Czad nie ma ani zapachu, ani smaku. Dlatego też osoba narażona na jego szkodliwe działanie nie zdaje sobie nawet z tego sprawy. Zaczadzenie jest najczęściej spotykanym zatruciem gazowym. W Polsce z powodu zatrucia czadem co roku umiera kilkadziesiąt osób, a najwięcej zatruć zdarza się w okresie zimowym. Jak można rozpoznać zatrucie gazem i jak udzielić pomocy osobie, która się nim zatruła?
Zatrucie gazem – jak do niego dochodzi?
Poza produkcją przemysłową czad może powstawać podczas spalania gazu lub paliw płynnych. Jest on bezwonny, bezbarwny i lżejszy od powietrza. W mieszkaniach tlenek węgla powstaje głównie w kuchni i łazience. Miejsca, które mogą przyczyniać się do powstania niebezpiecznego czadu to przede wszystkim kuchenki gazowe, piece gazowe oraz węglowe, piecyki i kominki. W przypadku, gdy instalacja jest nieszczelna, domownicy mogą być cały czas narażeni na śmiertelne działanie „cichego zabójcy”. W przypadku, gdy okna w domu są szczelnie zamknięte i czad nie ma się gdzie ulatniać, bardzo łatwo o zatrucie ze skutkiem śmiertelnym. Dlatego warto poznać objawy zaczadzenia, by być w stanie pomóc zatrutej osobie.
Objawy zatrucia gazem
Istnieje kilka objawów, które mogą wskazywać na zatrucie tlenkiem węgla. Zaczadzona osoba odczuwa dużą senność, ma zawroty i silne bóle głowy. Dodatkowo pojawiają się zaburzenia widzenia i słyszenia, odczuwanie duszności, nudności, nieznośny szum w uszach. Zaczadzenie powoduje też drgawki, utratę przytomności, a w najgorszym wypadku zgon.
Rozpoznanie zatrucia gazem
Jak rozpoznać zatrucie tlenkiem węgla? Jeśli widzimy nieprzytomnego człowieka, najpierw zwróćmy uwagę na otoczenie. Jeśli jest to łazienka z piecykiem gazowym, kuchnia z kuchenką gazową lub garaż nieopodal włączonego samochodu, to możemy być niemal pewni, że doszło do zaczadzenia. Jeśli zaś osoba jest przytomna, może mieć duże trudności z oddychaniem.
Zobacz film i dowiedz się wszystkiego o układzie oddechowym:
Jak pomóc osobie, która zatruła się gazem?
Ruszając na ratunek, przede wszystkim powinniśmy się upewnić, że i nam nie grozi niebezpieczeństwo zatrucia gazem. Jeśli u nas również dojdzie do zaczadzenia, nie tylko nie pomożemy drugiej osobie, ale również sami narazimy się na utratę zdrowia, a nawet życia. Dlatego też powinniśmy przede wszystkim zadbać, by nie narażać się na wdychanie śmiertelnie niebezpiecznego czadu. Widząc osobę zatrutą czadem, nie możemy też wpadać w panikę, bo może to przynieść więcej szkody niż pożytku. Jeśli mocno się stresujemy, dajmy sobie chwilę na skupienie myśli i uspokojenie się.
Żeby pomóc zaczadzonej osobie i uniknąć własnego zatrucia, powinniśmy przede wszystkim wpuścić świeże powietrze do pomieszczenia, w którym się znajdujemy. Zrobimy to poprzez otworzenie wszystkich możliwych okien i drzwi. Dzięki temu gaz się ulotni, a my będziemy mogli udzielić pierwszej pomocy. Jeśli tylko jesteśmy w stanie, powinniśmy przenieść poszkodowaną osobę w bezpieczne miejsce, gdzie nie ulatnia się tlenek węgla.
Jedną z pierwszych czynności, które powinniśmy wykonać podczas udzielania pomocy jest sprawdzenie oddechu nieprzytomnej osoby. Jeśli go nie wyczuwamy, należy jak najszybciej wykonać resuscytację. W przypadku, gdy oddech zaczadzonej osoby jest wyczuwalny, możemy od razu sięgnąć po telefon i wezwać pomoc. Pogotowie wezwiemy, dzwoniąc na numer 112 lub 999. Powinniśmy zwięźle i szybko poinformować dyspozytora o zatruciu tlenkiem węgla, jego objawach i okolicznościach. Nie należy też zapomnieć o dokładnym podaniu adresu oraz naszego imienia i nazwiska.
Jak leczy się zatrucie czadem?
W szpitalu lekarze mogą dzięki specjalnemu badaniu potwierdzić, czy doszło do zatrucia tlenkiem węgla. Zaczadzonej osobie podaje się do wdychania czysty tlen, który ma zastąpić cząsteczki tlenku węgla znajdujące się w drogach oddechowych. Pacjent może być też umieszczony w specjalnej komorze hiperbarycznej, która pomaga wyleczyć nawet pacjentów w bardzo ciężkim stanie klinicznym. Osoby, które zatruły się tlenkiem węgla mogą w przyszłości cierpieć na liczne powikłania. Wśród najczęstszych dolegliwości można wymienić zaniki pamięci, zaburzenia mowy, uszkodzenie węchu i wzroku.
Jak zapobiegać zatruciu gazem?
Żeby zapobiec zaczadzeniu, powinniśmy pamiętać o regularnych przeglądach kominowych i kontrolach piecyków oraz kuchenek gazowych. Nie powinniśmy też nigdy zakrywać kratek wentylacyjnych w takich pomieszczeniach jak garaż, kuchnia i łazienka. Pamiętajmy o regularnym wietrzeniu tych miejsc. Najlepiej zaopatrzyć się też w czujnik czadu, który niezwłocznie poinformuje nas ostrzegawczym dźwiękiem, jeśli wykryje ulatniający się tlenek węgla. Koszt takiego urządzenia to ok. 100 zł.
