Bioflawonoidy (inaczej flawonoidy) znane są z bogatych właściwości zdrowotnych. Występują m.in. w skórkach i okrywach takich roślin, jak cebula, jabłka.
Bioflawonoidy: co to za związki?
Bioflawonoidy są obszerną grupą organicznych związków chemicznych, które występują w roślinach (w większości w owocach) i spełniają wiele istotnych funkcji: barwników, naturalnych insektycydów (chronią rośliny przed działaniem owadów), naturalnych fungicydów (grzybów) oraz przeciwutleniaczy. Znaczna część bioflawonoidów to barwniki zgromadzone w powierzchniowych warstwach tkanek roślinnych, nadające im intensywny kolor. Biolodzy poznali już ponad 8 tys. flawonoidów, jednak tylko niewielka ich część została dobrze zbadana.
Rodzaje flawonoidów
Wyróżniono kilka grup bioflawonoidów:
-
flawonole – w ich składzie znajduje się m.in. kwercetyna (występuje w kwiatach kasztanowca, głogu, cebuli, ciemnym winogronie), kemferol, moryna, mirycetyna (w orzechu włoskim, czerwonym winie),
-
flawony – luteolina, apigenina,
-
izoflawony – m.in. glicyteina, genisteina (występuje w roślinach bobowatych, soi), daidzeina,
-
flawonole,
-
flawanony – hesperydyna (w dużej ilości znajduje się w cytrynach, pomarańczach), naringenina (w brzoskwini),
-
katechiny – katechina, galusan epigallokatechiny (występuje w zielonej herbacie), tefalwin,
-
antocyjanidyny – cyjanidyna (występuje w hibiskusie, jagodach, głogu), delfinidyna (w płatkach kwiatów, winogronach, czarnym bzie, żurawinie), peonidyna, petunidyna, pelargonidyna oraz malwidyna (w winogronach, żurawinie, borówkach).
Bioflawonoidy na infekcje i przeziębienia
Bioflawonoidy mają wiele korzystnych dla zdrowia właściwości. Regularne zażywanie bioflawonoidów sprzyja pracy układu immunologicznego, zwiększając jego wydajność, przez co jest w stanie lepiej bronić się przed chorobami oraz infekcjami. Korzystne jest zażywanie owoców oraz roślin w czasie przeziębień i infekcji, ponieważ flawonoidy wykazują silne działanie przeciwzapalne. Mechanizm zapobiegający powstawaniu stanów zapalnych polega na hamowaniu kaskady przemian kwasu arachidonowego, który prowadzi do powstawania prostaglandyn, czyli hormonów uaktywniających się w czasie stanu zapalnego. Przeciwzapalne bioflawonoidy występują w arnice górskiej, fiołku trójbarwnym oraz jasnocie białej. Uznaje się, że flawonoidy pozytywnie wpływają na reakcje obronne organizmu przed wirusami grypy i opryszczki.
Antyoksydacyjne i antynowotworowe działanie flawonoidów
Bioflawonoidy są znane z właściwości przeciwutleniających – skutecznie usuwają szkodliwe dla zdrowia wolne rodniki. Naturalne antyoksydanty wspierają mechanizmy obronne, które chronią przed procesem utleniania komórek organizmu. Działanie przeciwutleniające jest jednak zależne od stopnia przetworzeni owoców oraz roślin zawierających tego typu bioflawonoidy. Uznaje się, że niektóre flawonoidy wykazują działanie przeciwnowotworowe, a także spełniają funkcje ochronne wobec układu krążenia, zapobiegając rozwojowi groźnych chorób. Zdaniem dietetyków jednymi z najczęściej występujących bioflawonoidów o działaniu antynowotworowym są polifenole. Można je znaleźć w winogronach, jagodach, oliwie z oliwek, herbacie, orzechach, kakao, yerba mate i wybranych warzywach oraz owocach. Najwięcej polifenoli znajduje się w skórkach owoców, piwie oraz winie.
Bioflawonoidy: wpływ na układ moczowy i krwionośny
Część bioflawonoidów ma działanie moczopędne. Bioflawonoidy o moczopędnym działaniu zawarte są w nawłoci pospolitej, brzozie brodawkowatej, pietruszce zwyczajnej i skrzypie polnym. Bioflawonoidy uszczelniają ponadto naczynia krwionośne, gdyż hamują aktywność enzymów proteolitycznych (hialuronidazy, elastazy). Dzięki temu wzmacnia się tkanka łączną w śródbłonku naczyń, zwiększa się elastyczność oraz uszczelnienie ścianek. Za sprawą właściwości uszczelniających naczynia krwionośne bioflawonoidy zapobiegają tworzeniu się wysięków oraz obrzęków. Dobroczynny wpływ na naczynia krwionośne mają związki zawarte w miłorzębie japońskim i rucie zwyczajnej.
Pozostałe właściwości bioflawonoidów
Bioflawonoidy są zawarte w ogólnodostępnych produktach, dlatego warto korzystać z ich dobroczynnego działania. Dieta bogata we flawonoidy oraz suplementacja są polecane osobom cierpiącym na schorzenia serca i układu krążenia. Omawiane związki zmniejszają ryzyko powikłań u cierpiących na cukrzycę, a także zapobiegają powstawaniu żylaków oraz przeciwdziałają postępującemu procesowi miażdżycowemu. Wielu naukowców jest zdania, że bioflawonoidy są szczególnie istotnym elementem w prewencji chorób Alzheimera oraz Parkinsona.
