Wyprysk kontaktowy może pojawić się w formie odosobnionej zmiany, ale czasem występuje w postaci wysypki na całym ciele. Kontaktowe zapalenie skóry, w zależności od rodzaju, dotyka różnych części ciała i objawia się miejscowym stanem zapalnym.
Wyprysk kontaktowy alergiczny
Alergiczny wyprysk kontaktowy pojawia się zazwyczaj w miejscu, w którym skóra miała kontakt z alergenem. Niepożądana reakcja alergiczna może pojawić się nagle, nawet na skutek styczności z substancją, na którą organizm nie wykazywał wcześniej żadnego uczulenia. Uczulenie może spowodować np. proszek do prania lub płyn do płukania tkanin.
Zdarzają się przypadki, że podrażnienie występuje w miejscu odległym od zetknięcia skóry z antygenem. Jest to stan charakterystyczny dla krwiopochodnego zapalenia skóry, kiedy alergen rozchodzi się po całym układzie krwionośnym, a widocznym objawem jest np. tzw. syndrom pawiana, czyli zaczerwienienie widoczne w okolicach pośladków.
Alergiczny wyprysk kontaktowy jest tak naprawdę opóźnioną reakcją organizmu – rozwija się dopiero po upływie pewnego czasu od kontaktu z substancją wywołującą alergię – nawet po kilku dniach.
Podłoże alergiczne często ma wyprysk kontaktowy na twarzy, który może pojawić się na policzkach, czole czy szyi kilkanaście godzin, a nawet kilka dni po kontakcie z alergenem, stąd trudno jest określić jego przyczynę. Często wysypkę, zaczerwienienie, a w niektórych przypadkach pęcherze z płynem pojawiają się na skutek reakcji na kosmetyki lub kontaktu z biżuterią.
Wyprysk kontaktowy niealergiczny
Jeżeli zapalenie skóry pojawia się zawsze w miejscu jej styku z drażniącą substancją i do reakcji dochodzi bezpośrednio po kontakcie, jest to niealergiczny wyprysk kontaktowy. Niezależnie od tego, czy podrażnienie pojawia się na tle alergicznym czy niealergicznym, nigdy nie należy drapać wysypki, nawet jeżeli przynosi to chwilową ulgę. Rozdrapanie podrażnień powoduje jeszcze większą wrażliwość naskórka, który przez mechaniczne uszkodzenie staje się podatny na groźne zapalenia o podłożu bakteryjnym i grzybiczym.
Przykładem może być wyprysk kontaktowy na dłoniach, czyli tzw. egzema, która pojawia się zazwyczaj na zewnętrznej stronie dłoni. Często jest przypadłością fryzjerek, które mają wielokrotny kontakt z substancjami chemicznymi zawartymi w kosmetykach do włosów, a także świeżo upieczonych mam czy pielęgniarek, które z kolei bardzo często myją ręce. Egzema początkowo jest łagodną reakcją, ale z czasem jej objawy mogą stawać się coraz bardziej uciążliwe. Skóra zazwyczaj jest zaczerwieniona, sucha i swędzi. Z czasem jednak zmiany mogą przerodzić się w pęcherze wypełnione płynem, które pękając, powodują zwiększoną podatność naskórka na infekcje bakteryjne.
Wyprysk kontaktowy – objawy
Dominującymi objawami wyprysku kontaktowego są świąd i zaczerwienienie skóry w miejscu jej kontaktu z substancją drażniącą. Zmianom towarzyszą pieczenie, ból, nadmierna wrażliwość na dotyk, a także wyższa temperatura naskórka w miejscu podrażnienia. Najczęstszą formą zapalenia jest wysypka – niewielkie, wyczuwalne pod palcami czerwone guzki, z których może sączyć się wydzielina, a które następnie przybierają formę strupków.
Zmiany mogą też występować w formie suchej, w której widoczne jest zgrubienie skóry i jej ciemniejsza barwa. Wyprysk kontaktowy może przybrać postać pokrzywki, czyli rumienia – najczęściej dzieje się tak na skutek alergii wywołanych przez rośliny. Podrażniona skóra z tendencją do łuszczenia się wskazuje natomiast na fotoalergię. Zmiany charakterystyczne dla kontaktowego zapalenia skóry to także pęknięcia naskórka (tworzą się na jego powierzchni szczeliny), łuszczenie (z widocznym pogrubieniem naskórka i jego otarciami) oraz wysuszenie naskórka (połączone z zaczerwienieniem i szorstkością skóry).
Mimo że wyprysk kontaktowy jest dość charakterystyczny, to bywa brany za objaw zupełnie innego schorzenia. Ten rodzaj zmian skórnych była łączony z:
- wypryskiem potnicowym - to najczęściej występująca choroba skóry, typowe dla niej pęcherze najczęściej tworzą się na dłoniach lub stopach, pojawiają się po kontakcie z alergenem lub bakterią;
- rumieniem wielopostaciowym - najbardziej charakterystycznym objawem choroby są zaczerwieniania na skórze, które w postaci ostrej zmieniają się w pęcherze, zmiany na skórze mogą wywołać leki, infekcja lub kontakt z substancją chemiczną;
- cukrzycą - wysuszana, popękana skóra czasem pojawia się u osób, które chorują na cukrzycę.
Wyprysk kontaktowy – leczenie domowe
Podrażnienie wywołane przez reakcję alergiczną często wymaga leczenia farmakologicznego, prowadzonego pod kontrolą lekarza, które polega na podaniu leków antyhistaminowych – zwłaszcza w ostrym przebiegu alergii. Niektóre przypadki wymagają stosowania sterydów lub leków immunosupresyjnych.
Domowe leczenie kontaktowego zapalenia skóry może wspierać farmakoterapię lub łagodzić objawy stanów zapalnych skóry o łagodniejszym przebiegu. Dobre efekty daje stosowanie maści i kremów, które łagodzą podrażnienia i przyspieszają regenerację naskórka. Jeżeli pojawiają się pęcherzyki z sączącym się ze środka płynem, łagodzący efekt ma okład ściągający z wody połączonej z roztworem soli fizjologicznej. Płyn wysusza skórę i łagodzi uporczywe swędzenie. Polecane jest także stosowanie emolientów, aby poprawić barierę ochronną naskórka i go nawilżyć.
Z wypryskiem kontaktowym zmaga się bohaterka programu Co mi do dolega, który można oglądać na antenie Discovery life. Jak wyglądają zmiany na skórze typowe dla tego schorzenia? Dowiecie się tego z poniższego filmu:
