W składzie Acodinu – syropu lub tabletek doustnych znajduje się bromowodorek dekstrometorfanu. Jest to substancja pobudzająca ośrodkowy układ nerwowy. Jej działanie można przyrównać do kodeiny. Ta podana w dawkach terapeutycznych skutecznie zwalcza odruch kaszlu, ale użyta w nadmiarze staje się narkotykiem. Rodzice dzieci, w których posiadaniu znalazł się Acodin, powinni wzmożyć czujność, ponieważ lek zażywany bez potrzeby sprzyja uzależnieniu.
Czym jest Acodin? Jak działa ten lek?
Acodin jest lekiem przeciwkaszlowym stworzonym na bazie bromowodorku dekstrometorfanu – organicznego związku chemicznego oddziałującego na ośrodkowy układ nerwowy na poziomie rdzenia przedłużonego. Zażyty w dawkach terapeutycznych hamuje ośrodek kaszlu, dlatego poleca się go w czasie przeziębień lub stanów zapalnych krtani. Stosowany długotrwale w dużych ilościach wykazuje działanie narkotyczne, powodując u chorego zmiany zachowań, omamy i halucynacje. Do obrotu produktami leczniczymi został dopuszczony przez amerykańską Agencję Żywności i leków w 1959 roku. Uznano go za alternatywę dla kodeiny, która ma podobne działanie. Choć raz został wycofany, ponownie przywrócono go na rynek, ponieważ nie posiadał innych, bardziej bezpiecznych zamienników.
Pod względem chemicznym dekstrometorfan jest izomerem lewometorfanu – związku będącego agonistą receptorów opioidowych. Metabolizowany w wątrobie bardzo szybko dociera z krwi do mózgu, wykazując działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Dekstrometorfan blokuje wychwyt zwrotny serotoniny i dopaminy. Jest też antagonistą receptorów nikotynowych. Stosowany w zbyt dużych dawkach sprzyja wyrzutom histaminy, która jest odpowiedzialna za odczyn alergiczny. Tym samym jest niebezpieczny, ponieważ może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego stanowiącego zagrożenie zdrowia i życia.
Acodin – na jaki kaszel jest skuteczny?
Acodin jest lekiem hamującym odruch kaszlu. Poleca się go osobom, które męczą się z kaszlem suchym niezwiązanym z zaleganiem nadmiaru wydzieliny w drogach oddechowych. Jest również skuteczny przy podrażnieniach gardła i krtani powstałych na skutek infekcji lub działania substancji drażniących. Czasem jest przepisywany chorym po urazach mechanicznych klatki piersiowej i przełyku. W aptekach można go kupić w dwóch postaciach: jako Acodin syrop lub tabletki doustne.
Dawkowanie Acodinu. Jakie są przeciwwskazania do stosowania tego leku?
Acodinu nie wolno podawać dzieciom, które nie ukończyły szóstego roku życia. Nie mogą go stosować również kobiety ciężarne i karmiące piersią. Szczególną ostrożność powinni zachować alergicy oraz pacjenci z chorobami wątroby i nerek. Lek nie jest wskazany u chorych na astmę oskrzelową i pacjentów z niewydolnością oddechową. Przed użyciem warto dokładnie przeczytać dołączoną do niego ulotkę.
Acodin w tabletkach należy przyjmować co 4 godziny (lub 6–8 godzin), w kilku dawkach podzielonych po 15 bądź 30 miligramów. W przypadku syropu dawka jest mniejsza i dostosowana do wieku pacjenta. Dla dzieci między 6 a 12 rokiem życia zaleca się 5 mililitrów płynu, dla starszych i dorosłych – 10 mililitrów. Zalecana dawka dobowa nie może przekroczyć 120 miligramów. Dekstrometorfan nie jest substancją o działaniu wykrztuśnym. Jego rolą jest blokowanie odruchu męczącego kaszlu, dlatego nie ma przeciwwskazań do jego stosowania bezpośrednio przed snem.
Acodin – interakcje z innymi lekami i substancjami
Acodinu nie wolno łączyć z alkoholem, ponieważ nasila się jego działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Nie powinno się go również przyjmować podczas leczenia inhibitorami MAO stosowanymi w terapii depresji, przy chorobie Parkinsona i nadciśnieniu tętniczym. Lek podawany w dawkach terapeutycznych nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych, lecz przedawkowany prowadzi do nasilenia nietypowych zachowań np. psychoz lub lęków.
Zobacz film: Syropy
Acodin a kodeina. Czy lek przeciwkaszlowy może uzależniać?
Acodin swoim działaniem przypomina kodeinę, która działa przeciwkaszlowo, o ile jest przyjmowana zgodnie z zaleceniami na ulotce. Stosowana w nadmiarze, w dawkach dalekich od terapeutycznych, jest traktowana jak narkotyk, od którego można się uzależnić. Podobnie jest z Acodinem, który coraz częściej wykorzystywany jest w celach rekreacyjnych, a nie leczniczych.
Przyjmowanie wysokich dawek Acodinu wiąże się z odurzeniem. Manifestuje się ono błogostanem i euforią. Osoba znarkotyzowana ma wahania nastrojów, omamy i halucynacje, które trwają kilka godzin. Lek sprzyja też nietypowym zachowaniom np. atakom paniki, lękom i fobiom, nierzadko zaburzeniom równowagi i koordynacji ruchów.
Bibliografia:
1. W. S. Gumułka, Podręczny leksykon leków, PZWL, wyd. 3, Warszawa 2004.
