Aby wybrać najkorzystniejszą dla danej pacjentki ścieżkę leczenia, konieczne jest szczegółowe określenie stopnia zaawansowania oraz podtypu biologicznego nowotworu.
Stopień zaawansowania nowotworu ustala się na podstawie badań a opisuje przy pomocy tzw. Skali TNM (z ang.: Tumor, Nodes, Metastasis), czyli poprzez określenie: wielkości pierwotnego guza w piersi (T), obecności przerzutów nowotworu w węzłach chłonnych (N) oraz ewentualnej obecności przerzutów nowotworu w innych narządach (np. w wątrobie, płucach, kościach i in.; M)[1]. Z kolei podtyp biologiczny jest określany na podstawie oceny obecności receptorów steroidowych (estrogenowego i progesteronowego), stanu receptora ludzkiego naskórkowego czynnika wzrostu (HER2) i indeksu mitotycznego (ocenianego przy zastosowaniu przeciwciała Ki67) wraz ze stopniem złośliwości histologicznej „G”[2].
Aby określić podtyp biologiczny raka piersi należy za pomocą biopsji gruboigłowej pobrać od pacjentki komórki nowotworowe i przebadać podczas badania histopatologicznego. W przypadku pierwotnie zaawansowanego raka piersi biopsja jest wykonywana na początku ścieżki diagnostycznej.
W przypadku nawrotu często ponownie wykonuje się biopsję, z ponownym oznaczeniem receptorów[3]. Główne podtypy biologiczne raka piersi to luminalny A, luminalny B (HER2-ujemny), luminalny B (HER2-dodatni), HER2-dodatni (nieluminalny), potrójnie ujemny. Dzięki poznaniu podtypów raka piersi możliwe stało się lepsze dostosowanie leczenia dla konkretnej pacjentki.
Rak piersi jest chorobą zróżnicowaną
Wybór ścieżki leczenia zaawansowanego raka piersi odbywa się w sposób spersonalizowany,
z uwzględnieniem cech biologicznych nowotworu, wyników dotychczasowego leczenia, nasilenia objawów choroby, ogólnego stanu zdrowia i przede wszystkim z uwzględnieniem preferencji pacjentki. Leczenie może obejmować wiele linii, a lekarz w zależności od odpowiedzi na stosowaną dotychczas terapię, decyduje o dalszym postępowaniu. Nowoczesne terapie obejmują leczenie m.in. hormonoterapię stosowaną w skojarzeniu z lekami celowanymi (inhibitorami CDK 4/6 w przypadku HR+ HER2-ujemnego zaawansowanego raka piersi, leczeniem anty-HER2 w przypadku HR+ HER2-dodatniego zaawansowanego raka piersi) czy immunoterapię.
Stosowanie terapii celowanej, której podstawą jest znajomość biologii danego podtypu choroby, pozwoliło na przedłużenie życia pacjentek. Terapie celowane blokują konkretny dominujący mechanizm rozrostu komórek nowotworowych, w przeciwieństwie do chemioterapii, która zatrzymuje podział wszystkich szybko dzielących się komórek w organizmie. Chemioterapia powinna być zarezerwowana i stosowana u chorych z masywnym rozsiewem choroby bezpośrednio zagrażającym życiu pacjentki i nasilonymi objawami.
Breast Cancer Unit
Breast Cancer Unit to wyspecjalizowane jednostki działające zazwyczaj w obrębie referencyjnych ośrodków onkologicznych, skupiające lekarzy specjalistów: onkologów klinicznych, chirurgów onkologicznych, radioterapeutów, radiologów, patomorfologów oraz psychoonkologów. Ich zadaniem jest zapewnienie pacjentkom kompleksowej, wielodyscyplinarnej opieki w procesie diagnostyki i leczenia oraz wypracowanie indywidualnego sposobu postępowania. Wielodyscyplinarny zespół, w ramach regularnych zebrań, tzw. „konsyliów”, ustala indywidualny plan leczenia dla każdej pacjentki.
„Zaawansowany Rak Piersi. Wiem Więcej!”
Z myślą o pacjentkach z zaawansowanym rakiem piersi oraz o ich bliskich, w ramach kampanii edukacyjnej „Zaawansowany Rak Piersi. Wiem Więcej!”, powstał serwis edukacyjny www.zaawansowanyrakpiersi.pl, który zawiera wiedzę na temat tego nowotworu i jego leczenia. Na stronie znajdują się artykuły eksperckie, porady psychoonkologów i dietetyków, a także rzetelne informacje na temat dostępnych opcji terapeutycznych. Na stronie znalazł się m.in. darmowy, gotowy do pobrania „Poradnik dla pacjentek z zaawansowanym rakiem piersi”.
Bibliografia
[1] Jassem, M. Krzakowski (red.), Rak piersi, Praktyczny Przewodnik dla Lekarzy, Via Medica, Gdańsk 2019, s. 46
2 Jassem, M. Krzakowski (red.), Rak piersi, Praktyczny Przewodnik dla Lekarzy, Via Medica, Gdańsk 2019, s. 72
[3] J. Jassem, M. Krzakowski (red.), Rak piersi, Praktyczny Przewodnik dla Lekarzy, Via Medica, Gdańsk 2019, s. 86-88, 211
PL2208261822
