Nowotwór tarczycy należy do grupy tych najbardziej złośliwych. Najczęściej rozpoznawany jest u osób między 20 a 40 rokiem życia. Około 4 razy częściej u kobiet. Może również występować u dzieci.
Nowotwór tarczycy – rodzaje nowotworu i jego przyczyny
Wcześnie rozpoznany nowotwór tarczycy daje nawet do 90% szans na wyleczenie – kluczem jest właściwa diagnoza i właściwa reakcja na rozwijające się zmiany. Przyczyny występowania raka tarczycy nie są nadal do końca wyjaśnione. Znane są natomiast mechanizmy predysponujące do jego wystąpienia, wśród których wyróżnia się:
-
niedobór jodu – zwiększa ryzyko raka pęcherzykowego,
-
nadmiar jodu – zwiększa ryzyko zachorowań na raka brodawkowatego,
- nadmierna stymulacja tarczycy w związku z oddziaływaniem TSH, czyli hormonów regulujących funkcjonowanie tarczycy,
-
działanie promieniowania jonizującego, z którym mają do czynienia osoby poddające się radioterapii, np. w przypadku nowotworów grasicy; jest to także charakterystyczna zmiana dla tych, którzy zostali napromieniowani, np. w wyniku eksplozji nuklearnej,
- czynniki genetyczne,
- rzadkie choroby genetyczne.
Wyróżnia się cztery główne rodzaje raka tarczycy: rak brodawkowaty (charakteryzuje się długim okresem rozwoju i dosyć łagodnym przebiegiem – atakuje głównie kobiety w młodym wieku), rak pęcherzykowaty (nieznacznie rzadszy niż pęcherzykowy, szczególnie u osób między 40 a 50 rokiem życia, które mieszkają na obszarze, w którym występują niedobory pierwiastka, jakim jest jod – szacuje się, że jest to około 20% nowotworów złośliwych tarczycy), rak rdzeniasty (atakuje głównie osoby po 50 roku życia) i rak niezróżnicowany, nazywany anaplastycznym (o wysokim stopniu złośliwości i bardzo złych rokowaniach). Medycyna wyróżnia także zmiany o charakterze przerzutowym do tarczycy, które są spowodowane złośliwymi guzami m.in. w obrębie nerek, płuc, piersi czy jajników.
Jakie objawy daje nowotwór tarczycy?
Niestety w większości przypadków objawy nowotworu tarczycy nie są charakterystyczne i można je mylnie przypisać wielu innym schorzeniom. W przypadku nawracających bądź utrzymujących się dolegliwości wymagana jest konsultacja z lekarzem i odpowiednia diagnostyka. Niepokój powinny wzbudzić: wyczuwalne guzy na tarczycy (zarówno pojedyncze, jak i mnogie, szczególnie jeżeli mają tendencję wzrostową), powiększenie węzłów chłonnych zlokalizowanych w okolicy szyi, zaburzenia połykania, dokuczliwa chrypka, a w wielu przypadkach również duszności.
Nowotwór tarczycy – diagnoza i rokowania
W przypadku podejrzenia rozwijającej się choroby, konieczne jest wykonanie badanie USG. Objawy nowotworu tarczycy często są bagatelizowane i przypisywane znacznie mniej poważnym w skutkach schorzeniom. Niestety potwierdzenie diagnozy jest możliwe tylko podczas analizy wycinka pobranego do badań histopatologicznych. USG potwierdza jedynie istniejącą zmianę i wskazuje na konieczność wykonanie biopsji, alby potwierdzić lub wykluczyć złośliwość nowotworu. W przypadku tarczycy większość zmian nie ma charakteru złośliwego.
Nowotwór tarczycy – leczenie
W większości przypadków po zdiagnozowaniu zmian w obrębie tarczycy konieczna jest operacja, w wyniku której mogą zostać usunięte cały gruczoł bądź jego część. Decyzja zawsze podejmowana jest przez lekarza prowadzącego leczenie na podstawie zmian oraz wieku i ogólnego stanu osoby z rozpoznanym rakiem.
Leczenie nowotworu tarczycy wymaga także radioterapii (akurat w tym przypadku radioaktywnym izotopem jodu), której celem jest zniszczenie pozostałych po wycięciu komórek, które mogły się wytworzyć przed interwencją chirurgiczną. Ważne jest, aby pamiętać, że w tym przypadku osoba poddana radioterapii musi być bezwzględnie odizolowana od otoczenia, z racji wysokiego stopnia radioaktywności.
W przypadku braku efektów przewiduje się także włączenie teleradioterapii, czyli radioterapii ze źródła zewnętrznego. Możliwe jest także całkowite wycięcie tarczycy, które oferuje wiele prywatnych klinik chirurgicznych.
Nowotwór tarczycy – rokowania
Możliwości całkowitego lub częściowego wyzdrowienia zależą od typu zmiany złośliwej oraz wczesnego rozpoznania i wdrożenia odpowiedniej terapii. W przypadku zmian o charakterze brodawkowatym lub pęcherzykowatym rokowania są bardzo dobre i możliwe jest całkowite wyleczenie, zwłaszcza przy wcześniej zdiagnozowanej chorobie.
Najgorsze rokowania daje rak niezróżnicowany, który charakteryzuje się bardzo szybkim postępem choroby – w wielu przypadkach od rozpoznania do zgonu mija od pół roku do 12 miesięcy.
