Pacjentów można oznaczyć za pomocą kolorów: zielonego, czarnego, czerwonego, żółtego. Jest on wybierany w zależności od oceny stanu zdrowia dokonanego w oparciu o podstawowe parametry, takie jak: obecność oddechu, możliwości chodzenia, stan świadomości czy okres nawrotu kapilarnego.
Segregacji dokonuje lekarz, ratownik medyczny, strażak albo inna osoba, która jest wyznaczona jako kierująca akcją i mająca odpowiednie umiejętności. Jednocześnie prowadzący skupia się przede wszystkim na jakości czy ciężkości urazów świadczących o stanie pacjenta.
Podczas oceny nie wykonuje żadnych czynności ratunkowych z wyjątkiem udrożnienia górnych dróg oddechowych, tamowania intensywnych krwotoków czy układania pacjenta w pozycji bocznej (tutaj tylko jeżeli są ku temu wskazania).
Ten model jednak może nieść ze sobą spory margines błędu. Zazwyczaj pomyłka wiąże się z niedoszacowaniem bądź przeszacowaniem.
W pierwszym przypadku chodzi o liczbę osób wymagających natychmiastowej pomocy oraz zakwalifikowanie ich do niższej kategorii, co może przynieść tragiczne dla nich skutki. Przeszacowanie natomiast dotyczy liczby pacjentów, którzy potrzebują niezwłocznej pomocy i zakwalifikowanie osób z niższych grup do grupy czerwonej, co może opóźnić udzielenie pomocy najbardziej potrzebującym.
Segregacja to proces dynamiczny, który często wymaga powtarzalności ze względu na zmianę stanu zdrowia pacjenta. Każdy poszkodowany, który trafił do konkretnej kategorii, musi zostać ponownie przypisany do kategorii. Następuje to w oparciu o ciężkość i jakość urazów czy sposób ich zabezpieczenia.
Triage – znaczenie kolorów
Kolor czerwony ma pacjent, któremu pomoc medyczna powinna być udzielona priorytetowo. Dodatkowo musi być poddany ewakuacji i transportowi jako pierwszy. Właściwa opieka medyczna daje szansę nie tylko na przeżycie, ale także powrót do zdrowia. Kolor zielony otrzymują poszkodowani, którzy przeżyją bez względu na rodzaj udzielonej pomocy.
Żółty dotyczy pacjentów mających obrażenia wymagające pomocy medycznej, jednak z możliwością opóźnienia jej udzielania, gdyż nie poskutkuje to zagrożeniem ich życia. Właściwe leczenie powinno rozpocząć się w ciągu 24 godzin od wypadku.
Kolorem czarnym oznacza się osoby, które najprawdopodobniej nie przeżyją zdarzenia. Wskazuje to m. in. na to, że pacjenci nie oddychają po udrożnieniu górnych dróg oddechowych, mają obrażenia na całej powierzchni ciała, rozległe zmiażdżenia czy ciężkie obrażenia czaszki z tkanką mózgową znajdującą się na zewnątrz.
W niektórych państwach pojawia się jeszcze kolor niebieski. W zależności od miejsca ma on jednak różne zastosowania – może on dotyczyć np. pacjentów, którzy potrzebują dekontaminacji (czyli usunięcia z powierzchni skóry np. biologicznych substancji, które zagrażają życiu). Innym zastosowaniem jest niemożność uratowania danej osoby, przy czym czarny w tym przypadku będzie określał zgon. Natomiast na szpitalnym oddziale ratunkowym niebieski zazwyczaj oznacza konieczność oczekiwania na badania, nawet do 240 minut.
Triage – rodzaje
Triage ma kilka różnych modyfikacji czy rodzajów segregacji.
Careflight Triage został opracowany w Australii. Ten system jest oparty na ocenie funkcji życiowych, w tym tętna w tętnicy promieniowej, możliwości samodzielnego poruszania się lub oddechu po udrożnieniu dróg oddechowych.
Triage SIEVE stosowany jest w Australii oraz w Wielkiej Brytanii. Ma podobne założenia co i klasyczna wersja tego systemu. W tym przypadku czerwony oznacza w nim konieczność natychmiastowej pomocy, żółty – brak zagrożenia (lekarz może przyjść do pacjenta w ciągu czterech godzin), zielony otrzymują osoby, które mogą udać poruszać się samodzielnie, natomiast zamiast czarnego występuje brak oznaczenia, które wskazuje, że poszkodowany ma małe szanse na przeżycie. Pomoc jest odroczona do czasu aż osoby, które przeżyją otrzymają odpowiednią opiekę.
Triage SORT to rodzaj segregacji, w którym podlegają ocenie te same parametry, przy jednoczesnej łatwiejszej interpretacji. Czerwony otrzymuje od 1 do 10 punktów. Żółty – 11, a zielony aż 12. Natomiast czarny to uznanie pacjenta za zmarłego i punktacja wynosi wówczas 0. Okazuje się jednak, że ta skala jest mało przydatna podczas pierwotnej segregacji.
Triage – krok po kroku
Od czego zacząć stosowanie Triage? System segregacji musi być dokładnie przeprowadzony, w innym przypadku można spowodować nieodwracalne szkody u pacjentów. Należy również pamiętać, że Triage mogą przeprowadzać jedynie osoby specjalnie do tego przygotowane i posiadające odpowiednią wiedzę.
Pierwszym krokiem jest wydzielenie osób mających kolor zielony. Najpierw należy poprosić tych pacjentów, którzy mogą się poruszać, aby skupili się w jednym punkcie. Pomoże to szczególnie tym, którzy będą w szoku. Dodatkowo warto tej grupie zapewnić jedną odpowiedzialną osobę stale monitorującą ich stan. Można również zaangażować tych ludzi do pomocy przy pozostałych poszkodowanych.
Drugim działaniem jest sprawdzenie stanu pozostałych pacjentów. Trzeba zwrócić uwagę na osoby, które wskutek urazów są nieprzytomne albo nie mogą się poruszać. W przypadku tych bez świadomości, należy udrożnić drogi oddechowe, a następnie skontrolować oddech.
Nie można pozwolić także pozwolić na zagadywanie ich przez pozostałych pacjentów.
Kolejnym krokiem jest udzielenie pomocy. Po oszacowaniu urazów można oznaczyć ich konkretnymi kolorami zgodnie z zasadą triage. Najpierw pomaga się tym, którzy są w najcięższym stanie. Dalej wykonuje się resuscytacje do czasu przyjazdu ambulansu.
