Choroby psychiczne występują w wielu rodzajach. Czasem odpoczynek lub odpowiednie leczenie przynosi bardzo szybką ulgę, a w niektórych przypadkach konieczna jest terapia przez całe życie.
Co to są choroby psychiczne? Definicja
Choroby psychiczne (zaburzenia psychiczne) to wszystkie zaburzenia zachowania i czynności psychicznych, które są źródłem cierpienia lub trudności w funkcjonowaniu w społeczeństwie. Nauki, które się nimi zajmują, to psychiatria kliniczna i psychologia kliniczna.
Choroby psychiczne rzadko mają sztywne granice. Wyodrębnia się je w opozycji do pojęcia zdrowia psychicznego, w którym człowiek odczuwa ogólny dobrostan, a jego funkcjonowanie społeczne jest na odpowiednim poziomie. Pomocą w ich diagnozowaniu są specyficzne objawy wymienione w ICD-10 pod literą F oraz w DSM (aktualnie funkcjonuje wersja V). Zostały one jednak wyodrębnione w kontekście praktyki klinicznej, a niekoniecznie świadczą o realnie istniejących jednostkach chorobowych, mających odzwierciedlenie w organizmie człowieka. Określenie granic tego, gdzie przebiega normalność, a w którym miejscu pojawia się już choroba psychiczna, jest często trudne i zależy w dużej mierze od tego, jak z daną dolegliwością radzi sobie konkretna osoba.
Choroby psychiczne – objawy
Każda z chorób psychicznych charakteryzuje się innymi objawami, w zależności od jej specyfiki. Cechami charakterystycznymi, które świadczą o tym, że zdrowie psychiczne nie jest w najlepszej kondycji, są:
- złe samopoczucie psychiczne,
- trudności w relacjach z innymi ludźmi,
- odbieranie jednostki przez środowisko jako osoby dziwnej,
- wprowadzanie otoczenia w dyskomfort,
- przewaga negatywnych emocji,
- problemy z funkcjami poznawczymi;
- słaby krytycyzm.
Jak wygląda leczenie nerwicy? Dowiesz się tego z naszego filmu
Choroby psychiczne i ich rodzaje
Najprostszy podział chorób psychicznych obejmuje:
- zaburzenia psychotyczne (psychozy) – są to stany chorobowe, w których występują omamy (odbieranie zmysłowe rzeczy, które nie istnieją), urojenia (nieuprawnione i błędne przekonania), zaburzenia świadomości, emocji i myślenia; pojawiają się na przykład w przebiegu schizofrenii, psychozy maniakalno-depresyjnej, psychoz reaktywnych (w odpowiedzi na przykład na stres), psychoz endogennych (związanych z używaniem substancji – leków, narkotyków, toksyn);
- zaburzenia emocjonalne i nastroju – patologicznie obniżony nastrój w przebiegu depresji lub dystymii, nerwice, fobie, zaburzenia lękowe;
- zaburzenia psychosomatyczne – pojawiające się na skutek wpływu ludzkiego umysłu na ciało; skrajnym przypadkiem może być hipochondria, ale prawie wszyscy ludzie odczuwają dolegliwości na skutek nadmiernego stresu, takie jak bóle głowy, nadmierne napięcie mięśni, zaburzenia pracy serca czy bóle w różnych miejscach ciała;
- zaburzenia osobowości – zakorzenione i trwałe wzorce zachowania, obejmujące między innymi osobowości: paranoiczną, schizoidalną, schizotypową, narcystyczną, borderline, dyssocjalną, histrioniczną (teatralną), lękliwą, zależną i anankastyczną (obsesyjno-kompulsywną);
- niepełnosprawność intelektualną – obniżenie poziomu inteligencji w stosunku do przeciętnej, które może skutkować problemami z realizowaniem zadań szkolnych i zawodowych, z dbaniem o siebie i funkcjonowaniem w relacjach społecznych;
- zaburzenia rozwojowe – głównie choroby ze spektrum autyzmu, które upośledzają funkcjonowanie społeczne;
- uzależnienia – przymus sięgania po zewnętrzne bodźce (leki, narkotyki, alkohol, papierosy, pornografię, gry komputerowe), który w znaczącym stopniu wpływa na funkcjonowanie społeczne;
- niektóre z dewiacji seksualnych (czyli parafilie lub zaburzenia preferencji seksualnych) – obecnie uznawane są za chorobę w momencie, gdy przynoszą cierpienie osobie, która ich doświadcza, lub jej partnerom.
Zobacz nasz film i dowiedz się na czym polega leczenie psychiatryczne
Choroby psychiczne u dzieci
Choroby psychiczne mogą występować również u dzieci. Choć najczęstszymi są zaburzenia ogólnorozwojowe (ze spektrum autyzmu, zaburzenia więzi) oraz nerwice i fobie, zdarzają się również przypadłości takie jak depresja czy schizofrenia dziecięca. Są to zawsze przejmujące przypadki, które przynoszą dużo cierpienia zarówno dzieciom, jak i ich opiekunom. Choroby psychiczne u dzieci wymagają rzetelnej pracy specjalistów i wsparcia rodziców, aby móc wprowadzić młodego człowieka w życie w takim stanie, który umożliwi jego sprawne funkcjonowanie w społeczeństwie.
Najrzadsze i najdziwniejsze choroby psychiczne
Wśród chorób psychicznych pojawią się również bardzo rzadkie dolegliwości, takie jak:
- zespół Diogenesa – zaburzenie pojawiające się najczęściej w podeszłym wieku, objawiające się zaniedbaniami higienicznymi oraz zrywaniem więzi z bliskimi osobami;
- autossassinofilia – zaburzenie seksualne objawiające się osiąganiem spełnienia w wyniku upozorowania własnego samobójstwa;
- zespół obcej ręki – zaburzenie objawiające się przeświadczeniem, że jedna z rąk nie jest częścią ciała; osoby cierpiące na tę przypadłość często nie mają kontroli nad swoją ręką;
- koro – zespół kurczącego się penisa, polegający na doświadczeniu wrażenia, że genitalia drastycznie się kurczą, co czasami prowadzi do wciągnięcia ich w głąb podbrzusza.
Chcesz wiedzieć jak działa układ nerwowy? Zobacz nasz film
