Zastrzyki antykoncepcyjne to jedna z metod antykoncepcji hormonalnej dla kobiet. Zaliczana jest do bezpiecznych metod antykoncepcji, stanowi alternatywę dla kobiet niemogących stosować tabletek dwuskładnikowych. Zastrzyki nie są jednak zupełnie obojętne dla organizmu. Wybierając tę formę antykoncepcji, należy zapoznać się z jej wadami i zaletami oraz możliwymi skutkami ubocznymi.
Antykoncepcja w zastrzyku – jak działa?
Zastrzyki antykoncepcyjne to metoda polegająca na wstrzyknięciu raz na 3 miesiące progestagenów. Nie jest to jednak najlepsza metoda u kobiet, które planują w późniejszym czasie ciążę. Wiele kobiet nie może stosować standardowych, dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych z powodów zdrowotnych, bądź – ze względu na roztargnienie – metody wymagające regularnego przyjmowania środka nie są dla nich. Zastrzyk antykoncepcyjny jest pod tym względem wygodny, gdyż stosuje się go jedynie raz na 3 miesiące. Powoduje on zagęszczenie śluzu szyjkowego, wpływa na endometrium i hamuje owulację. Najpopularniejszym środkiem dostępnym w Polsce jest octan medroksyprogesteronu (DMPA) pod handlową nazwą depo-provera.
Zastrzyk antykoncepcyjny stosuje się w dawce 150 mg co 3 miesiące domięśniowo. Ochrona przed zajściem w ciążę trwa około 14 tygodni od wstrzyknięcia. Aby mieć pewność, że metoda jest skuteczna od pierwszego dnia, należy wykonać zastrzyk w ciągu pierwszych 5 dni cyklu miesiączkowego. Wykonanie zastrzyku w innym terminie wymaga konieczności stosowania innej metody antykoncepcji przez 2 tygodnie i oczywiście wcześniejszego wykluczenia ciąży.
U kobiet karmiących piersią niemożliwe jest stosowanie antykoncepcji doustnej dwuskładnikowej ze względu na przenikanie estrogenów do mleka. U nich zastrzyk antykoncepcyjny można podać już po 5–6 tygodniach po porodzie. Nie wykazano, by preparat przenikał do mleka w znacznym stopniu i wywierał negatywny wpływ na rozwój dziecka.
Zastrzyki są jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Niepowodzenia związane z tą metodą mogą być związane z nieodpowiednim momentem wstrzyknięcia, skróceniem działania hormonów, zakażeniem w miejscu iniekcji.
Jakie są fakty, a co jest mitem w przypadku antykoncepcji? Pora to sprawdzić:
Wskazania do stosowania zastrzyków antykoncepcyjnych
U kobiet, u których niemożliwe jest stosowanie estrogenów ze względu na choroby serca, nadciśnienie, cukrzycę, incydenty zakrzepowo-zatorowe, palenie papierosów, zastrzyki hormonalne stanowią alternatywną metodę. Ponadto zmniejszają ryzyko raka endometrium, zmniejszają nasilenie krwawienia miesiączkowego, powodują rzadsze występowanie mięśniaków macicy, endometriozy i ciąży pozamacicznej. Osłabiają nasilenie krwawień miesiączkowych.
Wady zastrzyków antykoncepcyjnych
Omawiana metoda antykoncepcyjna – jak każda inna metoda hormonalna – niesie za sobą możliwe skutki uboczne. W przypadku zastrzyków do działań niepożądanych zalicza się:
- częste, nieregularne krwawienia miesiączkowe,
- plamienia pomiędzy cyklicznymi krwawieniami,
- zanik miesiączki,
- wzrost masy ciała,
- ból brzucha,
- zawroty głowy,
- stany lękowe,
- depresję,
- tkliwość piersi.
Metoda ta nie jest zalecana kobietom, które stosują antykoncepcję przez krótki czas, a później planują zajść w ciążę. Wynika to z faktu, że powrót płodności następuje po około 9 miesiącach od ostatniego wstrzyknięcia.
Dla kogo wskazane są zastrzyki antykoncepcyjne?
Przede wszystkim dla osób chcących zapobiec ciąży, zapominających o regularnym przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych. Kolejną grupę stanowią kobiety, u których wystąpiły działania niepożądane związane z przyjmowaniem estrogenów.
Wady zastrzyków hormonalnych
Główną wadą zastrzyków hormonalnych, jak i innych niebarierowych metod antykoncepcji, jest ryzyko wystąpienia chorób przenoszonych drogą płciową. Hormonów nie da się usunąć z organizmu, jest to metoda nieodwracalna, ciężko też przewidzieć rzeczywisty czas oddziaływania leków na organizm i zahamowanie owulacji i powrotu płodności. W razie wystąpienia działań niepożądanych również nie ma odwrotu.
Zastrzyk antykoncepcyjny dla mężczyzn
Trwają badania nad opracowaniem zastrzyku antykoncepcyjnego dla mężczyzn. Prowadzono już nawet doświadczenie na grupie zdrowych, młodych mężczyzn. Niestety, zostało ono wstrzymane ze względu na rezygnację sporej liczby uczestników z powodu skutków ubocznych, takich jak trądzik, bóle mięśniowe, depresja, a także znaczne zwiększenie libido. Trudno przewidzieć, kiedy środek zostanie wprowadzony na rynek. Obecnie szanse na to w Polsce są niewielkie. Jak na razie za jedyną skuteczną formę męskiej antykoncepcji uznaje się prezerwatywę. Inne metody spoczywają po stronie kobiet.
Poznajcie różne metody antykoncepcji:
