia pracownika.

Czym są badania okresowe kierowców?

Badania okresowe kierowców zawodowych określa ustawa o transporcie drogowym. Przeprowadzane są w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy. Badania okresowe kierowców zawodowych przeprowadza się co 5 lat do ukończenia 60 lat i co 30 miesięcy u osób powyżej 60 lat.

Termin badań może zostać skrócony przez lekarza orzekającego, jeśli istnieją do tego wskazania zdrowotne. Badania wymagane przez ustawę o transporcie drogowym odbywają się na koszt pracodawcy.

Bibliografia:

1. Janaczek K., Badania profilaktyczne pracowników - wybrane zagadnienia, „Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka”, 2015, 6, s. 12-15.

2. Zajdel R., Zajdel J., Czy badania profilaktyczne można wykonać w dowolnym miejscu?, „Medycyna Pracy”, 2008, 59(5), s. 395-408.

Zobacz film: Co powinieneś wiedzieć, zanim pójdziesz na zwolnienie lekarskie? Źródło: Dzień Dobry TVN.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
21
1
Polecamy
Prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy
Prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy Dzień Dobry TVN
Jakie badania wykonuje lekarz medycyny pracy i jak przebiega ta wizyta?
Jakie badania wykonuje lekarz medycyny pracy i jak przebiega ta wizyta? TVN zdrowie
Na czym polega praca na wysokości?
Zasady BHP i uprawnienia wysokościowe
Na czym polega praca na wysokości? Zasady BHP i uprawnienia wysokościowe Dzień Dobry TVN
Jak długo można przebywać na zwolnieniu lekarskim?
Jak długo można przebywać na zwolnieniu lekarskim? TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie
Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie