Polub nas na Facebooku
Czytasz: Allodynia – jak ją rozpoznać? Przyczyny i leczenie
menu
Polub nas na Facebooku

Allodynia – jak ją rozpoznać? Przyczyny i leczenie

 komórki nerwowe człowieka

Fot. nerve cells / Getty Images

Allodynia to objaw wynikający z ośrodkowej lub obwodowej nadpobudliwości neuronów w reakcji na dotyk, ucisk, zmianę temperatury czy mechaniczne odkształcenie. Przyczyny związane są z neuropatiami o różnym pochodzeniu i uszkodzeniami rdzenia kręgowego.

Allodynia to zespół uciążliwych, przewlekłych objawów bólowych, które towarzyszą uszkodzeniu dróg nerwowych i wiążą się ze zwiększoną reaktywnością na bodźce. Należy ją odróżniać od hiperalgezji, która jest efektem nadmiernej pobudliwości receptorów i może wynikać z czynników miejscowych.

Objawy allodynii

Allodynia objawia się charakterystyczną, nadmierną i nieadekwatną do bodźca reakcją czuciowej części układu nerwowego na zewnętrzne bodźce. Choremu dokucza ból, mimo że w warunkach prawidłowych dane pobudzenie nie powodowałoby tak silnej reakcji. Impulsy wywołujące chorobę to:

  • dotykanie skóry (jest to wtedy tzw. statyczna allodynia mechaniczna),
  • lekkie opukiwanie powłok ciała (dynamiczna allodynia mechaniczna),
  • zmiana temperatury otoczenia – np. kontakt z ciepłym powietrzem, rozgrzaną filiżanką, zimną wodą, lodem (odmiana termiczna),
  • ruchy kończyn, szyi i tułowia (postać ruchowa).

Dolegliwości utrzymują się przez dłuższy czas, mają zmienne natężenie – niekiedy są silniejsze, innym razem – słabsze. W allodynii statycznej czy ruchowej mogą być tak nasilone, że najmniejsze ruchy lub kontakt skóry z odzieżą albo pościelą wywołują ciągły ból.

Może on mieć charakter ostry, przeszywający, ale najczęściej odczuwany jest jako palenie, rwanie, szczypanie, intensywne mrowienie. W zależności od rodzaju schorzenia, które wywołało ten objaw, ból może lokalizować się w jednym obszarze lub w wielu miejscach. Niekiedy ma nawet charakter wędrujący.

Chory z allodynią pod wpływem intensywnego bólu zdecydowanie ogranicza swoją aktywność. Często z obawy przed bólem pojawiają się wtórne zmiany o typie nerwicy albo reakcje paniczne, gdy jakaś sytuacja zagraża wyzwoleniem dolegliwości.

Polecamy: Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy człowieka - zasady działania

Zobacz film i dowiedz się jak działa układ nerwowy: 

Zobacz film: Budowa i funkcje układu nerwowego. Źródło: 36,6.

Jak powstaje allodynia?

Przyczyną allodynii jest uszkodzenie dróg czuciowych powodujące zwiększoną reaktywność na bodźce. Schorzenie to dotyczy głównie nerwów, które przewodzą niespecyficzne impulsy bólowe informujące o uszkodzeniu tkanek (czyli tzw. układu czucia nocyceptywnego). Zakończenia zlokalizowane są w skórze, błonach śluzowych, rogówce oka, w obrębie mięśni i elementów układu pokarmowego (np. w ścianie żołądka i jelit). Drugim elementem dostarczającym nadmiernych bodźców bólowych są drogi odpowiadające za przewodzenie impulsów z zakresu tzw. czucia głębokiego. Ich receptory umiejscowione są w mięśniach, ścięgnach, powięziach i w obrębie stawów.

Normalnie dostarczają one informacji o położeniu i napięciu elementów układu ruchu. W allodynii ich pobudzenie powoduje ból.

Polecamy: Zaburzenia czucia głębokiego u dzieci i dorosłych – objawy i ćwiczenia

Przyczyny allodynii

Przyczynami allodynii są głównie uszkodzenia dróg nerwowych na poziomie ośrodków mózgowych, rdzenia kręgowego, niekiedy również w obrębie nerwów obwodowych. Zmiany chorobowe oraz degeneracja włókien i komórek nerwowych powodują przebudowę dróg przewodzenia i zwiększenie wrażliwości na ból. Uważa się też, że neurony przewodzące różnego typu impulsy łączą się na skutek uszkodzenia części komórek i do ośrodków mózgowych dostarczana jest niewłaściwa stymulacja odbierana jako ból.

Schorzeniami, które powodują allodynię, są:

  • neuropatie (np. cukrzycowa, alkoholowa),
  • kompleksowy zespół bólu regionalnego (CRPS, inaczej zespół Sudecka),
  • neuralgia popółpaścowa,
  • fibromialgia (przewlekła niezapalna choroba reumatyczna tkanek miękkich).

Dolegliwości o typie allodynii mogą też występować u osób cierpiących na migreny. Niekiedy nadmierne odczuwanie bólu jest objawem stałym, ale najczęściej pojawia się przed napadem migrenowym jako tzw. objaw zwiastunowy (prodromalny).

Objawy allodynii pojawiają się w przypadku urazu rdzenia kręgowego albo nerwów obwodowych, podczas regeneracji włókien nerwowych. W takiej sytuacji allodynia może być objawem przemijającym, który wiąże się z określonymi fazami ich odbudowy.

Leczenie allodynii

Allodynia jest schorzeniem, które ma charakter przewlekły, często postępujący i trudno poddaje się leczeniu. Dobór leków jest uzależniony od typu allodynii, natężenia objawów oraz stanu ogólnego chorego. W terapii stosuje się preparaty działające na ośrodki bólowe i zmniejszające przewodnictwo nerwowe, takie jak:

  • lidokaina,
  • meksyletyna,
  • ketamina,
  • naproksen lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne,
  • niektóre środki stosowane w leczeniu padaczki i stanów psychotycznych,
  • preparaty antydepresyjne i uspokajające.

Duże natężenie bólu może wymagać podawania glikokortykosteroidów albo leków opiatowych (tramadolu, pochodnych morfiny, fentanylu). Te ostatnie stosowane są doraźnie lub w ściśle określonych sytuacjach ze względu na możliwość rozwoju uzależnienia. Chory z allodynią najczęściej leczy się w poradni neurologicznej lub specjalistycznej przychodni leczenia bólu przewlekłego.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
6
0
Polecamy
Co to jest nerwica wegetatywna?
Objawy somatyczne, przyczyny, leczenie
Co to jest nerwica wegetatywna? Objawy somatyczne, przyczyny, leczenie Dzień Dobry TVN
Depresja endogenna jako wynik nieprawidłowej funkcji układu nerwowego.
Sprawdź, jak rozpoznać i skutecznie leczyć tę chorobę
Depresja endogenna jako wynik nieprawidłowej funkcji układu nerwowego. Sprawdź, jak rozpoznać i skutecznie leczyć tę chorobę Dzień Dobry TVN
Neuralgia popółpaścowa – przyczyny i współczesne metody leczenia
Neuralgia popółpaścowa – przyczyny i współczesne metody leczenia TVN zdrowie
Kakosmia – zaburzenia węchu.
Objawy, przyczyny i leczenie
Kakosmia – zaburzenia węchu. Objawy, przyczyny i leczenie TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty