Ciąża nie jest odpowiednim momentem na odchudzanie. Nie oznacza to jednak, że trzeba jeść za dwoje. Na prawidłowy przyrost wagi w ciąży ma wpływ zdrowe odżywianie. Dieta ciężarnych nie powinna zawierać wysoko przetworzonego jedzenia, tłuszczów zwierzęcych, cukru czy słodkich, gazowanych napojów.
Wskaźnik masy ciała – BMI i całkowity przyrost masy ciała w trakcie ciąży
Prawidłowa masa ciała w ciąży i przed nią jest bardzo istotna dla prawidłowego rozwoju płodu, a także życia dziecka po urodzeniu. Do określania właściwej masy ciała kobiety przed zapłodnieniem służy wskaźnik BMI (body mass indeks). Aby go wyliczyć, należy masę ciała, podaną w kilogramach, podzielić przez kwadrat wzrostu określony w metrach. Określenie wskaźnika BMI przed zajściem w ciąże jest niezbędny, by podać przybliżone wartości przyrostu masy ciała w jej trakcie. Rozróżnia się następujące BMI przed ciążą:
- poniżej 18,5 – niedowaga (kobieta w ciąży tyje około 18 kilogramów),
- 18,5 – 24,9 – prawidłowa masa ciała (kobieta w ciąży tyje około 16 kilogramów),
- 25 – 29,9 – nadwaga (kobieta w ciąży tyje około 11,5 kilograma),
- więcej jak 30 – otyłość (kobieta w ciąży tyje około 9 kilogramów).
Kontrolowany przyrost masy ciała w ciąży w poszczególnych trymestrach
Masa ciała kobiety w ciąży powinna być kontrolowana. W czasie wizyt ginekologicznych lekarz zapisuje masę ciała kobiety w karcie przebiegu ciąży. Zbyt szybkie przybieranie na wadze może spowodować trwałą otyłość zarówno u matki, jak i u dziecka, ale również przyczynia się do przedwczesnego porodu. Niesie to za sobą ryzyko wystąpienia chorób w przyszłości, np.: nadciśnienia, miażdżycy czy cukrzycy. Otyłość powoduje również problemy z kręgosłupem, skłonności do powstawania żylaków i hemoroidów, a także opuchnięcie nóg.
Przyrost masy ciała w ciąży w poszczególnych tygodniach – kalkulator
Kalkulator wagi ciąży automatycznie wylicza przybliżoną wartość prawidłowej masy ciała w poszczególnych tygodniach. Niezbędne pola, jakie trzeba wypełnić to: kilogramy przed zapłodnieniem, wzrost w centymetrach oraz ewentualną ciążę bliźniaczą. Jeżeli wynik będzie się znacząco różnić od faktycznej masy ciała, dobrze jest zgłosić się do lekarza.
W pierwszym trymestrze tyje się około 1-2 kilogramów lub wcale. Masa ciała znacznie wzrasta w kolejnych etapach ciąży. W drugim trymestrze masa ciała może wzrosnąć do około 6 kilogramów, a w trzecim – około 5 kilogramów. Przyrost masy ciała w ciąży to kwestia indywidualna i u poszczególnych kobiet może się znacznie różnić.
Przyrost masy ciała w ciąży – co się na niego składa?
Na całkowity przyrost masy ciała w ciąży składa się masa ciała dziecka, gruczoły piersiowe, macica, łożysko, płyn owodniowy oraz zwiększona objętość krwi. Około 4 kilogramów waży dodatkowa tkanka tłuszczowa, która wyścielając wnętrze brzucha – chroni płód.
Prawidłowa masa ciała dziecka w ciąży
Optymalna średnia masa urodzeniowa dziecka wynosi około 3,6 kilograma, a jego wzrost wynosi około 51 centymetrów. Kalkulator wagi płodu pozwala sprawdzić, ile orientacyjnie powinno ważyć i mierzyć dziecko w konkretnym tygodniu ciąży. Najbardziej miarodajne wskaźniki otrzyma się po badaniu USG, na którym skrót FW oznacza wagę płodu, EFW – szacunkową masę ciała dziecka. Ocena biometrycznych wymiarów płodu jest niezbędna, by określić, czy maluch rozwija się prawidłowo oraz czy nie ma ryzyka wystąpienia wad rozwojowych czy genetycznych.
Masa ciała dziecka wzrasta wraz z kolejnymi tygodniami ciąży, jednak należy pamiętać, że każdy maluch rośnie inaczej. Do 20. tygodnia ciąży dziecko jest mierzone od głowy do pośladków, ponieważ do tego czasu jego nogi są skulone pod brzuchem. W 8. tygodniu ciąży dziecko waży średnio 1 gram i mierzy około 1,5 centymetra. Do 12. tygodnia długość malucha zwiększa się o około 4 centymetry a masa ciała sięga 14 gramów. Po 20. tygodniu ciąży dziecko jest już mierzone razem z nóżkami. 25-tygodniowy maluch mierzy około 35 centymetrów i waży ponad 650 gramów. Przeciętna długość płodu w 34. tygodniu ciąży wynosi 45 centymetrów. Dziecko waży już wtedy ponad 2 kilogramy.
Przyrost masy ciała w ciąży – co powinno zaniepokoić?
Powodem do niepokoju w trakcie trwania ciąży jest zbyt szybki lub zbyt wolny przyrost masy ciała. Jest to niebezpieczne w szczególności dla dziecka. Nadmierne tycie zwiększa ryzyko trwałej otyłości. Zbyt niski przyrost masy ciała najczęściej związany jest z niską masą urodzeniową dziecka. Niesie to za sobą ryzyko wystąpienia cukrzycy, nadciśnienia, chorób układu krążenia i wad rozwojowych w okresie dzieciństwa. Za niska waga urodzeniowa może także doprowadzić do śmierci dziecka.
