Porody lotosowe zapoczątkowała w roku 1974 pewna amerykańska pielęgniarka, która poprosiła lekarza, by nie odcinał jej synowi pępowiny. Zabrała ona swoje dziecko po porodzie do domu wraz z całym łożyskiem. Związane to było z jej wiarą, że dziecko łatwiej adaptuje się do środowiska zewnętrznego, kiedy nie jest pozbawione płodowego łącznika z organizmem matki, którym jest łożysko. Takie postępowanie miałoby gwarantować dziecku witalność i siłę. Z czasem poród lotosowy został rozpowszechniony m.in. przez pewną Australijkę, Shivam Rahanę, która wydała pierwszą książkę poświęconą tej tematyce. Łożysko traktowane jest w niej z ogromnym szacunkiem i porównywane z drzewem życia.
Zobaczcie też, czy powinno się myć dziecko po porodzie:
Na czym polega poród lotosowy?
Poród lotosowy niczym nie różni się od normalnego porodu siłami natury poza tym, że po drugiej fazie porodu, nie następuje odpępnienie dziecka, czyli odcięcie pępowiny z pozostawieniem krótkiego kikuta pępowiny. Poród lotosowy może również dotyczyć cięcia cesarskiego.
Pępowina to około 60-centymetrowy przewód zawierający dwa naczynia żylne i jedno tętnicze. Wraz z łożyskiem jest łącznikiem pomiędzy krążeniem matki a krwioobiegiem dziecka. Łożysko stanowi strukturę wspólną dla matki i dziecka. Powstaje z części matczynej, zwanej doczesną podstawową, jak i części płodowej, określanej kosmówką. Rozwój łożyska przebiega w kilku etapach. Ostatecznie zostaje wytworzone pod koniec pierwszego trymestru. Ma średnicę około 25 cm, grubość 3 cm i waży niespełna 0,5 kg. W obrębie łożyska, a konkretnie kosmków, dochodzi do wymiany łożyskowej pomiędzy krwią matki i płodu. Jednak łożysko pełni w ciąży również funkcje hormonalne. W trzeciej fazie porodu dochodzi do oddzielenia się łożyska od ścian macicy i jego wydalenia na zewnątrz. Odcięcie pępowiny natomiast następuje po narodzinach dziecka, w pierwszej minucie lub po pierwszej minucie (późne odpępnienie).
Poród lotosowy polega na tym, że nie odcina się pępowiny. Łożysko po wydobyciu jest myte i zawieszane w specjalnym sicie bądź zawijane w gazę. Czasem zasypywane jest solami i ziołami. Po 3–7 dniach pępowina odpada samoistnie, podobnie jak ma to miejsce w przypadku kikuta pępowiny. Nie ma badań naukowych na potwierdzenie jakichkolwiek korzyści z takiego postępowania. A wśród ginekologów czy położników raczej trudno znaleźć zwolenników tej praktyki, nie mówiąc o neonatologach.
Poród lotosowy w Polsce
Aktualnie porodówki w Polsce starają się w miarę możliwości dostosować do oczekiwań kobiety rodzącej co do przebiegu porodu. Po to też wprowadzono plany porodu, by kobieta wcześniej mogła wskazać, w jaki sposób życzy sobie, by rodziła. Oczywiście, kiedy akcja porodowa się zaczyna, sytuacja weryfikuje pewne plany. Czasem zdarzy się, że przebieg porodu całkowicie odbiega od jego wstępnego planu. Należy jednak mieć świadomość, że ostatecznie personel będzie dążył do zagwarantowania matce i dziecku bezpieczeństwa i zdrowia.
Jeśli chodzi o poród lotosowy, nie jest to postępowanie mogące wpłynąć na przebieg samego porodu, a jedynie na czynności związane z noworodkiem. Ze względu na to, iż nie ma wystarczających dowodów naukowych na negatywny bądź pozytywny wpływ tej procedury na dziecko, lekarze nie bardzo mają możliwość przeciwstawić się woli rodzącej. Najczęściej z porodem lotosowym można spotkać się u osób rodzących w domu. Rzadziej w szpitalach. Można powiedzieć, że są to kazuistyczne przypadki, z którymi wiele położnych czy lekarzy nie spotkało się mimo długoletniej praktyki zawodowej.
Poznajcie standardy opieki medycznej nad noworodkiem:
Pępowina i łożysko po porodzie lotosowym
Zwolennicy porodu lotosowego twierdzą, że pozostawienie łożyska z pępowiną wydłuża czas, w jakim dziecko jest poddane witalnym właściwościom łożyska. Jednak łożysko połączone jest pępowiną, która składa się z naczyń krwionośnych i galarety Whartona. Po porodzie, pod wpływem zmiany temperatury otoczenia i warunków środowiska, galareta zaczyna pęcznieć, zamykając światło naczyń krwionośnych pępowiny. Ponadto niższa temperatura panująca poza jamą macicy powoduje obkurczenie się naczyń krwionośnych. Dlatego też, jeśli pępowina nie zostaje odcięta mechanicznie, to w ciągu kilku (maksymalnie kilkunastu) minut dochodzi do jej samoistnego unieczynnienia. Tym samym nie pełni już swoich funkcji, a jako nieukrwiona tkanka wraz z łożyskiem zaczyna obumierać. Po 3–7 dniach odpada.
Potencjalne korzyści z porodu lotosowego
Z medycznego punktu widzenia, do porodu lotosowego można odnieść się jedynie w kontekście późnego odpępnienia. Prac i poglądów na temat wczesnego i późnego odcięcia pępowiny jest wiele. Wielu specjalistów uważa, że zbyt wczesne odcięcie pępowiny po porodzie zwiększa ryzyko niedokrwienia dziecka, anemii, niedoborów czynników krzepnięcia, zaburzeń funkcji tarczycy, wątroby i nerek, wystąpienia białaczki, autyzmu, opóźnienia umysłowego. Według zwolenników jak najpóźniejszego odpępnienia dziecka, organizm sam wie najlepiej, kiedy konieczne jest unieczynnienie naczyń pępowiny, a więc ich zaciśnięcie. Najczęściej preferuje się metodę późnego odpępnienia, co oznacza przecięcie pępowiny po co najmniej 1 min od narodzin. Samo ustanie tętnienia jest dość subiektywną oceną. Późne odpępnienie przyczynia się do wzrostu poziomu erytrocytów, hematokrytu, żelaza we krwi i zmniejszenia ryzyka wystąpienia anemii. Może jednak wywołać zaburzenia oddychania i zbyt wysoki poziom bilirubiny. Jednak jeśli chodzi o poród lotosowy, trudno tu mówić o jakichkolwiek medycznych korzyściach. Wręcz przeciwnie. Sam pępek u noworodka jest najbardziej podatny na zakażenie. Obecność martwej tkanki w postaci łożyska dodatkowo zwiększa ryzyko infekcji.
