Nużeniec może wywoływać chorobę – nużycę (demodekozę). Ze względu na jej powszechność i skąpe objawy, nużyca często jest lekceważona i mylona z innymi chorobami skóry. Miejscem, w których najczęściej pojawia się ten pasożyt jest obszar twarzy – nos, czoło, podbródek i policzki. Główną drogą rozprzestrzeniania się nużeńca jest kontakt z nosicielem tego pasożyta – może to być kontakt z twarzą, pocałunek, uścisk dłoni, używanie wspólnych ręczników lub pościeli itd.
Nużeniec – co to jest?
Nużeniec jest pasożytem skórnym blisko spokrewnionym z roztoczami, który jest zaliczany do stawonogów (pajęczaków). Na człowieku bytują dwa gatunki – nużeniec ludzki (Demodex folliculorum) oraz nużeniec krótki (Demodex brevis). Są to pasożyty, które lubią wilgotne środowisko oraz żerują w nocy (unikają promieni światła dziennego). W większości przypadków nie są groźne – objawy choroby pojawiają się, kiedy nużeńce rozmnożą się poza mieszki i gruczoły łojowe.
Nużeniec – objawy
W większości przypadków u nosicieli nużeńca nie można zaobserwować żadnych objawów. Jeżeli jednak dojdzie do rozmnożenia pasożytów, pojawiają się następujące zmiany skórne: zaczerwienienie, łuszczenie, wyprysk, świąd, grudki, krostki wyglądem przypominające trądzik, wykwity ropne, rumień, czyraki, strupki. Nużeniec może doprowadzić do zrogowacenia naskórka, powodować opuchliznę wokół zmian skórnych oraz pośrednio wpływać na powstawanie innych zmian (nasilać ich objawy). Są to: zaskórniki, wągry, trądzik pospolity lub różowaty, zapalenie kącików ust, łojotokowe zapalenie skóry itd. Jeżeli pasożyt zaczyna się poruszać, osoba może odczuwać charakterystyczne łaskotanie.
Jeżeli nużeniec pojawia się w okolicach oczu, może powodować również zapalenie spojówek, zespół suchego oka, jęczmień lub gradówkę. Te schorzenia objawiają się ciągłym pieczeniem, świądem, zaczerwienieniem i obrzękiem powiek, suchością oka, uczuciem piasku pod powiekami, złogami na brzegach powiek oraz wokół podstawy rzęs, odbarwieniem i wypadaniem rzęs oraz nadwrażliwością na światło, kurz i dym.
Nużeniec – skąd się bierze zarażenie nużycą?
Podstawową przyczyną zarażenia nużycą jest używanie na co dzień tych samych przedmiotów, co nosiciel pasożyta. Zaliczają się do nich: odzież, kosmetyki, ręczniki, pościel, grzebienie. Nużeniec może się także przenosić w czasie wizyt u kosmetyczek lub fryzjerów.
Na obecność nużeńca narażeni są wszyscy ludzie. Dzieje się tak ze względu na miejsca, przez które przenoszone są jaja – są to: kurz i prądy powietrza. Na zarażenie szczególnie narażone są osoby, które są alergikami, mają obniżoną odporność organizmu, zmagają się z zaburzeniami gospodarki lipidowej lub hormonalnej, osoby w podeszłym wieku, osoby żyjące w ciągłym stresie, a także te cierpiące na nawracające stany zapalne skóry oraz skórę łojotokową lub mieszaną.
Nużeniec – diagnozowanie
Aby wykryć obecność nużeńca w ludzkiej skórze, należy pobrać zeskrobinę ze zmian skórnych. Innym sposobem jest badanie rzęs lub brwi – z ich pobraniem nie ma kłopotu, gdyż same masowo wypadają. Materiał zostaje następnie poddany analizie w pracowni mikrobiologicznej. Należy pamiętać, by w dniu badania nie stosować żadnych kosmetyków do twarzy – kremów, pudrów, fluidów, toników, maseczek itp., najpóźniej można to zrobić dzień przed badaniem. Jeżeli u osoby zostanie stwierdzona obecność pasożyta, badaniom powinny się poddać także osoby z jej najbliższego otoczenia.
Nużeniec – leczenie
Najczęściej do wyleczenia nużycy lekarz zaleca stosowanie maści lub kremy przeciwzapalne, a także inne preparaty o takim samym działaniu. Ważna jest higiena zmian skórnych – należy regularnie dezynfekować zarażone miejsca. Poza tym niezbędne jest stosowanie ręczników jednorazowych oraz peelingów, które mają na celu usuwanie martwego naskórka.
Jeżeli nużyca dotyka okolic oczu, należy stosować maści oczne recepturowe. Zalecane jest także regularne rozgrzewanie powiek poprzez ciepłe kompresy, które należy trzymać na zarażonych oczach przez 5-10 minut. Dzięki temu dochodzi do upłynnienia stwardniałej wydzieliny. Następnie należy wykonywać masaż powiek oraz oczyszczać okolice oczu przepisanymi przez lekarza preparatami. Jeżeli jednym z objawów choroby jest zespół suchego oka, należy je nawilżać kroplami do oczu.
Leczenie może trwać nawet przez kilka miesięcy, dopóki dokuczliwe zmiany skórne całkowicie nie ustąpią. Niestety, jeżeli osoba ma tendencje do zarażania się nużycą, w przyszłości może dochodzić do nawrotów schorzenia.
Cała prawda o pasożytach: jak ich unikać, jak leczyć i jak się ich pozbyć?
