Obrzęki nóg, nawet jeśli ustępują samoistnie, ale mają tendencję do nawracania, nie mogą być lekceważone. Należy ustalić ich przyczynę, ponieważ mogą być objawem groźnych chorób, jak niewydolność komór serca, zaburzenia w funkcjonowaniu nerek, niedożywienie czy zaburzenia krążenia żylnego lub limfatycznego.
Opuchlizna nóg przyczyny - zakrzepica żył głębokich
Przyczyny opuchlizny nóg są różne. Niektóre związane są z prowadzonym trybem życia, pracy czy złymi nawykami np. żywieniowymi. Mogą być wywołane zakrzepicą żył głębokich. Jednymi z pierwszych objawów choroby są nagłe skurcze mięśni i dotkliwy ból, który nie ustępuje wraz ze skurczem, ale nasila się przy zginaniu nogi lub naciskaniu na podeszwę.
W przypadku zakrzepicy obrzęk może pojawić się nagle i zazwyczaj nie poddaje się uciskowi. Jest jednostronny i zawsze występuje poniżej utworzonego skrzepu, dlatego często zlokalizowany jest w okolicy kostki, na podudziu lub udzie – w zależności od tego, w którym miejscu doszło do zatoru.
Zakrzepica jest dolegliwością najczęściej diagnozowaną u osób po 40 roku życia. W grupie podwyższonego ryzyka zachorowania znajdują się kobiety przyjmujące doustną antykoncepcję hormonalną.
Duże obrzęki są łatwo zauważalne, ale mniejsze można przeoczyć, dlatego czasem warto zrobić krótki test. Wystarczy ucisnąć palcem skórę – jeżeli miejsce po ucisku będzie widoczne przez dłuższy czas, oznacza to, że jest już obecny obrzęk.
Opuchlizna nóg – obrzęk limfatyczny
Obrzęk limfatyczny wywołany zastojem limfy może być spowodowany wadami wrodzonymi lub urazem, na skutek którego uszkodzone zostają naczynia chłonne. W zaawansowanych przypadkach jest tak rozległy i może powodować tyle niebezpiecznych komplikacji, że istnieje uzasadniona konieczność amputacji kończyny. Duże, rozległe i utrzymujące się opuchlizny (tzw. słoniowacizna) objawiają się:
- ciągle powiększającym się obszarem zmienionych tkanek,
- stwardnieniem skóry,
- grudkowatymi naroślami,
- wybrzuszeniami,
- uczuciem ciężkości kończyn,
- problemami z poruszaniem kończyną.
W zaawansowanych przypadkach opuchlizny nóg ból pojawia się rzadko, znacznie bardziej uciążliwe są dolegliwości związane z dyskomfortem na skutek unieruchomienia kończyny.
Opuchlizna nóg – leczenie
W każdym przypadku leczenie wymaga określenia przyczyny i wyeliminowania choroby podstawowej. Z opuchlizną nóg można sobie radzić domowymi sposobami, w ramach uzupełnienia terapii, choć domowe sposoby stanowią w zasadzie profilaktykę obrzęków niż leczenie przyczynowe. W przypadku objawów zakrzepicy – napięcia skóry, zaczerwienienia, bólu, nagłego obrzęku, konieczna jest w pierwszej kolejności konsultacja z lekarzem. Zbyt długie zwlekanie z interwencją lekarską może zakończyć się koniecznością amputacji.
Dobre efekty daje trzymanie nóg wyżej, aby krew mogła swobodnie z nich odpływać – w pozycji siedzącej należy je trzymać na dodatkowym stołeczku lub unosić w górę podczas leżenia. W sklepach dostępne są specjalne podpórki, które ułatwiają sypianie z uniesionymi nogami. W niektórych przypadkach dobre efekty dają leki moczopędne, ale ich przyjmowanie zawsze należy skonsultować z lekarzem.
Podstawą codziennych nawyków powinna być aktywność fizyczna. W przypadku starszych osób konieczne są spacery i bardzo proste ćwiczenia, które angażują mięśnie (głównie łydek) odpowiedzialne za odprowadzanie krwi z powrotem do serca. Chorobie nie sprzyja ucisk spowodowany przez ubrania, stąd zaleca się noszenie np. luźniejszych spodni i skarpet. Nie są wskazane gorące kąpiele, ponieważ skutkują rozszerzaniem się naczyń krwionośnych i zaleganiem w nich krwi. Wskazane jest doustne przyjmowanie substancji zawierających diosminę, która zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych, poprawiając ich napięcie i kondycję.
Miejscowo działają żele i maści na opuchliznę nóg, które zawierają wyciąg z kasztanowca lub arniki – są dostępne w aptece bez recepty. Nasiona lub wyciąg z kasztanowca wzmacniają i uszczelniają naczynia, a jednocześnie zapobiegają powstawaniu żylaków i tzw. pajączków, dzięki zawartej w nich escynie. Substancja ta posiada właściwości przeciwobrzękowe, przeciwzapalne i zapobiega powstawaniu zakrzepów.
Konieczne jest także przestrzeganie odpowiedniej diety, z której przede wszystkim należy wyeliminować sól (zmniejszenie jej spożycia prowadzi do obniżenia ciśnienia krwi) i dbanie o nawodnienie organizmu. Niewskazane są także produkty nadmiernie przetworzone, np. konserwy.
Zioła na opuchliznę nóg
Już tradycyjna chińska medycyna znała zioła na opuchliznę nóg. W takich przypadkach zastosowanie mają przede wszystkim tzw. gorzkie zioła, które poza eliminacją obrzęków pozwalają również pozbyć się wilgoci. Dobre efekty daje picie naparu z korzenia mniszka lekarskiego bądź łopianu. Do sporządzeniu naparu wystarczy łyżeczka suszu z korzenia, którą należy zalać szklanką wody i gotować przez około 10 minut. Po odcedzeniu napój najlepiej pić przed jedzeniem 3 razy dziennie. W terapii opuchlizny stosowany jest również przewiercień chiński, który można spotkać również pod nazwą chai hu. Jest wiele ziół o podobnym działaniu, a wśród nich najczęściej wymieniane są: siedmiopalecznik, nawłoć pospolita, głóg, pietruszka, lubczyk czy pokrzywa.
