Udar krwotoczny lub wylew krwi do mózgu w fachowej terminologii medycznej określany jest mianem krwotoku śródczaszkowego. Tuż obok zawału mózgu (udaru niedokrwiennego) i krwawienia podpajęczynówkowego jest jednym z najczęstszych typów udaru mózgu. Prawdopodobieństwo jego wystąpienia zwiększa się wraz z wiekiem.
Przyczyny udaru krwotocznego (wylewu krwi do mózgu)
Wylew krwi do mózgu, nazywany również krwotokiem śródczaszkowym i śródmózgowym, jest jednym z najpowszechniejszych rodzajów udaru mózgu.
Wśród jego przyczyn należy wskazać przede wszystkim na tętniaka mózgu, który nieleczony, pęka, doprowadzając w ten sposób do wylewu krwi do mózgu. Częstym podłożem krwotoku śródczaszkowego jest również nadciśnienie tętnicze.
Warto wspomnieć także o:
- urazach głowy,
- infekcjach mózgu,
- zaburzeniach krzepliwości krwi
- nieprawidłowej budowie naczyń krwionośnych (malformacji).
Ryzyko wystąpienia krwotoku śródczaszkowego zwiększa się wraz z wiekiem. Osobami najbardziej obciążonymi są mężczyźni po 55. roku życia. Nie bez znaczenia są także czynniki genetyczne - prawdopodobieństwo wylewu krwi do mózgu zwiększa się u osoby, której najbliższa rodzina doświadczyła takiego stanu.
Wśród innych czynników ryzyka warto wymienić także: choroby serca (w tym przede wszystkim migotanie przedsionków), cukrzycę, choroby naczyniowe, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, otyłość, dnę moczanową, choroby tarczycy, przyjmowanie narkotyków (w tym głównie: amfetaminy i kokainy) oraz przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej.
Objawy krwawienia śródczaszkowego - jak rozpoznać udar krwotoczny (wylew krwi do mózgu)?
Objawy udaru krwotocznego uzależnione są przede wszystkim od obszaru mózgu dotkniętego krwawieniem. Pierwszym symptomem wylewu krwi jest nagły i intensywny ból głowy.
Jednak w niektórych przypadkach udar krwotoczny może przebiegać całkowicie bezboleśnie, dlatego nie należy bagatelizować innych objawów. Wśród najczęstszych symptomów wylewu krwi do mózgu można wymienić:
- niedowład (a niekiedy nawet paraliż) połowy ciała, często pojawiający się tuż po intensywnym wysiłku fizycznym, bezpośrednio po przebudzeniu się lub wystąpieniu sytuacji stresogennej,
- osłabienie mięśniowe całego ciała,
- problemy z poruszaniem się i koordynacją ruchową,
- zaburzenia widzenia, w tym często podwójne widzenie,
- majaczenie i utratę świadomości,
- napad padaczkowy,
- nudności i wymioty,
- problemy z mówieniem i zrozumieniem.
Zwykle po kilkunastu minutach od pojawienia się pierwszych objawów dochodzi do utraty przytomności. W takim wypadku należy szybko przeciwdziałać, ponieważ jest to stan bezpośrednio zagrażający życiu.
Bardzo często po wystąpieniu pierwszych objawów dochodzi do utraty przytomności. Pomoc w takiej sytuacji powinna być jak najszybsza, ponieważ jest to stan zagrożenia życia, a ponad to wczesna interwencja może zapobiec trwałym powikłaniom neurologicznym.
Rozpoznanie udaru krwotocznego (wylewu krwi do mózgu)
W przypadku udaru mózgu podstawowym aspektem jest rozpoznanie jego rodzaju i natychmiastowe wdrożenie leczenia. W tym celu wykonuje się pomiar ciśnienia tętniczego, oraz angiografię tomografii komputerowej, niekiedy (w trudnych do zdiagnozowania przypadkach) wykonuje się również angiografię rezonansu magnetycznego.
W przypadku wylewu krwi do mózgu w badaniach tych uwidacznia się obszar mózgu, dotknięty krwotokiem.
Pierwsza pomoc przy udarze krwotocznym (wylewie krwi do mózgu)
Wylew krwi do mózgu jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu, dlatego też należy jak najszybciej podjąć działania, mające na celu pomóc choremu.
Podstawą w udzieleniu pierwszej pomocy osobie, która ma udar krwotoczny, jest przewiezienie jej do szpitala lub zadzwonienie po karetkę pogotowia ratunkowego. Czekając na oddział ratowników medycznych, należy ułożyć chorego w pozycji bezpiecznej ustalonej. Zapobiegnie ona ewentualnemu zachłyśnięciu się wymiocinami. Ponadto należy czuwać nad poszkodowanym i monitorować jego funkcje życiowe. W przypadku ich ustania konieczne jest rozpoczęcie resuscytacji.
Leczenie udaru krwotocznego (wylewu krwi do mózgu)
Rodzaj leczenia udaru krwotocznego uzależniony jest od obszaru mózgu dotkniętego krwawieniem. Bardzo rzadko zachodzi potrzeba klasycznego leczenia operacyjnego z trepanacją czaszki.
Zazwyczaj stosuje się leczenie ogólne i swoiste, przy wdrażaniu którego uwzględniane są współistniejące choroby układu krwionośnego i naczyniowego. Ewentualna farmakoterapia zapobiega wystąpieniu obrzęku mózgu i wzrostowi ciśnienia śródczaszkowego. Ponadto bardzo ważne jest: monitorowanie czynności życiowych i ciśnienia tętniczego (nie powinno być ono ani zbyt niskie, ani zbyt wysokie).
Przy udarze krwotocznym mózgu rokowania uzależnione są od rozległości krwotoku oraz szybkości podjętych działań leczniczych. Po wystąpieniu wylewu należy podjąć działania profilaktyczne, które zminimalizują ryzyko wystąpienia kolejnego udaru mózgu.
