Przyjęło się myśleć, że grypa zagraża osobom starszym i przewlekle chorym, natomiast dla dzieci i zdrowych ludzi w sile wieku to tylko nieco silniejsze przeziębienie. Jednak eksperci podkreślają, że jest to mit i od lat przestrzegają przed bagatelizowaniem grypy.
– Prawa statystyki są nieubłagane. Jeżeli mamy masowe zachorowania na grypę, to są wśród nich również przypadki o ciężkim przebiegu. Powikłania grypy to m.in. zapalenie płuc, opon mózgowych, zapalenie mięśnia sercowego czy nawet utrata słuchu. Zdarzają się także wśród dzieci zgony. Myślenie, że grypa to taka choroba, która co prawda może wystąpić u dzieci, ale nie jest dla nich niebezpieczna, jest myśleniem życzeniowym. Tak niestety nie jest
– przekonuje prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, kierownik Kliniki Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, przewodniczący Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.
Zdaniem lekarzy szczepienie się przeciwko grypie to nadchodzącym sezonie jesienno-zimowym wręcz konieczność. Nawołuje do tego WHO, Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, nasze Ministerstwo Zdrowia, Główny Inspektorat Sanitarny.
Dlaczego w dobie pandemii szczepienie się przeciw grypie ma szczególne znaczenie? Eksperci wymieniają trzy podstawowe powody.
1. Można zarazić się jednocześnie grypą i koronawirusem
– Może dochodzić do współzakażeń, czyli sytuacji, w której mamy do czynienia z zakażeniem się dwoma wirusami jednocześnie. Zwykle takie zakażenia przebiegają ciężko
-tłumaczy prof. Antczak.
Ekspert tłumaczy też, że zakażenie grypą wiąże się immunosupresją, czyli spadkiem odporności, co jest szczególnie niebezpieczne w dobie zagrożenia koronawirusem.
Można wyobrazić sobie sytuację, że dziecko, które przechoruje grypę w sposób łagodny, z powodu immunosupresji po chorobie łatwo zakazi się innym wirusem, np. koronawirusem SARS-CoV2
- ostrzega prof. Antczak.
Natomiast, co bardzo ważne, same szczepienia nie obniżają odporności.
To jeden z mitów, które mocno się zakorzeniły w świadomości, a które nie mają z prawdą nic wspólnego. Szczepienia nie tylko nie osłabiają odporności, ale wręcz ją wzmacniają
- przekonuje ekspert.
2. Objawy grypy i covid-19 są podobne
W szczycie zachorowań na infekcje dróg oddechowych może być kłopot z rozróżnieniem, kiedy mamy do czynienia z zarażeniem się koronawirusem SARS-CoV-2, a kiedy grypą. W przypadku osób szczepionych będzie łatwiej, bo będzie można wykluczyć grypę jako przyczynę dolegliwości i szybciej rozpocząć diagnostykę w kierunku Covid-19.
– Ten sezon będzie znacznie trudniejszy dla lekarzy i trudniejszy dla całego systemu. Objawy obu chorób są praktycznie klinicznie nie do odróżnienia – obie są wysokogorączkowe, z bólami mięśni, suchym kaszlem, obie są niskonieżytowe, czyli rzadko pojawia się w nich katar i ból gardła. Takie objawy Covid-19 jak zaburzenia węchu czy smaku mogą pojawić się też w grypie. Natomiast jeżeli wystąpią takie objawy, a ktoś jest zaszczepiony, to istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że on po prostu grypy nie ma. Wtedy możemy łatwiej takiego pacjenta przekierować w kierunku diagnostyki Covid-19
- argumentuje prof. Antczak.
3. Dzieci łatwo zarażają innych
Grypa nie jest wśród dzieci chorobą rzadką, a to, że zwykle przebiega łagodnie, może dodatkowo komplikować sytuację epidemiologiczną. Dzieci są bardzo często wektorem zakażenia, co oznacza, że mogą przekazywać wirusy innym osobom.
- Co roku grypą zaraża się 30 proc. populacji dzieci. Na ogół ma ona u nich łagodny przebieg – zakażenie może być bezobjawowe lub skąpoobjwowe. Jednak podobnie jak przypadku Covid-19, dzieci są wektorem zarażenia, co znaczy, że mogą przenosić wirusy na osoby starsze. Szczepienia hamują ten łańcuch epidemiologiczny.
– mówi prof. Adam Antczak.
Dzieci wróciły do szkoły i - jak podkreśla ekspert - warto je zaszczepić, nie tylko dla nich samych, ale również dla pozostałych członków rodziny. Chociaż dziecko może nie zachorować, czy może bardzo łagodnie przejść chorobę, to może stanowić śmiertelne zagrożenie dla innego członka rodziny.
Szczepienie to dla bliskich rodzaj polisy ubezpieczeniowej. Pamiętajmy o tym szczególnie, jeżeli wśród nas są seniorzy czy osoby z przewlekłymi chorobami.
- przekonuje prof. Adam Antczak.
Zobacz, co inni eksperci mówią o szczepieniach na grypę
Szczepionki przeciwko grypie - czy są dostępne?
Najwcześniej na rynku powinna być być dostępna szczepionka Vaxigrip Tetra, od 6 miesiąca życia, natomiast dwie pozostałe szczepionki, Influvac Tetra, od drugiego roku życia, i szczepionka donosowa Fluenz Tetra, zarejestrowana dla dzieci od trzeciego do 18 roku życia, mają być później, bo po 20 września.
- Wszystkie szczepionki przeciw grypie mają w nazwie „tetra”, ponieważ są czterowalentne, czyli mają dwa antygeny wirusów A i dwa antygeny wirusów B
- tłumaczy prof. Antczak.
Kiedy szczepionki przeciw grypie trafią na rynek
Szczepionka donosowa jest refundowana u dzieci od trzeciego do 5 roku życia, czyli dokładnie w tej grupie, która jest najbardziej zagrożona powikłaniami grypowymi. Dzieci do 5 roku życia chorują ciężej. Dzieje się tak dlatego, że nasz układ immunologiczny musi dojrzeć. Uznaje się, że odporność zbliżona do tej, jaką ma człowiek dorosły, pojawia się właśnie około 5 roku. Stąd pomysł refundacji szczepionek w tej grupie wiekowej. Za szczepionki dla starszych dzieci rodzice niestety muszą zapłacić pełną kwotę.
Współcześnie, dzięki szczepieniom, zapomnieliśmy, jak ciężkie mogą być choroby zakaźne. Pandemia Covid-19 boleśnie nam o tym przypomina
- podsumowuje ekspert Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy
