Badanie przeciwciał w ciąży nie jest przeznaczone wyłącznie dla osób nadużywających narkotyków i homoseksualnych, choć kiedyś tak uważano. Obecnie analiza pod kątem HIV jest standardową procedurą w przypadku osób poddawanych zabiegom chirurgicznym, diagnostycznym oraz ciężarnych oczekujących na rozwiązanie.
Co wiadomo o wirusie HIV?
HIV (ang. human immunodeficiency virus) to ludzki wirus niedoboru odporności. Można się nim zarazić podczas stosunku seksualnego z chorym, za pośrednictwem wielokrotnie używanego sprzętu medycznego, okołoporodowo lub w wyniku kontaktu wirusa ze skórą. Źródłem zakażenia jest krew, sperma lub wydzielina z pochwy nosiciela. Mocz, kał, wymioty czy ślina pozbawione krwi nie mogą zarazić człowieka zdrowego. HIV sam w sobie jest bardzo niebezpieczny. Jego rozwój prowadzi do śmiertelnej choroby AIDS, na którą nie wynaleziono jeszcze lekarstwa.
Wirusem niedoboru odporności może się zakazić każda kobieta. Wbrew pozorom nie są to kobiety nadużywające narkotyków, tylko panie żyjące w stałych związkach. Współżyjąc lub kalecząc się, mogą nieświadomie zarazić inne osoby oraz nienarodzone dziecko.
Polecamy: Czym różni się HIV od AIDS – objawy, różnice, informacje
Kiedy należy wykonać badanie na HIV w ciąży?
W profilaktyce prenatalnej dotyczącej zakażenia wirusem HIV badanie przeciwciał w ciąży jest obowiązkowe. Przyszła mama powinna wykonać je dwukrotnie: w pierwszym trymestrze do 10 tygodnia ciąży oraz między 33 a 37 tygodniem.
Dlaczego tak ważne jest wczesne wykrycie zakażenia wirusem HIV? Dowiecie się tego z filmu:
Badania nie są przymusowe i traktowane tak samo, jak wszystkie inne analizy wykonywane przez ciężarne. Kobieta, wykonując je, zapewnia bezpieczeństwo sobie i nienarodzonemu dziecku. Ewentualny wynik pozytywny pozwoli wdrożyć leczenie do czasu rozwiązania i zapewni przyszłej mamie szczególną opiekę podczas porodu oraz po nim. Ryzyko, że dziecko urodzi się chore, jest wtedy minimalne. Wzrasta ono znacznie, jeśli kobieta nie wie o swoim nosicielstwie lub z powodu osobistych wyborów nie poddała się badaniom i terapii. Jest to tzw. transmisja wertykalna, czyli przekazanie wirusa dziecku przez matkę.
Warto wiedzieć: Badania krwi w ciąży – badania obowiązkowe, zalecane, genetyczne
Badanie na HIV w ciąży – jak się przygotować, ile czekać na wynik i jak go interpretować?
Do testu na HIV w ciąży nie trzeba być na czczo. Na wynik badania oczekuje się 30 minut lub do 3 dni roboczych, w zależności od rodzajów testów użytych do badań. Wynik pozytywny na przeciwciała anty-HIV nie zawsze oznacza nosicielstwo. Mimo że jest bardzo czuły, może wyjść fałszywie dodatni. Dla pewności należy go potwierdzić testem Western-Blot, na który czeka się około dwóch tygodni. Jeżeli test potwierdzi przypuszczenia, ciężarną powinno się objąć profilaktyką antyretrowirusową zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego.
HIV a ciąża
Kobieta będąca nosicielką wirusa HIV może normalnie zajść w ciążę, lecz przez te kilka miesięcy powinna być pod stałą opieką lekarską i regularnie stosować leki przeciwwirusowe zalecone przez lekarza. Do niego należy również ostateczna decyzja dotycząca porodu. Może on zakończyć ciążę cesarskim cięciem przed terminem lub wydać zgodę na poród naturalny. W czasie akcji porodowej personel musi pamiętać o środkach bezpieczeństwa, które zapobiegają bezpośredniemu kontaktowi z krwią rodzącej.
Dziecko zakażone wirusem HIV
Dziecko urodzone przez zakażoną mamę musi być zbadane pod kątem wirusa HIV. Istotny jest u niego poziom wiremii oraz limfocytów CD4 odpowiedzialnych za odporność. Powinien mieć podane leki przeciwwirusowe i szczepienia zgodne z kalendarzem szczepień. Będzie przebywał w szpitalu do momentu spadku liczby komórek wirusa we krwi oraz wzrostu limfocytów do bezpiecznego poziomu.
Dzieci i dorośli zakażeni wirusem HIV nie stanowią zagrożenia dla innych, z którymi mają codzienny kontakt, dlatego rodzice nie mają przymusu informowania o tym osób postronnych. Wiadomość o posiadanym wirusie warto przekazać pediatrze leczącemu dziecku, ponieważ chorym maluchom nie wolno podawać żywych szczepionek. Dziecku z HIV trzeba wykonywać regularne badania kontrolne, które określą jego poziom wiremii. Zazwyczaj powtarza się je co 6 miesięcy.
Bibliografia:
1. HIV a ciąża i dziecko, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem (Dz. U. z 2016 r. poz. 1132).
