Hipochondria - objawy fizyczne, emocjonalne i społeczne

Hipochondria obija się na życiu emocjonalnym i społecznym. Większość myśli zaprząta kwestia zdrowotna.

Co to jest hipochondria?

Hipochondrią określamy rodzaj silnych zaburzeń nerwicowych, które są związane z ciałem pacjenta. Jest zaliczana do nerwic somatomorficznych, czyli takich, w których objawy psychiczne objawiają się w ciele. Osoba odczuwa ból, wydaje jej się, że zachorowała na jakaś chorobę lub szereg chorób równocześnie. W przypadku pojawienia się jakichkolwiek objawów lub zaburzeń w organizmie, nawet tak drobnych jak ból głowy, pojawia się również lęk i duży niepokój związany z tymi dolegliwościami. Pacjent boi się choroby, a nawet śmierci z jej powodu. Często są to lęki nieuzasadnione, ponieważ po przebadaniu okazuje się, że organizm jest zdrowy. 

Najczęściej w krótkim czasie po wykluczeniu jednej choroby pojawiają się kolejne, nowe objawy, które w mniemaniu pacjenta zwiastują kolejne schorzenie. Proces ten trwa stale i ciągle się powtarza. Jest to tzw. mechanizm błędnego koła. Osoba doświadcza objawów somatycznych związanych z chorobą lub zaburzeniem funkcjonowania jakiegoś narządu (najczęściej sama doskonale wie, jaki organ dokładnie ją boli lub na co choruje), następnie diagnozuje swój stan w gabinecie lekarskim, dowiadując się, że nic złego z jej zdrowiem się nie dzieje, potem doświadcza kolejnych objawów somatycznych, które w odczuciu pacjenta alarmują o kolejnej chorobie. Zdarza się, że hipochondryk próbuje leczyć się sam, nie wierząc diagnozom postawionym przez lekarzy. Przykładowo: stosuje dietę bezglutenową pomimo wykluczenia u niego celiakii. Często też korzysta z naparów ziołowych albo leków bez recepty dostępnych w aptece. Objawy hipochondrii można podzielić na kategorie, które mogą być ze sobą sprzężone, ale nie muszą.

Fizyczne objawy hipochondrii

Objawy fizyczne pojawiające się w hipochondrii to, m.in. różnego rodzaju dolegliwości somatyczne, pojawiający się ból, świadczący o pogorszeniu stanu zdrowia. Osoba fizycznie czuje się chora, ale jest to jedynie subiektywne poczucie choroby nie mające potwierdzenia w rzeczywistości. Hipochondryk również przesadnie koncentruje się na własnym ciele i zdrowiu, codziennie sprawdza swój stan: mierzy ciśnienie, temperaturę - nawet do kilku razy dziennie, robi bardzo dużo badań, które niekoniecznie są zlecone przez lekarza. Wymyśla coraz to nowe badania, które mogłyby pomóc mu w zdiagnozowaniu choroby. Często nasila się to poprzez wyszukiwanie informacji w książkach medycznych, poradnikach, internecie.

Emocjonalne objawy hipochondrii

Osoba cierpiąca na hipochondrię odczuwa przede wszystkim lęk i niepokój o własne zdrowie. Trwa w permanentnym strachu przed chorobą i pogarszaniem się swojego stanu. Koncentruje się jedynie na zdrowiu fizycznym, odrzucając wsparcie od innych osób, polegające na zwróceniu uwagi na inne obszary życia, np. na sferę rodzinną. Nie interesuje się własnym wewnętrznym światem odczuć, emocji, przeżyć. Nie zauważa sfery swojej psychiki, przesadnie determinuje swoje funkcjonowanie w zakresie fizycznym. Odczuwa silną krzywdę, gdy skonfrontuje swoją chorobę z innymi osobami. Na przykład gdy rodzina, przyjaciele czy nawet obcy ludzie zaprzeczają jej chorobie, to hipochondryk czuje się odrzucony, niezrozumiany, samotny w swoim świecie "urojonych" dolegliwości. Pacjent często ma poczucie wyjątkowości poprzez swój stan zdrowia. Czuje się wyróżniony z powodu swojej choroby. Wydaje mu się, że nikt inny nie ma tak jak on, dlatego odznacza się na tle społeczeństwa.

Społeczne objawy hipochondrii

Osoba cierpiąca na hipochondrię ma silne przekonanie, że jest chora somatycznie. Jej otoczenie najczęściej ma zupełnie inne zdanie na ten temat. Może być to skutkiem ciągłego opowiadania o swoim samopoczuciu przez hipochondryka, ponieważ taka osoba preferuje w rozmowie tematy związane ze zdrowiem, co może być bardzo uciążliwe dla innych osób. Osoba taka o wiele lepiej czuje się wśród osób chorych niż zdrowych, dlatego w pewnym momencie może zacząć unikać ludzi o dobrym zdrowiu. Woli przebywać w miejscach, które kojarzą się z chorobami. Dlatego często pojawia się w przychodniach, szpitalach, poradniach, w których poszukuje pomocy i zainteresowania ze strony personelu i innych osób korzystających z usług takich placówek. Hipochondryk często nieświadomie poszukuje uwagi ze strony lekarzy, gdy zacznie być traktowany z większym zainteresowaniem, dolegliwości mogą się nasilić, ponieważ pacjent czerpie nieświadomą satysfakcję z uzyskiwanego wsparcia, przez co nie będzie dążył do wyleczenia. Niestety podobnie jest, gdy zostanie zbagatelizowany przez otoczenie i lekarzy: objawy się nasilą, a lęk będzie się wciąż wzrastał. Hipochondria jest ciężkim zaburzeniem, które jest trudne do uświadomienia sobie przez osobę cierpiącą na nie.