Hipnoza, od której autohipnoza różni się jedynie sposobem osiągania stanu transu, nie cieszy się najlepszą reputacją. Wynika to z faktu, że wokół tego pojęcia narosło wiele mitów, wytworzonych głównie przez kulturę masową. W konsekwencji hipnoza kojarzy się zwykle ze sztuką estradową, w najlepszym razie z magią i mistycyzmem. Uznawana jest często za metodę niebezpieczną, służącą ryzykownej ingerencji w ludzką psychikę. Tymczasem potencjalne zagrożenie nie tkwi w samej hipnozie, lecz w sposobie, w jaki się ją wykorzystuje. Zastosowana umiejętnie i do właściwych celów może stanowić wsparcie psychoterapii, posłużyć walce z chorobami somatycznymi, nałogami, bezsennością, ułatwić naukę czy po prostu wprowadzić w pozytywny dla ciała i umysłu stan głębokiej relaksacji.
Na czym polega autohipnoza?
Każdy człowiek obdarzony jest zdolnością autohipnozy. Jest to fenomen, który można zaobserwować u sportowców, kiedy w trakcie zawodów koncentrują się na osiągnięciu celu. Najczęściej w autohipnozę zapada się w sposób niekontrolowany. W codziennym życiu doświadcza się jej na przykład jako momentów zamyślenia, w których traci się orientację w czasie i przestrzeni. W takich sytuacjach fale mózgowe osiągają zakresy częstotliwości 4–7 Hz (fale alfa) i 8–13 Hz (fale theta) – charakterystyczne dla stanu relaksu, wyciszenia. Opanowanie autohipnozy jako sztuki, z której czerpać można najróżniejsze korzyści, wymaga ćwiczeń. Niemniej jest ona umiejętnością dostępną wszystkim ludziom.
Autohipnoza to samodzielne wprowadzenie się w stan głębokiej koncentracji, a zarazem odprężenia. Wprawiając się w trans, całą uwagę skupia się na swoich wewnętrznych doznaniach, odcinając od bodźców ze świata zewnętrznego (ewentualnie minimalizując je do jednego bodźca, np. muzyki relaksacyjnej, który ułatwia osiągnięcie transu). Ciało znajduje się w stanie całkowitego relaksu, a ewentualne odczucia (np. wrażenie zapadania się czy wirowania) nie stanowią istoty autohipnozy i nie mają związku z głębokością transu. Z kolei umysł pracuje intensywnie. Dzięki wywołanemu przez autohipnozę skupieniu na określonym problemie, do jego rozwiązania może zostać wykorzystany cały potencjał mózgu. Co więcej, pracując na zakresie częstotliwości alfa i theta, mózg jest niezwykle podatny na sugestie, nawet te, które świadomy umysł odrzuciłby wskutek krytycznej analizy i oceny.
Autohipnoza a podświadomość
Autohipnoza jest skutecznym sposobem pracy z podświadomością, w której ulokowane są m.in. zatarte wspomnienia, wyparte z pamięci traumy, wyuczone w dzieciństwie schematy postępowania, nieakceptowane uczucia, nieświadome potrzeby. Te treści umysłu w sposób niemożliwy do kontrolowania (ze względu na ich nieświadomy charakter) nieustannie oddziałują na życie jednostki – jej przekonania, wybory, nastroje, lęki, zawodową aktywność, kontakty z innymi ludźmi. Dotarcie do podświadomości umożliwia wprowadzanie w niej zmian, które przekładają się na jakość życia. Wprowadzając się w stan autohipnozy, można zadawać sobie pytania, formułować sugestie, afirmacje. Zostaną one przetworzone przez podświadomą część umysłu w czasie transu. Odpowiedź czy zmiana nie nastąpią oczywiście natychmiast po wybudzeniu ze stanu autohipnozy, ale z czasem (z reguły po kilku sesjach) zostają zinternalizowane przez świadomość.
Korzyści z autohipnozy
Opanowanie sztuki autohipnozy to umiejętność osiągania stanu głębokiego relaksu i nawiązywania kontaktu z własną podświadomością, ale także rozwijanie zdolności szybkiego uczenia się i kontrolowania fizycznego bólu. Pierwszą z kompetencji osiąga się, wprowadzając umysł w stan z dominacją rytmów alfa. Z kolei obecność fal theta oznacza, że mózg będzie słabo reagował na bodźce bólowe.
Z powyższych względów autohipnoza ma bardzo szerokie zastosowanie. Może służyć:
- redukcji stresu,
- poprawie samooceny,
- walce z nałogami,
- odchudzaniu,
- terapii nerwic,
-
leczeniu depresji,
- leczeniu zaburzeń behawioralnych (np. bulimii, anoreksji),
- terapii psychodynamicznej (autohipnoza regresyjna),
- unormowaniu cyklu odpoczynku i aktywności, z korzystnym wpływem na powiązane z nim układy (np. procesy metaboliczne, immunologiczne),
- walce z bólem, zarówno w przebiegu chorób, jak i w trakcie zabiegów medycznych (także w czasie porodu),
- zapamiętywaniu informacji (np. nauce języków).
Technika autohipnozy
Aby osiągnąć stan autohipnozy, należy wybrać spokojne miejsce, wolne od wszelkich zakłóceń przez cały czas sesji (około 10–20 minut). Warunkiem całkowitego relaksu jest wygodna pozycja, w której mięśnie są rozluźnione – można położyć się lub usiąść. W stan hipnotyczny można wprowadzać się za pomocą muzyki relaksacyjnej, z użyciem technik świadomego oddechu czy koncentrując wzrok na wybranym przedmiocie (np. płomieniu świecy). Kiedy ciało zaczyna ogarniać uczucie lekkości, a umysł uwalnia się od zwykłej gonitwy myśli, formułuje się temat autohipnozy – pytania do podświadomości, autosugestie itp. Dobrze jest też zająć czymś świadomość, np. wizualizacją ulubionego miejsca wakacyjnego wypoczynku. Myślom i obrazom, które pojawią się w czasie transu, należy pozwolić swobodnie płynąć, ponieważ każda próba ich analizy oznacza przerwanie stanu autohipnozy. Warto mieć pod ręką kartkę i długopis, by zanotować swoje wrażenia w chwili, gdy trans dobiegnie końca.
