Przepuklina pachwinowa to uwypuklenie jamy ciała, do którego doszło na skutek powstania niefizjologicznego otworu w kanale pachwinowym. Ma postać uwypuklenia lub miękkiego guzka, który zwykle powiększa się w trakcie kaszlu, a znika w pozycji leżącej. Dzieli się ją na wrodzoną oraz nabytą. W drugim przypadku przyczyny przepukliny pachwinowej to osłabienie mięśni w wyniku działania czynników predysponujących.
Przyczyny przepukliny pachwinowej u dorosłych
Przyczyny przepukliny pachwinowej u dorosłych są związane z osłabieniem i zwiotczeniem mięśni. Kanał pachwinowy łączy się z jamą brzuszną pierścieniem pachwinowym głębokim. Jest on znacznie słabszy od pozostałych struktur, dlatego pod wpływem różnych czynników dochodzi do jego rozwarstwienia. Wówczas tworzy się w nim otwór (wrota przepukliny), do którego przemieszcza się zawartość jamy brzusznej, tworząc wybrzuszenie w okolicy pachwiny.
Otwór w strukturach kanału pachwinowego może powstać w wyniku nagłego lub długotrwałego zwiększenia ciśnienia w jamie brzusznej. Dzieje się to podczas kichania, kaszlu, śmiechu, intensywnego wysiłku fizycznego lub podnoszenia ciężkich przedmiotów. Przyczyny powstawania przepukliny pachwinowej u dorosłych to także choroby jelita grubego i przerost gruczołu krokowego.
Niektóre osoby są bardziej narażone na powstanie przepukliny pachwinowej. Do czynników predysponujących zalicza się:
- otyłość i nadwagę,
- częste zaparcia,
- podeszły wiek,
- ciężką pracę fizyczną.
Przyczyny przepukliny pachwinowej w ciąży
Przepuklina pachwinowa w ciąży może pojawić się z powodu nadmiernego rozciągnięcia powłok brzusznych i ucisku stale powiększającej się macicy na jej struktury wewnątrz jamy brzusznej. Prowadzi to do osłabienia mięśni i powięzi oraz utworzenia się otworu w pierścieniu pachwinowym głębokim. Kobieta może odczuwać wówczas ucisk w okolicy krocza lub zaobserwować niewielki guzek w pachwinie, który powiększa się podczas kaszlu, kichania, śmiechu lub wypróżniania. Przepuklina pachwinowa nie stanowi zagrożenia dla rozwijającego się płodu.
Na powstanie przepukliny pachwinowej w ciąży narażone są szczególnie te kobiety, które mają już za sobą kilka porodów, przeszły cesarskie cięcie, przybrały dużo na wadze lub zmagają się z zaparciami.
Przyczyny powstawania przepukliny pachwinowej u dzieci
Przyczyny powstawania przepukliny pachwinowej u dzieci są związane z wadami anatomicznymi powstałymi w okresie życia płodowego. Około 3 miesiąca życia u płodu z wypustki otrzewnej tworzy się wyrostek pochwowy, który łączy się z kanałem pachwinowym. W 20 tygodniu ciąży dochodzi do jego zarośnięcia. Jeżeli do tego nie dojdzie, przemieszczają się do niego narządy jamy brzusznej, tworząc przepuklinę.
Przepuklina pachwinowa jest uznawana za najczęstszą wadę wrodzoną u dzieci. Dotyczy ona około 5% noworodków, najczęściej chłopców. Narażone są na nią także wcześniaki z niską masą urodzeniową.
Jak rozpoznać przepuklinę pachwinową?
Osoba, u której doszło do powstania przepukliny pachwinowej, odczuwa dyskomfort i ucisk w okolicy krocza i pachwiny. W większości przypadków widoczny jest także miękki guzek, który łatwo wciska się do wnętrza kanału pachwinowego. Uwypuklenie może mieć różny rozmiar.
W przypadku zaobserwowania objawów przepukliny pachwinowej należy udać się do lekarza. Specjalista zbiera dokładny wywiad i wykonuje badanie przedmiotowe. Zwykle wystarczy to, aby postawić prawidłową diagnozę. Niekiedy może zostać zlecone badanie ultrasonograficzne (USG) w celu zbadania zawartości przepukliny.
Przepuklina pachwinowa u dzieci objawia się miękkim guzkiem w pachwinie, który wydaje trzeszczący odgłos podczas ucisku. Jego pojawienie się jest wskazaniem do wizyty w poradni chirurgii dziecięcej. Lekarz stawia diagnozę na podstawie badania fizykalnego i USG.
Przyczyny przepukliny pachwinowej – zapobieganie
Niektóre czynniki predysponujące i przyczyny przepukliny pachwinowej są zależne od stylu życia. Ich zmodyfikowanie pozwala zmniejszyć ryzyko pojawienia się schorzenia. Z tego powodu konieczne jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała. Pomocne w tym będą: zdrowe odżywianie i sport dostosowany do możliwości. Jeżeli występują przewlekłe zaparcia, należy zwiększyć ilość błonnika w diecie lub stosować delikatne środki przeczyszczające. Osoby, które pracują fizycznie, powinny natomiast chronić się przed przeciążeniem (np. używać podnośników do dźwigania ciężkich przedmiotów).
W celu zapobiegania nawrotom przepukliny pachwinowej podczas zabiegu chirurgicznego pacjentom wszywa się specjalną syntetyczną siatkę. Zwiększa ona wytrzymałość osłabionego kanału pachwinowego i zapobiega nadmiernemu uciskowi struktur wewnętrznych.
Zobacz film: Przepuklina
Bibliografia:
1. D. Janczak, Przepuklina, [w:] „Chirurgia po Dyplomie”, 01/2017, https://podyplomie.pl/chirurgia/25148,przepuklina, [dostęp: 24.07.2019].
2. S. Warchoł, Typowe schorzenia chirurgiczne u dzieci: przepuklina pachwinowa, ostre zapalenie wyrostka robaczkowego – cz. I, [w:] „Forum Pediatrii Praktycznej”, nr 12, grudzień 2016.
