Wrzody żołądka i dwunastnicy to jedna z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego. Są to ubytki w błonie śluzowej tych odcinków przewodu pokarmowego. Towarzyszą im stan zapalny i martwica. Obserwuje się rodzinne tendencje do występowania wrzodów. Objawy wrzodów żołądka nie zawsze są charakterystyczne. Oczywiście sugerują je ból w nadbrzuszu, uczucie pełności czy rozpierania. Czasem jednak okazuje się, że chorzy z wrzodami żołądka prezentują jedynie niespecyficzne objawy, jak np. bóle głowy. Choroba wrzodowa może dawać objawy zagrażające życiu chorego, jak krwawienie z przewodu pokarmowego, spadek ciśnienia i objawy wstrząsu.
Skąd się biorą wrzody żołądka? Jak wygląda ich leczenie?
Przyczyny wrzodów żołądka i dwunastnicy
Za główną przyczynę tworzenia się wrzodów żołądka uznaje się zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Odpowiada ona za większość przypadków choroby wrzodowej. Powoduje miejscowe zapalenie oraz uszkodzenie błony śluzowej żołądka. Ponadto podrażnienie błony śluzowej toksynami bakteryjnymi może pobudzać wydzielanie gastryny, która następnie nasila produkcję kwasu solnego w żołądku i dalsze uszkodzenie ścian żołądka. Kolejną powszechną przyczyną powstawania wrzodów żołądka jest nadużywanie niesteroidowych leków przeciwbólowych w postaci np. aspiryny czy ibuprofenu. Ponadto częste dolegliwości układu ruchu, a co za tym idzie przyjmowanie leków typu ketonal, również przyczynia się do tworzenia wrzodów. Nie bez znaczenia pozostają czynniki genetyczne, palenie papierosów, picie alkoholu, stres, złe odżywianie.
Jakie są objawy wrzodów żołądka i dwunastnicy?
Spory odsetek chorych nie ma żadnych dolegliwości, a jeśli już występują, rzadko utrzymują się stale. Częściej pojawiają się np. po dłuższej głodówce (na czczo) czy po obfitym posiłku lub spożyciu alkoholu. Niektórzy uskarżają się na przewlekłe, nawracające objawy, które obejmują:
- piekący ból w nadbrzuszu i dyskomfort,
- ból po 1–3 h po posiłku,
- ból na czczo, w nocy,
- ból ustępuje po spożyciu leków neutralizujących kwas solny w żołądku,
- uczucie pełności brzucha,
- uczucie rozpierania w brzuchu,
- wymioty i nudności.
Postępowanie w przypadku wrzodów żołądka i dwunastnicy
Wrzody żołądka i dwunastnicy zawsze łączą się z poważnymi powikłaniami. W związku z tym podejrzenie wrzodów żołądka lub dwunastnicy wymaga właściwej diagnostyki, leczenia i profilaktyki krwawień. Jeśli pojawią się objawy w postaci krwistych wymiotów czy smolistych stolców, a także objawy świadczące o pogarszaniu się stanu ogólnego, czyli spadek ciśnienia, osłabienie, zimna i spocona skóra oraz silny ból brzucha, koniecznie należy skonsultować się z lekarzem lub bezpośrednio ze szpitalnym oddziałem ratunkowym.
Diagnostyka objawów wrzodów żołądka i dwunastnicy
Podstawą rozpoznania jest wykonanie gastroskopii, czyli wprowadzenie odpowiedniego endoskopu przez jamę ustną do żołądka i dwunastnicy. Podczas badania możliwe jest pobranie wycinków do badania mikroskopowego i testu ureazowego mającego na celu wykrycie bakterii Helicobacter pylori.
Leczenie objawów wrzodów żołądka i dwunastnicy
Objawy wrzodów żołądka czy dwunastnicy ulegają zmniejszeniu po przyjęciu leków zobojętniających kwas solny. Podstawą leczenia jednak jest właściwe odżywianie, regularne spożywanie posiłków, unikanie potraw i produktów pobudzających wydzielanie soku żołądkowego. Przeciwwskazane są palenie papierosów, alkohol, a także przyjmowanie leków mających negatywny wpływ na procesy naprawcze i ochronne błony śluzowej żołądka (głównie niesteroidowe leki przeciwzapalne). W sytuacji, gdy przyczyną jest zakażenie Helicobacter pylori, przeprowadza się eradykację tej bakterii, ponieważ tylko wtedy istnieją szanse na wygojenie się wrzodów.
Jak wygląda leczenie wrzodów żołądka? Zobaczcie na filmie:
