Metoda Vojty to rodzaj rehabilitacji stosowanej u niemowląt. Polega na wykonywaniu ćwiczeń od kilku do kilkudziesięciu minut dziennie. Efekty tej metody są uzależnione od zaangażowania rodziców w proces terapeutyczny. Ćwiczenia bowiem wykonywane są głównie w domu z udziałem rodziców i korygowane na spotkaniach z fizjoterapeutą. Metoda Vojty to rodzaj terapii polegającej na uaktywnianiu i wyzwalaniu u dziecka wrodzonych mechanizmów lokomocji. Rehabilitacja metodą Vojty może być stosowana nawet jako metoda wspierająca rozwój zdrowych niemowląt.
Metoda Vojty – co to jest?
Vaclav Vojt urodził się w 1917 r. w Czechach, ukończył studia medyczne i specjalizował się w neurologii dziecięcej. Niedługo po uzyskaniu specjalizacji został kierownikiem Instytutu Mózgowego Porażenia Dziecięcego. Wtedy też zaczął opracowywać innowacyjną metodę terapeutyczną. Metoda Vojty uwzględnia część diagnostyczną, pozwalającą wykryć zaburzenia rozwojowe już w pierwszych tygodniach życia niemowlęcia oraz część terapeutyczną, która ma na celu jak najwcześniejsze wdrożenie rehabilitacji i ćwiczeń, nim utrwalą się patologiczne wzorce motoryczne.
Vojt założył, że w rozwoju dziecka, szczególnie jeśli chodzi o rozwój ruchowy, znaczenie ma zakodowany na poziomie genetycznym indywidualny wzorzec tego rozwoju. Wraz z rozwojem niemowlęcia dojrzewa układ nerwowy. To z kolei ma przełożenie na dokonywane przez dziecko kolejne kroki milowe rozwoju. Jeśli dochodzi do uszkodzenia układu nerwowego, czy też defekt układu nerwowego jest wrodzony, dziecko nie ma możliwości rozwijać się prawidłowo. Nie jest w stanie wykonać właściwych postępów w rozwoju motorycznym, ponieważ jego wzorce są zaburzone. Zaczyna się więc rozwijać według indywidualnej, patologicznej ścieżki, co zostaje utrwalone w jego mózgu. Metoda Vojty ma na celu przywrócenie właściwej ścieżki rozwoju poprzez pobudzenie odpowiednich, zakodowanych mechanizmów, niezależnie od wieku dziecka czy stopnia uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.
Wskazania do stosowania metody Vojty
Wśród wskazań do wykonywania rehabilitacji metodą Vojty wymienia się:
- kręcz szyi,
- asymetrię ułożeniową,
- zaburzenia ośrodkowej koordynacji ruchowej,
- przepuklinę oponowo-rdzeniową,
- zaburzenia rozwoju psychoruchowego,
- niedowłady,
- przykurcze,
- uszkodzenie mózgu o charakterze nabytym,
- uszkodzenie rdzenia kręgowego,
- zespoły bólowe kręgosłupa.
Asymetria a metoda Vojty
Asymetria ułożeniowa jest diagnozowana już w pierwszych tygodniach życia. Należy zawsze odróżnić od siebie fizjologiczną i patologiczną asymetrię noworodka. Ćwiczenia metodą Vojty doskonale sprawdzają się w tego typu patologii. Asymetria ułożeniowa polega na pochyleniu głowy ku jednej stronie i obróceniu jej w stronę przeciwną. Niekorygowana asymetria ułożeniowa prowadzi do zniekształcenia czaszki niemowlęcia. Ponadto obserwuje się nieprawidłowe ułożenie tułowia, w kształt litery C. Fizjologiczne krzywizny kręgosłupa ulegają spłyceniu, motoryka ciała jest często zaburzona. Wraz z rozwojem dziecka z powodu niewdrożenia właściwej rehabilitacji dochodzi do pogłębiania się asymetrii, utrwalenia wad postawy i zniekształceń w budowie ciała.
Skuteczność metody Vojty
Jak każda metoda terapeutyczna, metoda Vojty ma zarówno przeciwników, jak i zwolenników. Jest jednak bardzo popularna na całym świecie. Jej skuteczność i efekty zostały poparte licznymi badaniami naukowymi. U dzieci, u których wcześnie wdroży się tę metodę rehabilitacji, rzadziej dochodzi do rozwoju mózgowego porażenia dziecięcego. Nie ma żadnych potwierdzonych danych odnośnie do szkodliwego wpływu ćwiczeń metodą Vojty na psychikę dzieci. Ogrom dzieci z porażeniem splotu barkowego ulega całkowitemu wyleczeniu, jeśli w porę zastosuje się rehabilitację metodą Vojty. Ta forma rehabilitacji w porównaniu z innymi przynosi często dużo większe korzyści w szybszym czasie.
Jak zbudowany jest układ kostny? Odpowiedź znajdziesz w filmie
