Sporadycznie pojawiająca się niestrawność i refluks żołądkowo-przełykowy, które doprowadzają do zgagi, nie powinny budzić naszych szczególnych obaw. To w pełni zrozumiałe następstwo spożycia zbyt obfitych lub za ciężkich posiłków. Do zgagi nie należy jednak przywykać – istnieje wiele sprawdzonych sposobów walki z tą dolegliwością.
Przyczyny zgagi
Zgaga jest jedną z najczęściej odnotowywanych dolegliwości. Może występować w każdym wieku i zwykle pojawia się bezpośrednio po zjedzeniu obfitego posiłku – przyjęty pokarm podnosi ciśnienie w jamie brzusznej i doprowadza do cofania się treści żołądkowej. Często zgagę wywołują także określone produkty – u jednych pacjentów pojawia się po kawie, herbacie i jabłkach, inni uskarżają się na nią po zjedzeniu słodyczy, produktów wysoko przetworzonych albo tłustych potraw. Może być także następstwem podjęcia aktywności fizycznej bezpośrednio po posiłku. Jeżeli zgaga pojawia się często i jest wyjątkowo dokuczliwa, prawdopodobnie ma związek z innymi problemami układu pokarmowego.
Zgaga przy refluksie żołądka
Najczęściej spotykaną dolegliwością, która wywołuje zgagę, jest refluks żołądkowo-przełykowy. Dochodzi do niego, kiedy kwaśna treść żołądkowa cofa się do przełyku i podrażnia go. Ma to związek z niewłaściwą pracą dolnego zwieracza przełyku. Mięsień rozkurcza się podczas połykania i jest odpowiedzialny za utrzymanie szczelności między przełykiem a żołądkiem. Kiedy dochodzi do zaburzenia, bezpośrednio po posiłku lub na skutek pochylania się, kwasy przedostają się do przełyku. Refluks może mieć wiele przyczyn – do najczęstszych z nich należą zmiany motoryki przełyku, podwyższone ciśnienie jamy brzusznej, spożycie potraw wzmagających objawy zgagi, przepuklina rozworu przełykowego, zbyt mała ilość śliny, zapalenie przełyku, silne podrażnienia, a także zażywanie niektórych leków – w tym tabletek antykoncepcyjnych oraz preparatów na nadciśnienie tętnicze i choroby płuc. Na rozwój choroby refluksowej wpływa również cukrzyca, alkoholizm i zaburzenia hormonalne.
Szacuje się, że zgaga występuje bardzo często. Każdego dnia nieprzyjemne objawy odczuwa ok. 5–10% populacji, znacznie więcej pacjentów styka się z nimi sporadycznie. Oprócz charakterystycznego pieczenia w okolicach klatki piersiowej, które ma tendencję do promieniowania w kierunku przełyku, obserwuje się również inne objawy, w tym chrypkę, kaszel oraz ból klatki piersiowej, przypominający bóle sercowe.
Choroba wrzodowa
Kolejną przyczyną codziennej zgagi może być choroba wrzodowa. W przypadku wrzodów żołądka zwykle pieczenie odczuwa się na czczo, jednak mija ono po spożyciu posiłku. Zgaga podczas wrzodów dwunastnicy nasila się po około godzinie od jedzenia.
Przyczyny zgagi w ciąży
Na nasilające się objawy zgagi skarżą się wyjątkowo często kobiety ciężarne. Wyróżnia się dwie przyczyny zgagi w ciąży. Na początku zmiany hormonalne doprowadzają do rozluźnienia mięśni przełyku, w tym dolnego zwieracza przełyku. Wraz z powiększaniem się macicy dochodzi także do podniesienia ciśnienia w jamie brzusznej. Nacisk na żołądek doprowadza od cofania się treści żołądkowej do przełyku. Zgaga jest bardzo nieprzyjemną dolegliwością, jednak nie ma powodów do niepokoju – zwykle wszystkie objawy ustępują bezpośrednio po rozwiązaniu.
Dieta podczas leczenia zgagi
Najważniejszym elementem terapii jest wyeliminowanie przyczyn zgagi i nadkwasoty. Zrezygnować należy z niektórych pokarmów, które wyjątkowo nasilają objawy. Chorzy powinni zastąpić kawę i herbatę wodą oraz herbatami ziołowymi. Na ich talerzach nie ma miejsca na potrawy ostre i tłuste, czekoladę, orzeszki ziemne i cytrusy. Warto także postawić na gotowanie, pieczenie i duszenie, a zapomnieć o szkodliwym smażeniu. Nie bez znaczenia jest również rozłożenie posiłków w ciągu dnia – nie można się objadać, lepiej jeść częściej i mniejszymi porcjami, obfita nie może być kolacja.
Domowe sposoby na codzienną zgagę
Jeśli ktoś zaobserwuje u siebie objawy zgagi, nie musi od razu sięgać po tabletki. Podobną skutecznością odznacza się m.in. soda oczyszczona. Wystarczy rozpuścić łyżeczkę środka w szklance ciepłej wody i wypić. Ulgę odczuwa się już po kilku minutach. Takie samo działanie mają także migdały. Do niedawna świetnym domowym sposobem na zgagę było mleko, jednak badania udowodniły, że poprawa po nim jest tylko chwilowa, a samo mleko sprzyja wytwarzaniu kwasów żołądkowych. Warto natomiast skorzystać z potęgi ziół. Herbaty z rumianku czy z kminku nie tylko przynoszą ulgę i przeciwdziałają objawom zgagi, ale usprawniają także pracę przewodu pokarmowego i wpływają na lepsze trawienie. Wyjątkowymi właściwościami wyróżnia się siemię lniane. Z łatwością można przyrządzić z niego zawiesinę, która po wypiciu pokryje ścianki przełyku powłoką ochronną.
