GMO, czyli organizmy zmodyfikowane genetycznie, są to rośliny i zwierzęta, których materiał genetyczny został celowo przekształcony. Znajduje zastosowanie w medycynie, przemyśle spożywczym oraz w rolnictwie. Jedną z zalet stosowania GMO jest zwiększenie odporności roślin na szkodniki i choroby oraz większe plony.
Co to jest GMO?
GMO jest skrótem od angielskiej nazwy Genetically Modified Organism, co oznacza organizmy zmodyfikowane genetycznie. Zamiennie stosowaną nazwą są organizmy transgeniczne. Ustawa o GMO z 22 czerwca 2001 roku definiuje organizmy zmodyfikowane genetycznie jako organizmy inne niż organizm człowieka, w których materiał genetyczny został zmieniony w sposób niezachodzący w warunkach naturalnych poprzez zamianę, dodanie lub wyłączeniu genu lub kilku genów. Oznacza to, że GMO to rośliny lub zwierzęta, których materiał genetyczny został przekształcony na drodze inżynierii genetycznej. Modyfikacja organizmu może polegać na zmianie aktywności genów występujących w organizmie, wprowadzeniu dodatkowej kopii jego własnego DNA bądź też dodanie genu pochodzącego z innego organizmu. Celem jest otrzymanie nowych cech fizjologicznych, takich jak buraki odporne na mrozy. GMO znajduje głównie zastosowanie w rolnictwie, produkcji żywności oraz w medycynie, m.in. do produkcji szczepionek.
Co to jest GMO? Więcej informacji na filmie:
Żywność modyfikowana genetycznie
Żywność modyfikowana genetycznie w Polsce wywołuje wiele kontrowersji. Wprowadzenie nowego genu do organizmu pozwala uzyskać pożądaną cechę. Może jednak spowodować również powstanie dodatkowych cech wywołujących niepożądane skutki uboczne. Żywność otrzymywana na drodze inżynierii genetycznej powinna być odpowiednio oznakowana w sposób niebudzący wątpliwości z jakim produktem konsument ma styczność. Jest to istotne ze względu na różne grupy konsumentów, wśród których znajdują się np. przeciwnicy wszelkich modyfikacji genetycznych. Żywność modyfikowaną genetycznie można podzielić na trzy grupy:
- żywność będąca GMO, np. pomidory, ziemniaki,
- żywność zawierająca lub składająca się z GMO, np. czekolada zawierająca lecytynę z transgenicznej soi,
- żywność wyprodukowana z zastosowaniem GMO lub zawierająca składniki wyprodukowane z GMO, np. produkty fermentacji alkoholowej z udziałem drożdży transgenicznych.
Zalety GMO - jakie są?
Jednym z podstawowych celów GMO jest zapobieganie globalnym zagrożeniom jakim jest np. głód. Zwolennicy GMO zaznaczają również, że korzystanie z metod inżynierii genetycznej ma duże zalety ekonomiczne, gdyż umożliwia obniżenie kosztów produkcji żywności przy jednocześnie zwiększonej produkcji. Stosowanie GMO w rolnictwie i sektorze spożywczym przyczynia się do zwiększenia plonów, wydłużenia okresu zbiorów upraw roślin transgenicznych, otrzymania roślin o wyższej wartości odżywczej oraz zwiększonej odporności na niekorzystne warunki atmosferyczne, szkodniki, choroby. GMO pozwala również na zredukowanie ilości stosowanych nawozów i środków ochrony roślin, zwiększenie rozmiarów warzyw i owoców, polepszenie smaku, zapachu i wyglądu rośliny oraz przedłużenie trwałości żywności. Produkcja organizmów transgenicznych aktualnie ma na celu poprawę wartości roślin jadalnych. Zwierzęta modyfikowane na drodze inżynierii genetycznej mają cechować się zwiększoną wydajnością np. w produkcji mleka czy ilości składanych jaj oraz zmniejszoną podatnością na różnego typu choroby.
Zobacz film i dowiedz się, czy żywność GMO jest bezpieczna dla zdrowia:
Wady GMO
Przeciwnicy GMO zaznaczają, iż trudno jest przewidzieć wszelkie możliwe skutki wprowadzonych modyfikacji genetycznych. Wyniki badań ukazują, że długotrwałe spożywanie żywności GMO może przyczynić się do licznych komplikacji zdrowotnych. Wśród nich wymienia się m.in. zaburzenia hormonalne, zaburzenia w funkcjonowaniu przysadki mózgowej i nerek, guzy sutków. Żywność GMO zwiększa również ryzyko wystąpienia alergii, zwłaszcza na tle pokarmowym. Powstaniu i rozwojowi organizmów modyfikowanych genetycznie towarzyszy pojawianie się nowych i nieznanych alergenów mogących wywoływać silne reakcje alergiczne. Wpływ GMO na środowisko naturalne również może mieć negatywny charakter. W wyniku genetycznych modyfikacji dochodzi do zmniejszania bioróżnorodności. Innym skutkiem jest powstawanie i rozprzestrzenianie się tzw. superchwastów, których usunięcie jest znacznie trudniejsze i wymaga zastosowania większych ilości herbicydów. To z kolei stwarza kolejny problem, czyli przenikanie szkodliwych środków do gleby i wód gruntowych, a w konsekwencji niszczenie flory znajdującej się w okolicy pól uprawnych. Takie działanie może z czasem doprowadzić do zachwiania równowagi biosystemu. Wadą GMO jest również możliwość uodparniania się szkodników na pestycydy, a tym samym brak skuteczności stosowanych środków ochrony roślin.
Polecamy: Testy alergiczne wykrywają, co powoduje wystąpienie reakcji alergicznej
