Transferyna jest białkiem odpowiadającym za transport żelaza w organizmie człowieka. Po wchłonięciu przez komórki błony śluzowej jelita cienkiego, czyli enterocytów, jest transportowana do miejsca zużycia żelaza – szpiku kostnego. Poza jelitem cienkim żelazo zostaje przetransportowane do szpiku kostnego z wątroby, a konkretnie z komórek wątrobowych – hepatocytów, a także z makrofagów.
Co to jest transferyna?
Pierwiastkiem pełniącym bardzo ważne funkcje w organizmie jest żelazo. Odpowiedni poziom żelaza jest konieczny do produkcji erytrocytów, czyli krwinek czerwonych w szpiku kostnym. Poziom żelaza jest uzależniony od wielu czynników, nie tylko od jego podaży, ale również od zdolności wchłaniania w jelitach czy prawidłowej funkcji szpiku kostnego warunkującej jego odpowiednie wykorzystanie.
Żelazo nie jest związkiem krążącym samodzielnie we krwi. By było transportowane, konieczny jest odpowiedni poziom białka transportującego żelazo – transferyny. Transferyna jest nośnikiem żelaza, transportującym ten pierwiastek do miejsc, gdzie akurat jest zwiększone na nie zapotrzebowanie. W docelowych tkankach żelazo również nie jest samodzielne. Białkiem je magazynującym jest ferrytyna.
Podczas badania poziomu transferyny sprawdza się często wskaźnik całkowitej zdolności wiązania żelaza, co pozwala określić, ile żelaza jest w stanie związać transferyna, a także ile miejsc ma wolnych i jaka jest jej zdolność do wychwytywania tego pierwiastka.
Transferyna – norma
Wartości referencyjne transferyny, czyli zakres jej normy, wynoszą 25–50 μmol/l (2–4 g/l). Podwyższona transferyna świadczy o niedoborze żelaza w organizmie, natomiast jej niedobór może być związany z niedożywieniem, zakażeniami układowymi i stanem zapalnym. Dodatkowo wyznacza się wysycenie transferyny żelazem, które powinno wynosić 15–45%.
Ilość transferyny uzależniona jest od ilości żelaza. Im jest go mniej, tym więcej krąży transferyny. Wiążąc żelazo, uniemożliwia ona wydalenie go przez nerki, ponieważ wielkość białka, jakim jest transferyna, uniemożliwia jego filtrację przez kłębuszki nerkowe.
Nie wykonuje się wyłącznie badania poziomu stężenia transferyny. Jest ono wykonywane w połączeniu z innymi parametrami gospodarki żelazowej organizmu, jak poziom żelaza, zdolność wiązania żelaza z transferyną, a także stężenia receptora dla transferyny i białka magazynującego żelazo – ferrytyny. Badanie transferyny jest wykorzystywane w diagnostyce niedokrwistości.
Podwyższenie i niedobór transferyny
Wskazaniem do wykonania badania na stężenie transferyny jest podejrzenie niedokrwistości lub poszerzenie diagnostyki celem poszukiwania przyczyn niedokrwistości, jak również sprawdzenie, czy nie współistnieją żadne zaburzenia metabolizmu żelaza w organizmie. Niedożywienie, a także inne stany, jak ogólnoustrojowe zakażenia, mogą prowadzić do niskiego poziomu transferyny. W niedokrwistości, szczególnie wynikającej z niedoboru żelaza, poziom transferyny jest podwyższony.
Jak przebiega badanie transferyny?
Badanie poziomu transferyny, jak i wysycenia transferyny żelazem wykonuje się na próbce krwi pobranej z żyły. Jest to normalne pobranie krwi, nie ma żadnego specjalistycznego przygotowania. Teoretycznie do badania poziomu transferyny pacjent nie musi być na czczo, jednak ze względu na to, że rzadko wykonuje się izolowane badanie, a częściej komplet badań, lepiej do momentu pobrania krwi pozostać bez posiłku. Na co najmniej 12 godzin przed badaniem nie powinno się spożywać preparatów (suplementów) żelaza.
