Niepłodność powinno się diagnozować w momencie, gdy kobieta przez przynajmniej rok regularnego współżycia bez stosowania jakichkolwiek metod antykoncepcji nie może zajść ze swoim partnerem w ciążę. Najczęściej winą obarcza się właśnie kobietę, a okazuje się, że 50% problemów niepłodności w związku dotyczy mężczyzn. Badanie płodności u mężczyzny, czyli badanie nasienia, stanowi konieczny element diagnostyki niepłodności.
Wyniki badania nasienia
Badanie płodności u mężczyzn polega na badaniu jego nasienia. Prawidłowy wynik badania nasienia powinien wyglądać następująco:
- objętość ejakulatu – co najmniej 1,5 ml,
- pH ≥ 7,2,
- ilość plemników ≥ 15 mln /ml bądź ≥ 39 mln w ejakulacie,
- co najmniej 58% żywych plemników w ejakulacie,
- co najmniej 4% plemników o budowie prawidłowej,
- co najmniej 32% plemników o ruchu postępowym.
Zobacz film i dowiedz się jak zbudowany jest męski układ rozrodczy
Na interpretację wyniku nakłada się jeszcze wiele dodatkowych czynników mających indywidualny wpływ na diagnozę i postępowanie. Jeśli np. w ejakulacie ilość plemników jest bardzo duża, to nawet jeśli odsetek plemników prawidłowych będzie mniejszy niż wskazywałaby norma, to w przełożeniu na ilość prawidłowych plemników wynik absolutnie nie będzie niepokoił. Spory odsetek mężczyzn nie przestrzega zaleconego okresu wstrzemięźliwości od współżycia przed wykonywaniem badania. Odstęp pomiędzy współżyciem a oddaniem materiału do badania może mieć przeważające znaczenie w interpretacji wyniku badania. U niektórych bowiem w ciągu np. 3 dni wstrzemięźliwości ilość plemników w ejakulacie może być wyższa nawet kilkukrotnie, choć nie jest to regułą. Okres wstrzemięźliwości działa w dwie strony. Jeśli zbyt długi był okres wstrzemięźliwości (np. 2 tygodnie), to plemników jest dużo, jednak są słabej jakości.
Jeśli wynik wskazuje na brak plemników (azoospermię) lub niewielką ich ilość (oligozoospermia), wtedy należy sprawdzić, czy do badania została użyta odpowiednia ilość ejakulatu. Może okazać się, że był to błąd pobrania, kiedy porcja nasienia najbardziej obfita w plemniki została utracona. Dla weryfikacji, przed podjęciem działań terapeutycznych konieczne jest powtórzenie badania.
Należy również pamiętać, że jakość nasienia zmienia się w zależności od wielu czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Podstawowymi czynnikami wpływającymi na obniżenie jakości nasienia i zaburzającymi interpretację wyniku są gorączka w ciągu ostatnich 2 miesięcy przed oddaniem nasienia, ale także stres, używki, niewłaściwa dieta, brak aktywności fizycznej, co osłabia jakość plemników. Dlatego nigdy nie wolno wyrokować o płodności mężczyzny na podstawie pojedynczego badania nasienia.
Oligospermia
Oligospermia to problem polegający na niewielkiej ilości plemników w nasieniu mężczyzny i stanowi najczęstszą przyczynę niepłodności u mężczyzn. Może być wyłącznie przejściowym problemem, ale może mieć także charakter utrwalony. Ma kilka stopni zaawansowania:
- łagodna oligospermia, kiedy w ejakulacie jest 10–15 mln plemników w 1 ml,
- umiarkowana oligospermia, kiedy w ejakulacie jest 5–10 mln plemników w 1 ml,
- ciężka oligospermia, kiedy w ejakulacie jest mniej niż 0,5 mln plemników w 1 ml,
- azoospermia – zupełny brak plemników w ejakulacie,
- kryptozoospermia – znikoma ilość plemników w nasieniu.
Oligospermia może mieć wiele przyczyn. Mogą one wynikać bezpośrednio z nieprawidłowego przebiegu produkcji plemników, na co wpływają m.in. palenie papierosów, zakażenie wirusem świnki, niektóre leki, wnętrostwo, żylaki powrózka nasiennego. Mogą także być efektem niedrożności przewodów wyprowadzających nasienie.
Kryptozoospermia
To problem polegający na niewielkiej ilości plemników, nawet nieprzekraczającej 0,1 mln w 1 ml. Czasami stanowi rozpoznanie na pograniczu azoospermii, czyli całkowitego braku plemników. Mimo iż w przypadku rozpoznania kryptozoospermii (podobnie jak w azoospermii) mężczyzna jest uznawany za bezpłodny, to jednak właściwe rozróżnienie tych dwóch stanów daje możliwość zaproponowania parze alternatywnych technik wspomaganego rozrodu. Przyczyny kryptozoospermii są często takie same jak oligospermii. Dlatego konieczne jest wykrycie przyczyny i jej usunięcie.
Jak przebiega erekcja? Dowiesz się tego z filmu
