W przypadku choroby Alzheimera można mówić o dwóch postaciach schorzenia - rodzinnej i sporadycznej. W przypadku dziedziczenia możemy mówić o 10 do 15% przypadków zachorowań. Pozostałe nie mają związku z genetyką. Trzeba także dodać, że dziedziczna postać Alzheimera zwykle rozwija się szybciej, a jej przebieg jest ostrzejszy niż w przypadku zachorowania bez związku z genami.
Znane są 3 rodzaje genów (mutacji) odpowiadających za dziedziczenie choroby Alzheimera: PSEN 1, PSEN 2 i APP. Są one przekazywane w sposób autosomalnie dominujący. Oznacza to, że wystarczy, aby jeden z rodziców miał gen wywołujący chorobę. Każda z mutacji wywołuje wczesne objawy choroby Alzheimera, pojawiające się między 30. a 50. rokiem życia.
Zobaczcie, jak opiekować się osobą chorą i jak jej pomagać:
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez naukowców z USA i opublikowanych w magazynie "Neurology" ryzyko odziedziczenia choroby Alzheimera po matce jest o wiele większe niż po ojcu. Nie zostało udowodnione dziedziczenie po babci ani po dziadku. Prawdopodobieństwo rozwoju schorzenia w rodzinie, w której ktoś jest już chory na Alzheimera jest 4-10 razy większe niż w tej bez historii chorobowej u krewnych.
Fot. Fundacja TZMO.
Polecamy: Zasady dziedziczenia Alzheimera. Jakie jest prawdopodobieństwo?
Demencja może wystąpić u każdego – bez względu na wykształcenie i płeć, najczęściej u osób po 65. roku życia, jednak znane są przypadki zachorowań w wieku 40 czy 50 lat. Ryzyko zachorowania wzrasta, kiedy współwystępują choroby żył i tętnic, wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca, podwyższony cholesterol, przebyte udary, nadużywanie alkoholu, a także brak aktywności fizycznej i umysłowej.
Według obecnych statystyk, kiedy osiągniemy 85. rok życia, połowa z nas zachoruje, a druga połowa stanie się opiekunami.
Wczesne objawy demencji to:
- Problemy z wykonywaniem dobrze znanych, ale złożonych czynności – płaceniem rachunków (np. nagła nieregularność w płatnościach); przyjmowaniem leków (pomyłki w dawkach, zapominanie o konieczności przyjmowania środków, co wcześniej się nie zdarzało), prowadzeniem auta (jazda pod prąd, niedostrzeganie znaków drogowych czy sygnalizacji, co także wcześniej nie miało miejsca).
- Kłopoty z dobraniem właściwych słów, stosowanie ich nieprawidłowo lub bez zrozumienia znaczenia („Ona pracowała w tych mlecznych rzeczach”, gdy chodziło o pracę w laboratorium badającym nabiał).
- Dezorientacja w miejscu i czasie: błądzenie (które wcześniej się nie zdarzało), samodzielne pójście do sklepu, ale niezdolność do odnalezienia drogi do domu. Zapominanie o umówionych spotkaniach. Przekonanie, że jesteśmy w przeszłości, więc poszukiwanie domu z dzieciństwa pod dawnym adresem.
- Trudności w rozumieniu liczb (np. pomyłki podczas płatności w sklepie i przyjmowania reszty).
- Kłopoty z rozwiązywaniem problemów i myśleniem przyczynowo - skutkowym.
- Odkładanie rzeczy w bardzo nietypowe miejsca (np. umieszczenie pilota od telewizora lub kapci w lodówce).
- Nagłe, nieadekwatne do sytuacji i nietypowe dla naszego charakteru zmiany nastrojów i zachowania.
- Zmiany osobowości.
- Wycofanie z dotychczasowych zajęć, niechęć do dawnych pasji czy hobby. Brak zainteresowania kontaktami z przyjaciółmi.
Więcej o chorobie Alzheimera oraz o różnych rodzajach demencji dowiecie się w ramach akcji zorganizowanej przez Fundację TZMO „Razem Zmieniamy Świat” z myślą o opiekunach osób z demencją -„Jak poprawić jakość życia osób chorych z różnymi formami demencji?" Damy Radę.
Fot. Fundacja TZMO.
