Obrzeżek gołębi (inaczej zwany kleszczem gołębim, ptasim kleszczem) jest gatunkiem kleszcza, który występuje wszędzie tam, gdzie żyją ptaki, choć stanowi również wielkie niebezpieczeństwo dla ludzi. Duże skupiska obrzeżków gołębich spotyka się szczególnie w kurnikach, na drzewach, w wieżach kościołów, lasach, łąkach i wszędzie tam, gdzie żyją ptaki. Częstym przypadkiem jest występowanie obrzeżka gołębiego na poddaszu, strychu, w ramach okiennych czy w zakurzonej szafie. Jego ugryzienie jest bardzo bolesne i może nieść poważne konsekwencje.
Zobacz także: Szczepionka przeciw kleszczom dla dzieci i dorosłych. Jakie mogą być jej skutki uboczne?
Jak wygląda obrzeżek gołębi?
Obrzeżek gołębi jest pajęczakiem o długości ok. 0,5–1 cm i szerokości 0,3–0,7 cm. Ten rodzaj kleszcza ma kształt owalny i zwęża się w przedniej części ciała. Najczęściej ma szary, cielisty lub szaro-brązowy kolor. Skórę człowieka atakują nie tylko dorosłe osobniki, ale także larwy i nimfy. Aktywność obrzeżków rozpoczyna się wczesną wiosną i trwa aż do jesieni, jednak najwięcej ukąszeń notuje się w ciepłych miesiącach wiosennych oraz letnich.
Ugryzienie obrzeżka gołębiego
Ugryzienia obrzeżka gołębiego jest bardzo bolesne i bardzo szybko pojawiają się w jego okolicach drobne plamy krwotoczne, rzadziej czerwony pęcherzyk. Ślina obrzeżka w kontakcie ze skórą wywołuje reakcje alergiczne, dlatego w miejscu, w którym doszło do ukąszenia, tworzy się obrzęk skóry i pojawia się swędzenie. Niestety, zmiany skórne dotyczą obszaru zdecydowanie większego niż miejsce ukąszenia i w niektórych sytuacjach dotykają np. całej ręki lub całej nogi. Zdaniem lekarzy, w najpoważniejszych wypadkach może dojść do obrzęku nawet połowy ciała! Obrzęk wywołuje często także problemy z oddychaniem, a uczucie swędzenie pozostaje odczuwalne nawet przez kilka tygodni.
Kolejnymi następstwami ugryzienia tego gatunku kleszcza jest powiększenie węzłów chłonnych, ulokowanych najbliżej miejsca ugryzienia, bóle głowy i brzucha, biegunka, duszności, wymioty, nudności, zawroty głowy i gorączka. Często dochodzi także do krótkotrwałego pogorszenia wzroku i słuchu. Wymienione objawy nie muszą występować jednocześnie.
Ugryzienie obrzeżka jest bardzo niebezpieczne!
Nie warto bagatelizować oznak ugryzienia obrzeżka. Choć objawy są mało charakterystyczne, to należy pamiętać, że ten rodzaj kleszcza jest nosicielem wielu groźnych dla życia i zdrowia chorób. Podobnie jak inne kleszcze, jest nosicielem boreliozy, a także gorączki Q, kleszczowego zapalenia opon mózgowych, paraduru gołębiego, babeszjozy (piroplazmozy) i salmonellozy ptasiej.
To jednak nie koniec zagrożeń związanych z ugryzieniem obrzeżka. U osób szczególnie wrażliwych dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego, który w niektórych przypadkach prowadzi do śmierci. W grupie wysokiego ryzyka znajdują się osoby m.in. z atopowym zapaleniem skóry. Ukąszenie może doprowadzić do poważnych problemów z oddychaniem, gdy kleszcz zaatakuje skórę twarzy.
Jak rozpoznać ugryzienie obrzeżka?
Po ukąszeniu obrzeżki żerują zazwyczaj od 1 do 1,5 godziny, po czym odpadają od ciała, dlatego występujące następstwa rzadko są kojarzone właśnie z atakiem tego gatunku kleszcza. Skuteczną metodą rozpoznania jest znalezienie potencjalnych siedlisk w mieszkaniu (ramy okienne, tapety, boazerie, panele, wykładziny, szafy, pawlacze, parkiety, płyty sufitowe) oraz badanie laboratoryjne, polegające na wykryciu przeciwciał IgE całkowitych oraz IgE specyficznych dla obrzeżka gołębiego.
Co robić, gdy obrzeżek ugryzie?
Jeśli po ugryzieniu obrzeżka nie doszło do wstrząsu i oznak zagrażających zdrowiu i życiu, warto posmarować ranę spirytusem salicylowym lub preparatem odkażającym. Pomocne mogą okazać się żele, maści i kremy przeciwzapalne. W przypadku ostrych objawów należy bezzwłocznie udać się do lekarza.
Zobacz także: Jak wyciągnąć kleszcza i co zrobić po jego wyjęciu?
Zwalczanie obrzeżka gołębiego
Skupiska obrzeżków gołębich są stosunkowo ciężkie do zwalczenia domowymi metodami, w niektórych przypadkach koniecznym może okazać się remont danego pomieszczenia. Należy jednak pamiętać, że w trakcie eliminowania kleszcze mogą zaatakować. Dorosłe obrzeżki są odporne na niskie temperatury i potrafią wytrzymać bez jedzenia nawet pół roku. Skuteczną metodą zwalczania jest opryskanie miejsca ich występowania środkami chemicznymi, które bez problemu można nabyć w wielu sklepach. W kryzysowych sytuacjach warto poprosić o pomoc firmę zajmującą się dezynsekcją lub dezynfekcją. Specjalistyczne firmy mają doświadczenie w zwalczaniu niechcianych lokatorów i najczęściej skutecznie eliminują je za sprawą oprysku, parowania lub zamgławiania w bardzo wysokiej lub bardzo niskiej temperaturze.
