Trzustka jest jedną z najczęstszych lokalizacji nowotworów złośliwych, zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet. Z roku na rok obserwuje się stały wzrost liczby zachorowań na tę chorobę. Grupą wiekową, u której stwierdza się ją najczęściej, są osoby starsze. Na świecie nowotwory trzustki rozpoznaje się rocznie u ponad 200 tys. ludzi. Ile można żyć z rakiem trzustki to trudne pytanie, na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ rokowania są indywidualne dla każdego chorego.
Jak długo żyje się z rakiem trzustki?
Zarówno w Polsce, jak i na świecie nowotwory stanowią poważny problem zdrowotny. Na przełomie ostatnich kilku lat zauważalny jest w naszym kraju stały wzrost zachorowalności na raka trzustki. Częstość tej choroby w Europie szacowana jest na około 10 przypadków na 100 tysięcy mieszkańców. Według indeksu EPCI (European Pancreatic Cancer Index), który jest porównaniem leczenia raka trzustki w krajach europejskich, Polska uplasowała się na 17 miejscu.
Jakie funkcje w organizmie pełni trzustka? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie
Ile można żyć z rakiem trzustki? Pomimo zwiększenia dostępności i poprawy jakości diagnostyki, wprowadzenia nowych technik diagnostycznych i ulepszenia istniejących rak trzustki jest nadal nowotworem wysoce złośliwym, a podczas rozpoznania w dużej ilości przypadków osiągnął już zaawansowaną postać, co sprawia, że jest wówczas najgorzej rokujący. Przyczyną tego jest znaczna biologiczna i kliniczna agresywność nowotworu oraz brak wczesnych objawów. Słusznie nazywany jest cichym zabójcą. Specjaliści podkreślają, że wskaźnik zapadalności na raka trzustki praktycznie równa się wskaźnikowi śmiertelności.
Ile żyje się z rakiem trzustki?
Rak trzustki stanowi piątą przyczynę zgonów wywołaną nowotworami złośliwymi. Uplasował się przed nim rak płuca, prostaty, jelita grubego i piersi. Porównanie przeżywalności na nowotwory trzustki w Polsce i w krajach Unii Europejskiej przedstawia się na zbliżonym poziomie i w przypadku kobiet wynosi niespełna 8%, zaś wśród mężczyzn około 6%. Tylko w około 20–30% przypadków jest możliwe podjęcie próby radykalnego leczenia operacyjnego, a 5-letnie przeżycie w tej grupie nie przekracza 20%. Systemowe leczenie paliatywne nieznacznie wydłuża czas przeżycia i poprzez kontrolę objawów poprawia jakość życia, ale nie zwiększa odsetka przeżyć wieloletnich. Największą liczbę zgonów z powodu tego nowotworu obserwuje się w grupie wiekowej powyżej 50 lat. Najgorsze rokowanie dotyczy raka naciekającego trzon i ogon trzustki.
Zobacz także, jakie są czynniki sprzyjające rozwojowi nowotworów. Czerwone mięso jest jednym z nich!
Ile można żyć z rakiem trzustki? Czynniki warunkujące długość życia
Przeżycie raka trzustki determinowane jest wieloczynnikowo, a przede wszystkim stopniem zaawansowania klinicznego, lokalizacją guza pierwotnego (mediana przeżyć jest mniejsza w przypadku położenia guza w głowie trzustki), obecnością przerzutów (zwłaszcza do wątroby i innych przerzutów odległych), wielkością guza (guzy o wielkości mniejszej niż 3 cm rokują lepiej), rozsiewem otrzewnowym, stopniem naciekania na sąsiednie struktury oraz szeregiem czynników prognostycznych i predykcyjnych, w tym stanem sprawności fizycznej, stopniem odżywienia i utraty masy ciała (powyżej 10% w ciągu 6 miesięcy), inwazją naczyń i nerwów oraz obecnością ciężkich chorób współistniejących. Niekorzystnym czynnikiem rokowniczym jest stężenie CA 19-9 powyżej 180 j./ml. Kolejnym czynnikiem wpływającym na długość życia przy raku trzustki jest wiek chorego, a jego znaczenie jest związane z częstszym występowaniem poważnych chorób współistniejących u starszych osób. Chodzi tu zwłaszcza o obecność cukrzycy. Nie bez znaczenia jest szkodliwe działanie dymu tytoniowego. Liczne badania donoszą, że są na nie narażeni zarówno palacze czynni, jak i bierni, a czynnik ten odpowiada za około 1/3 przypadków choroby.
Do oceny stanu sprawności chorego wykorzystuje się skalę ZUBROD, znaną także jako skala ECOG (Eastern Cooperative Oncology Group). Narzędzie to pozwala określić stan ogólny i jakość życia osób zmagających się z chorobą nowotworową. Przybiera wartości od 0 (sprawność prawidłowa, zdolność do samodzielnego wykonywania codziennych czynności) do 5 (zgon).
Co szkodzi trzustce? Dowiesz się tego z naszego filmu
Ile się żyje z gruczolakorakiem trzustki?
Gruczolakorak trzustki należy do nowotworów o najgorszym rokowaniu, a stanowi niestety aż około 90% przypadków tej choroby. Ryzyko zachorowania jest większe u mężczyzn i rośnie z wiekiem. Rak ten szerzy się wzdłuż i nacieka osłonki nerwów oraz naczynia krwionośne. W chwili rozpoznania 70–90% chorych ma przerzuty do węzłów chłonnych, wątroby lub płuc. Jak długo można żyć z gruczolakorakiem trzustki? Średni okres przeżycia od rozpoznania wynosi kilka miesięcy i nie uległ on zmianie przez ostatnie dziesiątki lat. Średni czas przeżycia wynosi od 9 do 12 miesięcy, a całkowity 5-letni czas przeżycia równy jest 3% we wszystkich stopniach zaawansowania choroby. Wyniki jedynego leczenia radykalnego, jakim jest operacja, są złe, gdyż 50% chorych umiera w ciągu 2 lat z powodu nawrotu nowotworu.
Bibliografia:
1. Landis S.H., Murray T., Bolden S., Wingo P.A,. Cancer statistics, 1999, “CA: A Cancer Journal for Clinicians”, 1999, 49(1), s. 8–31.
2. Rogowska A., Gruczolakorak trzustki, „Postępy Nauk Medycznych”, 2009, 2, s. 123–130.
3. Bramhall S.R., Allum W.H., Jones A.G. i wsp., Treatment and survival in 13560 patients with pancreatic cancer, and incidence of the disease in the West Midlands: an epidemiological study, “British Journal of Surgery”, 1995, 82, s. 111–115.
4. Gudjonsson B., Cancer of the pancreas. 50 years of surgery, “Cancer”, 1987, 60, s. 2284–2303.
5. Tuchowska P., Worach-Kardas H., Marcinkowski J.T., Najczęstsze nowotwory złośliwe w Polsce – główne czynniki ryzyka i możliwości optymalizacji działań profilaktycznych, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 2013, 94(2), s. 166–171.
6. Łacko A., Polkowski W., Reguła J., Pałucki J., Rak trzustki i brodawki Vatera, W: Krzakowski M., Warzocha K. (red.), Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych — 2013 r., Gdańsk, Via Medica, 2013, s. 140–151
7. Lampe P., Grabarczyk A., Kuśnierz K., Teoria a realia diagnostyki raka trzustki, „Postępy Nauk Medycznych”, 2015, XXVIII(8B), s. 4–10.
8. Krzakowski M., Kawecki A., Nowotwory złośliwe. Postępowanie wielodyscyplinarne Leczenie systemowe, chirurgia, radioterapia, Warszawa, Czelej, 2012.
Jakie objawy może dawać chora trzustka? Dowiesz się tego z naszego filmu
