Posiew z pochwy należy do grona standardowych badań mikrobiologicznych (wymazów ginekologicznych). Wynik posiewu z pochwy określany jest jako dodatni lub ujemny. W ciąży wykonywany jest między 33. a 37. tygodniem.
Posiew z pochwy – co to jest?
Jak wyjaśniają lekarze, ze względu na dużą liczbę drobnoustrojów zasiedlających w prawidłowych warunkach pochwę, badanie, jakim jest posiew z pochwy, daje niewielką wartość diagnostyczną w przypadku różnicowania i wykrywania zakażeń. Posiew z pochwy polega na pobraniu materiału biologicznego od badanej kobiety, a następnie umieszczeniu go na specjalnych podłożach, w celu wyhodowania ewentualnych bakterii, grzybów lub pasożytów. W prawidłowych warunkach w kobiecej pochwie znajdują się głównie kolonie bakterii Lactobacillus, czyli pałeczek kwasotwórczych. Odpowiadają za wytwarzanie kwasu mlekowego, który wydalają do otoczenia, zapewniając utrzymanie właściwego pH w pochwie (odpowiednio niskiego). Dzięki temu bakterie przyczyniają się do wytworzenia bariery chroniącej pochwę oraz pozostałe elementy żeńskich narządów płciowych przed inwazją chorobotwórczych drobnoustrojów.
W przypadku zaburzenia mikrośrodowiska wytworzonego z udziałem bakterii Lactobacillus może rozwinąć się nieprawidłowa flora bakteryjna pochwy, co w szybkim czasie może zakończyć się infekcją i jej nieprzyjemnymi objawami. Zaburzenie środowiska pochwy może być wywołane wieloma czynnikami o różnym podłożu: niewłaściwą higieną miejsc intymnych, kontaktami seksualnymi, zaburzeniami hormonalnymi, jak również chorobami przewlekłymi (cukrzycą, stanami niedoboru odporności, ciążą). Za pomocą posiewu z pochwy można w prosty i stosunkowo szybki sposób rozpoznać gatunek niepożądanego mikroorganizmu, który wywołał zakażenie. Po wyhodowaniu mikroorganizmów oraz ich identyfikacji przeprowadzane są badania wrażliwości mikroorganizmów na leki (przeprowadzony zostaje antybiogram). Po uzyskaniu odpowiednich informacji dobierana jest skuteczna metoda leczenia.
Posiew z pochwy w ciąży
Posiew z pochwy w ciąży jest traktowany jako badanie profilaktyczne, które ułatwia ocenę ryzyka ewentualnego zakażenia dziecka w czasie porodu. Przeprowadzany jest między 33. a 37. tygodniem ciąży. Za sprawą posiewu z przedsionka pochwy wykrywane są m.in. bakterie Streptococcus agalactiae (paciorkowce z grupy B, GBS). Ich obecność nie stanowi zagrożenia dla dorosłych niecierpiących na zaburzenia odporności; nie wywołują również żadnych objawów. Niestety są niebezpieczne podczas porodu, ponieważ istnieje duże ryzyko przedostania się ich do organizmu dziecka bezpośrednio po pęknięciu błon płodowych oraz w trakcie przechodzenia przez kanał rodny.
Bakterie paciorkowca grupy B są odpowiedzialne za infekcje noworodków o ciężkim, zagrażającym życiu przebiegu. Wśród powikłań lekarze wymieniają m.in. ciężkie zapalenie płuc wraz z niewydolnością oddechową oraz zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Ponadto bakterie Streptococcus agalactiae mogą przyczynić się do powikłań w czasie ciąży. Jeśli za pomocą posiewu z pochwy zostaną wykryte skupiska tych bakterii, konieczna jest możliwie jak najszybsza profilaktyczna kuracja antybiotykowa, która musi być przeprowadzona przed porodem.
Kiedy wykonuje się posiew z pochwy?
Poza ciążą wskazaniami do przeprowadzenia posiewu są podejrzenia infekcji bakteryjnych, grzybiczych i pasożytniczych pochwy. Najczęstszymi objawami tych stanów chorobowych są świąd i upławy, na ogół o bardzo nieprzyjemnych zapachu. Zakażenia pasożytnicze, zwłaszcza pasożytami z gatunku rzęsistek powodują najczęściej powstanie wydzieliny bardzo obfitej, pienistej i mogącej przybierać zieloną barwę. Zakażenia grzybicze objawiają się zazwyczaj białymi grudkami. Należy pamiętać, że posiew z pochwy nie musi być przeprowadzany w diagnostyce każdego rodzaju infekcji pochwy. Ma szczególne znaczenie w przypadku rozpoznania długo utrzymujących się lub nawracających zakażeń.
Interpretacja wyników posiewu z pochwy
Prawidłowym wynikiem posiewu z pochwy jest wynik ujemny. Oznacza on brak wzrostu niepożądanych drobnoustrojów chorobotwórczych w badanym materiale pobranym z błony śluzowej pochwy. Wynik ujemny wskazuje na prawidłowy stan środowiska w pochwie, choć nie wykrywa atypowych bakterii (w tym m.in. bakterii Chlamydia), które stanowią dość częstą przyczynę infekcji miejsc intymnych. Bakterie atypowe nie są wykrywane za pomocą posiewu z pochwy, ponieważ ich kolonie nie rozwijają się na standardowych podłożach hodowlanych.
Wynik dodatni posiewu z pochwy wskazuje na obecność chorobotwórczych organizmów. U kobiet w ciąży najczęściej oznacza on skupiska paciorkowców z grupy B. W pozostałych przypadkach znaczenie wyniku dodatniego zależy od wcześniejszych wskazań do badania, historii chorób badanej kobiety, a także obserwowanych objawów niepożądanych.
