Białko ostrej fazy, białko C-reaktywne, CRP – to różne nazwy tego samego białka. CRP wytwarzane jest w wątrobie i stanowi część odpowiedzi układu immunologicznego na infekcje, stany zapalne lub ciężkie urazy ciała. Badanie CRP w ciąży wykonuje się przesiewowo po to, by wcześnie wykryć ewentualne choroby zagrażające kobiecie i dziecku, a także w celu monitorowania skuteczności leczenia tych chorób.
CRP w ciąży: norma, interpretacja wyników – wysokie i podwyższone CRP w ciąży
Za normę CRP w ciąży uważa się wynik nieprzekraczający 5 miligramów na litr krwi (mg/l). Jednak wyniki CRP w ciąży nie wyższe niż 10 mg/l uważa się za prawidłowe. W trzecim trymestrze ciąży podwyższone CRP często jest fizjologiczne, czyli naturalne. W tym czasie za prawidłowy wynik uznaje się wartości nie większe niż 40 mg/l.
Badanie CRP w ciąży wykonuje się razem z innymi badaniami krwi regularnie zlecanymi przez lekarza. Sam wynik testu białka ostrej fazy nie może stanowić podstawy to stwierdzenia choroby. Rozpatruje się go w kontekście występujących dolegliwości, danych zgromadzonych podczas wywiadu lekarskiego oraz wyników morfologii, biochemii krwi czy badań moczu.
Wskazaniem do przeprowadzenia badania CRP w ciąży są:
- przedwczesne odejście wód płodowych,
- dolegliwości związane z układem moczowym, np. ból lub pieczenie podczas oddawania moczu,
- spadek wagi,
- utrzymująca się podwyższona ciepłota ciała,
- anemia ciążowa bez niedoboru żelaza,
- choroba wątroby
- choroby autoimmunologiczne u ciężarnych.
CRP w przypadku przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego służy do wstępnej oceny ryzyka infekcji wstępującej płodu.
Podwyższone CRP w ciąży nieprzekraczające 40 mg/l, ale większe niż 10 mg/l może być skutkiem infekcji wirusowej lub łagodnej infekcji bakteryjnej. CRP podwyższone w ciąży do około 100 mg/l sugeruje, że w organizmie rozwija się stan zapalny spowodowany przez np. paciorkowce czy gronkowce (bakterie gramm-dodatnie). Im wyższa wartość białka C-reaktywnego, tym poważniejsza choroba. Wynik CRP w ciąży sięgający 200 mg/l oznacza ciężką infekcję bakteryjną lub pasożytniczą.
Wysokie CRP powyżej 200 mg/l wymaga odnalezienia przyczyny i jej eliminacji, ponieważ stan chorobowy wywołujący taką odpowiedź organizmu zagraża życiu matki i dziecka. Wysoki poziom białka ostrej fazy może być skutkiem zarażenia bakteriami gramm-ujemnymi, ale też niekiedy procesów nowotworowych.
Wynik CRP w ciąży jest bardziej miarodajnym markerem chorobowym niż odczyn Biernackiego. Poziom białka ostrej fazy zmienia się dynamicznie, dzięki czemu łatwo można ocenić fazę infekcji i stanu zapalnego oraz skuteczność leczenia. Rosnący poziom CRP w dwóch kolejnych pomiarach oznacza rozwój zakażenia lub nieskuteczność terapii, spadający poziom – odpowiedź na leczenie lub ustępowanie infekcji i stanu zapalnego.
Wysokie CRP po porodzie – znaczenie badania i interpretacja wyników
CRP po porodzie bada się wtedy, gdy istnieje ryzyko wystąpienia infekcji po wydaniu dziecka na świat. W połogu, podczas gojenia się rany po łożysku i obkurczania macicy, nietrudno o zakażenie bakteryjne. Organizm jest osłabiony po porodzie, a rany sprzyjają wnikaniu drobnoustrojów chorobotwórczych.
Podwyższone CRP po porodzie wymaga konsultacji z lekarzem, zwłaszcza jeśli przekracza 40 mg/l. Często występuje wysokie CRP po porodzie zabiegowym – przez cesarskie cięcie, porodzie kleszczowym, z użyciem próżnociągu lub wymagającym nacięcia krocza. Wówczas za wysoki poziom białka ostrej fazy odpowiedzialne są powstałe rany.
Podwyższone i wysokie CRP po porodzie może utrzymywać się do czasu zagojenia narządów płciowych czy powłok brzusznych. Badanie powtarza się kilka razy, by monitorować proces gojenia i w porę wykryć ewentualną infekcję. Jeśli poziom CRP spada, nie ma powodu do obaw. Rosnący lub wysoki utrzymujący się poziom oznacza stan zapalny i nieprawidłowości w regeneracji organizmu po porodzie, wymaga rozszerzonej diagnostyki.
Wysokie CRP u dziecka po porodzie
Podatność bardzo słabego układu immunologicznego noworodka na zakażenia jest duża. Dziecko może zarazić się wirusami czy bakteriami od matki podczas porodu lub już po przyjściu na świat, od personelu medycznego, co zdarza się bardzo rzadko, a także od innych osób, z którymi ma kontakt, np. od odwiedzających.
W przypadku infekcji poziom CRP u noworodka może znacznie wzrosnąć, osiągając wartości nawet w okolicach 200 mg/l w ciężkich zakażeniach. U dziecka CRP po porodzie może być podwyższone również wtedy, gdy doszło do uszkodzenia ciała malca podczas akcji porodowej.
Jakie badania powinna wykonać każda przyszła mama? Dowiesz się tego z filmu:
