ADD wpływa niekorzystnie na funkcjonowanie jednostki – obniżając jej zdolność do nauki, pracy, utrudniając relacje z innymi ludźmi, a nawet dezorganizując proste, codzienne czynności. Problemy te często powodują u chorego zaburzenia nastroju, obniżoną samoocenę, a niekiedy nawet nerwicę, depresję czy uzależnienia. Wskazane jest, by osoby cierpiące na ADD podjęły leczenie.
Objawy ADD u dzieci
Dzieci cierpiące na ADD mają duży problem z utrzymaniem koncentracji na jednej czynności. Trudno im podjąć jakiekolwiek działanie, które wymaga skupienia uwagi. Są niecierpliwe i szybko tracą zapał do wykonywanych zadań. Zwykle nie kończą rozpoczętej pracy, dlatego takie zajęcia, jak rysowanie czy budowanie z klocków, zwykle nie sprawiają im przyjemności. Mają niepodzielną uwagę, więc nie potrafią wykonywać kilku czynności jednocześnie. Często przerzucają zainteresowanie z jednej rzeczy na inną. W konsekwencji nie zwracają uwagi na szczegóły, popełniają bezmyślne błędy. Niejednokrotnie „wyłączają się” w trakcie rozmowy, zabawy, nauki i wielu innych codziennych zajęć. Stąd też proste czynności, takie jak jedzenie, ubieranie się czy mycie zębów, zabierają im dużo czasu. O wielu, na pozór oczywistych, sprawach trzeba im nieustannie przypominać.
Dziecko z ADD w szkole radzi sobie zdecydowanie gorzej od rówieśników mimo porównywalnych zdolności intelektualnych. Na tle klasy odbierane jest jako młodsze i mniej dojrzałe emocjonalnie. Ma duże trudności z przyswajaniem materiału, nawet z czytaniem i pisaniem. Większość dzieci cierpiących na ADD czyta wolno i nie potrafi pisać zarazem szybko i starannie. Szkolne zadania rozwiązuje z błędami – nie ze względu na zbyt wysoki poziom trudności, ale np. w związku z niedoczytaniem treści polecenia. W czasie lekcji uczeń z zaburzeniami koncentracji nie potrafi ocenić, które informacje są istotne, a jego uwagę rozpraszają najróżniejsze bodźce. W efekcie w umyśle dziecka panuje chaos. Często gubi się ono w toku zajęć, nie reaguje na polecenia lub reaguje z opóźnieniem. Nie bierze aktywnego udziału w lekcji, a na zadawane pytania nie jest w stanie udzielić poprawnej i przemyślanej odpowiedzi.
Jak rozwija się dziecko? Sprawdź swoją wiedzę w naszym quizie!
Objawy ADD u dorosłych
Zespół zaburzeń koncentracji uwagi jest chorobą o wiele bardziej dotkliwą dla osób dorosłych niż dla dzieci, ponieważ nad życiem tych pierwszych nieustannej pieczy nie sprawują już troskliwi rodzice. Dorosły cierpiący na ADD ma trudności z organizacją codziennego życia – wypełnianiem domowych i zawodowych obowiązków, nawet tak na pozór nieskomplikowanych czynności, jak robienie zakupów czy prowadzenie samochodu. Działania osób dotkniętych zaburzeniami koncentracji uwagi często są chaotyczne, pozbawione precyzji niezbędnej do osiągnięcia zamierzonego celu. Ludziom tym notorycznie zdarza się zapominać o ważnych sprawach, spóźniać na spotkania, gubić różne przedmioty. Podobnie jak dzieci z ADD, dorośli mają problem z utrzymaniem koncentracji na wykonywanej czynności oraz niepodzielną uwagę, co sprawia, że wykonywanie kilku zadań jednocześnie jest dla nich bardzo trudne.
Osoba dorosła z ADD najsilniej odczuwa konsekwencje choroby w obszarze życia zawodowego. Zespół deficytu uwagi wpływa negatywnie zarówno na staranność, jak i czas wykonywania zadań. Pracownik może mieć także problem z funkcjonowaniem w zespole czy zapominać o otrzymanych poleceniach. W rezultacie jego praca nie jest dobrze oceniana. Chorobliwy deficyt koncentracji jest uciążliwy dla otoczenia osoby dotkniętej tym zaburzeniem i często niekorzystnie odbija się na jej relacjach z bliskimi. Osoba z ADD jest bowiem trudnym rozmówcą i nie najlepszym partnerem w działaniach, które wymagają dłuższego skupienia uwagi.
ADD – leczenie
Leczenie ADD – zarówno u dzieci, jak i u dorosłych – przynosi najlepsze rezultaty, jeśli łączy różne metody.
Jak dotąd nie wynaleziono preparatu, który jest w stanie wyleczyć ADD. Farmakoterapię stosuje się, by zniwelować objawy, a tym samym podnieść komfort życia chorego. Najpowszechniejszym rodzajem zalecanych substancji są stymulanty, takie jak np. metylofenidat. Aktywują one obszary mózgu wspierające koncentrację. Dostępne są także środki niebędące stymulantami, np. atomoksetyna. Leki działają tylko tak długo, jak długo są podawane. Zwykle nie powodują uciążliwych skutków ubocznych.
Za efektywną formę leczenia ADD uważa się treningi EEG Biofeedback. Jest to metoda terapii, polegająca na podawaniu choremu sygnałów zwrotnych na temat zmian fizjologicznych zachodzących w jego mózgu. Dzięki temu może on nauczyć się korygować nieprawidłowy wzorzec fal mózgowych w kierunku takiego, który wiąże się z poprawą koncentracji uwagi.
Osoby z ADD mogą uczestniczyć w zajęciach terapeutycznych. Skuteczną metodą leczenia jest w tym przypadku terapia poznawczo-behawioralna.
Wiele działań, które ułatwiają codzienne funkcjonowanie, osoby cierpiące na ADD mogą podejmować samodzielnie (w przypadku dzieci – z udziałem rodziców). Problemy z koncentracją uwagi w pewnym stopniu rozwiązywane są dzięki dokładnemu planowaniu wykonywanych czynności, regularnemu korzystaniu z kalendarza czy post-itów, utrzymywaniu porządku w miejscu pracy.
