Polub nas na Facebooku
Czytasz: Skurcze jelit – co je wywołuje? Objawy towarzyszące i sposoby łagodzenia dolegliwości
menu
Polub nas na Facebooku

Skurcze jelit – co je wywołuje? Objawy towarzyszące i sposoby łagodzenia dolegliwości

brzuch

Fot. Tharakorn / Getty Images

Skurcze jelit to relatywnie często występujący problem, który może się pojawić u przedstawicieli każdej grupy wiekowej. Nierzadko, aby złagodzić tę dolegliwość, wystarczy zmienić nawyki żywieniowe i umiejętne radzić sobie ze stresem.

Bolesne skurcze jelit mogą być wywołane nieprawidłowymi zwyczajami żywieniowymi lub działaniem silnego stresora. Mogą się także pojawić na skutek zaburzeń czynnościowych i chorób organicznych przewodu pokarmowego. Skurcze jelit są często konsekwencją nieprzestrzegania diety bezglutenowej przez chorych na celiakię. Objawem towarzyszącym jest uczucie rozpierania lub przelewania w jelitach.

Skurcze jelit w zespole jelita drażliwego

Skurcze jelit to objaw typowy dla zespołu jelita drażliwego. Schorzenie to jest związane z zaburzeniami ruchliwości jelita. Wśród czynników sprawczych wymienia się nadmierny rozrost flory bakteryjnej, zmiany w sferze psychicznej, niewłaściwe odżywianie i przebycie infekcji jelitowej. Chorobie towarzyszą biegunki, zaparcia, uczucie niecałkowitego wypróżnienia, wzdęcia, nadmierne uchodzenie gazów, odbijanie, nudności, wymioty, zgaga i śluz w kale. Bolesne skurcze jelit mogą się pojawić na 15–30 minut przed wypróżnieniem. Zdarza się, że ból jest na tyle silny, że powoduje problem ze swobodnym oddychaniem. Bardzo często ma charakter falujący, czyli chory odczuwa go raz słabiej, a raz bardzo intensywnie.

Skurcze jelit i biegunkę można zwalczyć, przestrzegając zasad higienicznego jedzenia, czyli na siedząco, w spokojnej atmosferze, bez pośpiechu. Posiłki powinny być nieobfite, ale często spożywane. Zaleca się dietę łatwostrawną z wykluczeniem potraw tłustych, mocno przyprawionych, smażonych i wzdymających. Pomocne w rozluźnieniu skurczów mogą się okazać ciepłe okłady na brzuch lub gorąca kąpiel. Nie należy zapominać o dużej ilości płynów w diecie.

W postaci zaparciowej stosuje się preparaty antycholinergiczne i rozkurczowe. Środkami pierwszego rzutu są leki przeczyszczające działające osmotycznie. W postaci biegunkowej zaleca się difenoksylat, loperamid i cholestyraminy. Od postaci choroby zależy też ilość przyjmowanego błonnika pokarmowego: przy biegunkach – ograniczenie, w przypadku zaparć – większa ilość.

Skurcze jelit i gazy u chorych na celiakię

Skurcze jelit i gazy to dolegliwości zgłaszane przez chorych na celiakię, określaną też jako choroba trzewna. Objawy rozwijają się w wyniku odpowiedzi immunologicznej na spożycie glutenu u osób predysponowanych genetycznie. Markerami są antygeny zgodności tkankowej HLA – DQ2 lub DQ8. Etiopatogenezę wiąże się z reakcjami autoimmunologicznymi oraz reakcją zapalną dotyczącą jelita cienkiego.

Oprócz skurczów jelit objawami celiakii są: biegunki, wzdęcia, brak apetytu, powiększenie obwodu brzucha i zahamowanie przyrostu masy ciała u dzieci lub spadek masy ciała u dorosłych. U chorych mogą się pojawić afty w jamie ustnej, próchnica zębów, zaburzenia miesiączkowania, zapalenie języka i kącików ust, depresja oraz bóle głowy, mięśni i stawów.

Formą leczenia jest ścisła dieta bezglutenowa. Jest to rodzaj diety eliminacyjnej, która jest uboga w witaminy grupy B, wapń, witaminę D, żelazo, cynk, magnez i błonnik. Bolesne skurcze jelit nie będą doskwierały chorym, którzy wyeliminują z jadłospisu potrawy zawierające jęczmień, żyto, pszenicę i laktozę. Zaleca się przyjmowanie pokarmów oznakowanych jako bezglutenowe. Można je poznać po symbolu przekreślonego kłosa zbóż. Bezpieczne jest spożywanie mąki sojowej, ryżu, kukurydzy, tapioki, ziemniaków, sorgo, amarantusa, manioku i komosy ryżowej. Zalecana grupa napojów obejmuje: wodę mineralną, kompoty, nektary, soki owocowe i jarzynowe, herbatę, napary ziołowe i kawę naturalną. W farmakoterapii celiakii zastosowanie znajdują glikokortykosteroidy i leki immunosupresyjne.

Zobacz film: Czy gluten jest człowiekowi potrzeby? Czy powinniśmy jeść produkty zawierające gluten? Źródło: Wiem, co jem

Bolesne skurcze jelit w ciąży

Bolesne skurcze jelit w ciąży określane są jako kolka jelitowa ciężarnych. Nie są fizjologicznymi bólami brzucha, które wynikają ze wzrostu macicy i rozciągania się jej więzadeł. Ich główną przyczyną jest zatrzymanie gazów w jelitach. Silne skurcze jelit mogą być wywołane przez zaparcia lub być konsekwencją dużego wysiłku fizycznego.

Skurcze jelit w ciąży najlepiej zwalczać naturalnymi sposobami, aby nie zaszkodzić dziecku i nie wpłynąć negatywnie na przebieg ciąży. Zażywanie leków rozkurczowych należy skonsultować z lekarzem. Skurcze zmniejszają się podczas spacerowania, lekkiej gimnastyki i masowania brzucha lub po spożyciu herbaty z kopru włoskiego. Ataki kolki staną się rzadsze po wprowadzeniu diety bogatej w błonnik. Z jadłospisu należy wykluczyć ostre przyprawy, dania typu fast-food i wzdymające produkty, takie jak kapusta, kalafior, brukselka, bób czy gazowane napoje.

Skurcze jelit – co pomaga?

Ból brzucha i skurcze jelit można złagodzić naturalnymi rozwiązaniami w postaci ziołowych naparów lub przypraw wykazujących właściwości rozkurczowe (dzięki zawartości flawonoidów), wspomagających pracę układu trawiennego i regulujących wydzielanie soku żołądkowego. Działanie takie posiadają m.in. anyż, koper włoski, kolendra, mięta, dziurawiec, babka lancetowata, siemię lniane, kminek, czosnek, gałka muszkatołowa, rozmaryn, oregano, szałwia, tymianek, bazylia, imbir i liść laurowy.

Na skurcze żołądka i jelit szczególnie polecana jest borówka czernica, nazywana pospolicie jagodą. Odwar z owoców uzyskuje się, gotując 1 łyżkę suszonych jagód w szklance wody przez 5 minut. Następnie odwar odcedza się i spożywa 1/3–1 szklankę, 3 razy dziennie. Kolejnym nieocenionym ziołem przy skurczach jelit jest rumianek. Wskazane jest spożywanie naparu 3 razy dziennie po szklance. Napar przyrządza się, zaparzając przez kwadrans 2 łyżeczki koszyczków, czyli ususzonych kwiatów, w szklance wrzątku.

Zobacz film: Jak zbudowany jest układ pokarmowy? Źródło: 36,6

Bibliografia:

1. Giezowska H., Giezowski D., Choroba trzewna – patogeneza, diagnostyka, leczenie i możliwości działań profilaktycznych, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 2014, 95(4), s. 823-826.

2. Swora E., Stankowiak-Kulpa H., Mazur M., Dieta bezglutenowa w chorobie trzewnej, „Nowiny Lekarskie”, 2009, 78(5–6), s. 324–329.

3. Krzemińska S., Zespół jelita drażliwego (IBS), „Apteka Media”, 2014, 9, s. 20-21.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
70
13
Polecamy
Nerwica żołądka i jeli objawy, leczenie, zioła, domowe sposoby
Nerwica żołądka i jeli objawy, leczenie, zioła, domowe sposoby Dzień Dobry TVN
Wzdęty brzuch po jedzeniu – przyczyny i sposoby na pozbycie się wzdęć
Wzdęty brzuch po jedzeniu – przyczyny i sposoby na pozbycie się wzdęć Dzień Dobry TVN
Zespół jelita drażliwego – schorzenie, z którym zmaga się nawet 30 proc.
osób!
Jak się objawia i jak je leczyć?
Zespół jelita drażliwego – schorzenie, z którym zmaga się nawet 30 proc. osób! Jak się objawia i jak je leczyć? TVN zdrowie
Co odpowiada za częste gazy?
Sposoby na częste oddawanie gazów
Co odpowiada za częste gazy? Sposoby na częste oddawanie gazów TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie
Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie
Alzheimer w młodym wieku - przyczyny, pierwsze objawy i kolejne etapy choroby
Alzheimer w młodym wieku - przyczyny, pierwsze objawy i kolejne etapy choroby
Zapalenie zatok – jak odróżnić je od przeziębienia? Objawy i leczenie stanu zapalnego zatok
Zapalenie zatok – jak odróżnić je od przeziębienia? Objawy i leczenie stanu zapalnego zatok