Buzdyganek naziemny (inaczej ziemny) to cenna roślina lecznicza. W medycynie chińskiej i indyjskiej uważana jest za środek tonizujący (wzmacniający), uspokajający, afrodyzjak. W medycynie Wschodu buzdyganek ziemny stanowi remedium na artretyzm, reumatyzm, rwę kulszową, bóle mięśniowe. Z kolei na zachodzie medycyna wykorzystuje jego korzystny wpływ na erekcję. Podkreśla się też poprawę samopoczucia i podniesienie ogólnego poziomu odporności organizmu po zażywaniu buzdyganka ziemnego.
Buzdyganek naziemny – wiadomości ogólne
Buzdyganek naziemny (z łac. Tribulus terrestris L.) to gatunek jednorocznej rośliny zaliczany do rodzaju buzdyganek (z łac. Tribulus L.) należącego do rodziny parolistowatych (z łac. (Zygophyllaceae R.Br.). Porasta tereny Azji, Afryki, Australii oraz środkową i południową część Europy. W przypadku polskiej flory ma charakter efemerofitu, tj. przypadkowo zawleczonej roślin obcego pochodzenia. Buzdyganka naziemnego spotkać można najczęściej na ugorach i obrzeżach pól.
Buzdyganek naziemny jako surowiec leczniczy
Do celów leczniczych używa się ziela i owocu buzdyganka naziemnego, przy czym należy podkreślić, iż zdecydowanie bardziej wartościowy jest drugi surowiec. W składzie buzdyganka znajdują się m.in.: saponiny sterydowe (jak np. terrestrozydy A, B, C, D, E, F, dezgalaktotygoniny, gitonina, dezglukolanatygonina, diosgenina, chlorogenina, neotigogenina, hekogenina, tryllina, gracyllina, dioscyna, trybulozyna), flawonoidy (jak np. kemferol, kwercetyna, izoramnetyna). Dodatkowo fitosterole (jak np. daukosterol, kampesterol, stigmasterol, beta-sitosterol), alkaloidy harmanowe (harmaline, harmine), fenolokwasy (zwłaszcza kwas chlorogenowy), aminokwasy (kwas asparaginowy, kwas glutaminowy), witamina C, lignamidy, szczawiany, składniki mineralne (żelazo, potas, fosfor, wapń).
Właściwości lecznicze i zastosowanie buzdyganka
Buzdyganek naziemny wykazuje pozytywny wpływ na pracę układu moczowego (działa moczopędnie i łagodzi dolegliwości związane z rozrostem gruczołu krokowego). Najbardziej znany jest z poprawy męskiej potencji – podnoszenia popędu seksualnego. Na potencję poleca się stosowanie buzdyganka naziemnego w połączeniu z żeń-szeniem właściwym (z łac. Panax ginseng C.A. Meyer) i L-argininą. Działanie synergistyczne wykazuje też dereń japoński (z łac. Cornus officinalis Siebold & Zucc.), zwany lekarskim. Zdaniem części badaczy zwiększa ilość spermy i ruchliwość plemników. W latach 70. ubiegłego stulecia pojawił się pogląd, jakoby buzdyganek naziemny miał stymulować uwalnianie męskich hormonów płciowych. Niestety mimo podjętych później badań nie udowodniono, że roślina podnosi poziomu testosteronu. Innym na wyrost przypisywanym jej działaniem jest pobudzanie przyrostu mięśni i zwiększenie ich siły.
Zobaczcie, jak owoce działają na problemy z erekcją:
Wyciąg alkoholowy z owoców buzdyganka polecany jest w przypadku kuracji odtruwających, gdyż wykazuje właściwości hepatoprotekcyjne, tj. ochronne wobec wątroby. Stąd też poleca się go w przypadku stłuszczenia narządu. Ze względu na obecność flawonoidów i fitosteroli reguluje wartość ciśnienia tętniczego krwi oraz obniża poziom trójglicerydów i cholesterolu. Może także podnieść liczbę czerwonych krwinek. Mimo bogactwa zawartych w roślinie substancji na szczególną uwagę zasługują zwłaszcza saponiny. To dzięki nim buzdyganek ziemny ma działanie antybakteryjne, przeciwgrzybicze, antywirusowe, pierwotniakobójcze. Saponiny intensyfikują też proces trawienia tłuszczów, wchłanianie składników odżywczych oraz łagodzą zaparcia. Roślina dodatkowo ułatwia usuwanie nadmiaru wody z organizmu. Podkreśla się jej znaczenie w zrzucaniu nadmiernej masy ciała.
Gdzie kupić buzdyganek ziemny?
Owoc, ziele buzdyganka podobnie jak zawierające owocowy ekstrakt suplementy diety, możliwe są do nabycia w niektórych aptekach, sklepach zielarskich i dzięki sprzedaży internetowej. Opakowanie 50 g ziela kosztuje średnio 7 zł, a owoców 13,50 zł. Z kolei za opakowanie 90 kapsułek (500 mg ekstraktu z buzdyganka naziemnego) zapłaci się około 45 zł. Oprócz suplementów dla mężczyzn na rynku znajdują się także sproszkowane owoce buzdyganka naziemnego, które spożywa się po rozpuszczeniu w wodzie lub herbacie. Opakowanie 125 g to koszt około 33 zł. Ciekawą propozycją jest uzyskany metodą ekstrakcji alkoholowo-wodnej czysty ekstrakt z buzdyganka naziemnego. Za 250 g zapłaci się około 150 zł.
Buzdyganek ziemny – skutki uboczne
Mimo pozytywnego działania buzdyganek ziemny może powodować skutki uboczne. Najczęściej występują bóle brzucha. Sporadycznie odnotowano przypadki ginekomastii, czyli przerostu sutka (rozrost tkanek w obrębie piersi i skutków).
Odwar z buzdyganka naziemnego jest prosty w przygotowaniu. Należy 1 łyżkę ziela zalać 1 szklanką wody i zagotować. Po doprowadzeniu do wrzenia gotować przez 15 minut, po czym odstawić do ostygnięcia i przecedzić.
Bibliografia:
1. Szweykowska A., Szweykowski J., Słownik botaniczny, Warszawa, Wiedza Powszechna, 2003.
2. Rutkowski L., Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006.
3. Yan W., Ohtani K., Kasai R., Yamasaki K., Steroidal saponins from fruits of Tribulus terrestris, „Phytochemistry”, 1996, 42(5), s. 1417–1422.
4. Rogerson S., Riches C.J., Jennings C. i wsp., The Effect of Five Weeks of Tribulus terrestris Supplementation on Muscle Strength and Body Composition During Preseason Training in Elite Rugby League Players, „The Journal of Strength & Conditioning Research”, 2007, 21(2), s. 348–353.
5. Neychev V.K., Mitev V.I., The aphrodisiac herb Tribulus terrestris does not influence the androgen production in young men, „Journal of Ethnopharmacology”, 2005, 101(1–3), s. 319–323.
