Polub nas na Facebooku
Czytasz: Asafetyda, smrodzieniec, czarcie łajno. Przyprawa czy lek?
menu
Polub nas na Facebooku

Asafetyda, smrodzieniec, czarcie łajno. Przyprawa czy lek?

Asafetyda (czarcie łajno)

Fot: bdspn / gettyimages.com

Asafetyda, inaczej czarcie łajno lub smrodzieniec, to przyprawa, której używa się do dań wegetariańskich. Nadaje im wyrazisty smak. W Indiach często traktuje się ją jako alternatywę dla czosnku i cebuli.

Asafetyda to przyprawa o bardzo silnym, nieprzyjemnym zapachu, przypominającym zapach zgniłego czosnku. Być może właśnie stąd wzięło się jedno z jej określeń – „smrodzieniec”. Inną nazwą używaną w Polsce jest „czarcie łajno”. Smak asafetydy najprościej można określić jako gorzki. Przyprawa drażni niekiedy błony śluzowe gardła.

Co to jest asafetyda?

Asafetyda (lub asafetida) to nazwa utworzona z połączenia słów z języka perskiego (aza ‘kit’, ‘żywica’) i łacińskiego (foetidus ‘śmierdzący’). Jest to pewnego rodzaju guma, która powstała z soku z korzenia i łodygi ogromnego kopru o nieprzyjemnym zapachu. Używano jej już w starożytnym Rzymie. Nie pochodzi z Indii, choć tam cieszyła się największą sławą, była ważnym elementem gastronomii i medycyny. Już w starożytności wiązano asafetydę z pozytywnym wpływem na układ oddechowy, uznawano ją za przyprawę wzmacniającą głosy śpiewaków.

Przyprawa asafetyda (czarcie łajno) – charakterystyka

Asafetyda jest białą gumą o twardej, żywicznej strukturze. Wraz z utratą świeżości brązowieje. W Polsce najczęściej można ją dostać w postaci drobnego, żółtego proszku, rzadziej granulatu, a niekiedy również bloków. Jest to przyprawa uprawiana przede wszystkim w Iranie i Afganistanie. Stamtąd jest eksportowana w inne regiony świata. Pozyskuje się ją z dziko rosnącego w lasach kopru. Ma on drobne liście i kwiaty oraz grube i długie korzenie. Łodygi wydzielają podobny typ żywicy jak korzenie. Obie części rośliny mają podobny cuchnący zapach. W okolicy marca i kwietnia odcina się łodygi jak najbliżej korzenia. Wycieka z nich biała, przypominająca mleko ciecz, która po wyschnięciu przekształca się w żywicę. Po zebraniu żywicy ponownie nacina się łodygę. Proces powtarzany jest przez mniej więcej 3 miesiące, aż korzeń uschnie. Z jednej rośliny można pozyskać nawet 2 kg żywicy.

Asafetyda raczej nie nadaje się do samodzielnego jedzenia. Ma cierpki, nieprzyjemny smak. Dopiero po ugotowaniu nadaje potrawie cebulowy posmak. Zapach przyprawy również nie jest miły. Przypomina gnijący czosnek bądź cebulę, a nawet siarkę. Na szczęście po obróbce termicznej znika z potrawy. Konieczne jest przechowywanie asafetydy w pojemniku, ponieważ jej intensywny zapach może wpływać na inne przyprawy i produkty znajdujące się w jej pobliżu.

Asafetyda w kuchni

Czarcie łajno jest przyprawą stosowaną w niewielkich ilościach. W kuchni indyjskiej wykorzystuje się ją przede wszystkim w potrawach wegetariańskich. Stanowi doskonałą alternatywę dla czosnku i cebuli w kastach bramińskiej i Jain, gdzie te produkty są zabronione. Dodanie asafetydy do dań z soczewicy zapobiega wzdęciom. Przysmak indyjski pappadums również przyprawiany jest asafetydą.

Zastosowanie lecznicze asafetydy

Smrodzieniec to nie tylko przyprawa. Może zostać wykorzystany w wielu jednostkach chorobowych, przede wszystkim w terapii wspomagającej leczenie chorób układu oddechowego. Asafetyda zapobiega wzdęciom. W zależności od regionu czy kultury można spotkać się z wykorzystaniem jej jako amuletu chroniącego dzieci przed chorobami, środka odstraszającego zarazki, a także jako substancji działającej uspokajająco i wspomagającej leczenie uzależnień.

Zobacz film: Na jakie schorzenia pomaga lipa? Źródło: Dzień Dobry TVN.


Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
11
2
Polecamy
Czym jest asafetyda?
Przyprawy kuchni indyjskiej i ich właściwości zdrowotne
Czym jest asafetyda? Przyprawy kuchni indyjskiej i ich właściwości zdrowotne Dzień Dobry TVN
Jak stosować i do czego używać szafran?
Jak stosować i do czego używać szafran? Dzień Dobry TVN
Czubryca:
bułgarska przyprawa.
Do czego można ją dodać?
Czubryca: bułgarska przyprawa. Do czego można ją dodać? TVN zdrowie
Curry – co to jest, jakie ma właściwości i jak je zrobić?
Curry – co to jest, jakie ma właściwości i jak je zrobić? TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie
Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie
Alzheimer w młodym wieku - przyczyny, pierwsze objawy i kolejne etapy choroby
Alzheimer w młodym wieku - przyczyny, pierwsze objawy i kolejne etapy choroby
Zapalenie zatok – jak odróżnić je od przeziębienia? Objawy i leczenie stanu zapalnego zatok
Zapalenie zatok – jak odróżnić je od przeziębienia? Objawy i leczenie stanu zapalnego zatok