Celem studiów z zakresu farmakologii klinicznej jest pogłębienie już posiadanej wiedzy, a jednocześnie zdobycie nowych umiejętności z zakresu m.in.: badania składu leków, oceny ich działania i wpływu poszczególnych substancji na organizm człowieka. Ważną częścią jest wiedza na temat możliwych powikłań.
Polecamy: Interakcje leków w praktyce klinicznej. Jakich leków nie można łączyć?
Czym jest farmakologia kliniczna?
Farmakologia kliniczna jest specjalizacją lekarską. Jako dziedzina nauki zajmuje się sprawdzaniem składu leków, ich oddziaływaniem na organizm, skutkami ubocznymi, które mogą powodować poszczególne substancje, a także samym dopuszczaniem leków do użytku. Nie należy jej mylić z farmacją, która obejmuje kompleksowo wszelkie kwestie związane z lekami i jest dziedziną nadrzędną w stosunku do wszystkich pozostałych, dotyczących leków. Farmacja zajmuje się zarówno lekami syntetycznymi, biologicznymi, jak i tymi pochodzenia naturalnego, a także składnikami, które są w kosmetykach i spożywanej żywności.
Farmakologia skupia się przede wszystkim na działaniu konkretnych dawek substancji leczniczych, tak aby zabezpieczyć pacjenta przed niepożądanymi skutkami ubocznymi.
Chorzy bardzo rzadko mają kontakt z lekarzem farmakologiem. Specjaliści z tej dziedziny najczęściej zajmują się pracą badawczą w laboratoriach, planowaniem i organizacją kontrolowanych badań klinicznych oraz weryfikacją i interpretacją wyników. Często można ich również spotkać w aptekach czy firmach, które zajmują się wprowadzeniem leków do użytku. W swojej pracy skupiają się głównie na aspektach badawczych, a z wiedzy na podstawie przeprowadzonych doświadczeń, korzystają wszyscy pacjenci i lekarze.
Polecamy: Interakcje leków z żywnością – przykłady
Farmakologia kliniczna jako specjalizacja
Specjalizacja z farmakologii klinicznej to etap kształcenia podyplomowego. W tej dziedzinie mogą specjalizować się lekarze, którzy posiadają już specjalizację II stopnia w „anestezjologii i intensywnej terapii, chirurgii ogólnej, chorobach wewnętrznych, farmakologii, neurologii, neurologii dziecięcej, pediatrii, położnictwie i ginekologii, psychiatrii, psychiatrii dzieci i młodzieży, uzyskaną na podstawie poprzednich przepisów lub lekarze posiadający tytuł specjalisty w anestezjologii i intensywnej terapii, chirurgii ogólnej, chorobach wewnętrznych, neurologii, pediatrii, położnictwie i ginekologii, psychiatrii, uzyskany na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 25.03.1999 r.” [1].
Od farmakologa po ukończeniu specjalizacji, wymaga się znajomości na temat:
- działania leków i rodzajów interakcji;
- czynników, które mogą wpływać na działanie leków. Chodzi w tym przypadku przede wszystkim o czynniki genetyczne, chorobowe, związane ze stanem ogólnym danej osoby czy tolerancją na daną substancję;
- umiejętności dokonania tzw. oceny przedklinicznej danego leku;
- dokładnej znajomości przepisów, które określają zasady przeprowadzenia badań klinicznych.
Polecamy: Badania kliniczne, czyli co? Kiedy i po co się je wykonuje?
Zobaczcie, jak wygląda współpraca między lekarzami a firmami farmaceutycznymi:
Farmakologia kliniczna i jej znaczenie w praktyce medycznej
Farmakologia kliniczna ma ogromne znaczenie w praktyce medycznej. Mimo że pacjent bardzo rzadko ma do czynienia bezpośrednio z farmakologiem, to nieustannie będzie korzystał z wyników jego pracy. Prowadzone na określonych zasadach badania kliniczne pozwalają poznać zarówno zalety, jak i wady danej substancji leczniczej przy określonych stężeniach. Ma to niebagatelne znaczenia, jeśli chodzi o dobór dawek leków przez lekarzy specjalistów z różnych dziedzin. Badania kliniczne stanowią obecnie podstawę oceny działania nowych leków. Ponieważ przemysł farmaceutyczny w ostatnich latach bardzo dynamicznie się rozwija, zwiększa się jednocześnie zarówno liczba, jak i złożoność procedur. Specjaliści z tej dziedziny są więc pożądanymi na rynku pracownikami. Prawidłowo zaplanowane i wykonane badanie pozwala na osiągnięcie rzetelnych wyników, co w medycynie jest niezwykle ważne.
Ze względu na dużą wiedzę co do działania poszczególnych leków, ich dawkowania i interakcji z innymi substancjami leczniczymi, farmakologa poza laboratorium równie często można spotkać w aptece.
Źródło:
[1] Program specjalizacji w farmakologii klinicznej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 2000, http://www.cmkp.edu.pl/wp-content/uploads/2013/07/ FarmKliProgPOdst1999.pdf.
Bibliografia:
- Bolanowski M., Wiela-Hojeńska A., Milejski P., Orzechowska-Juzwenko K.: Farmakologia kliniczna, Volumed, Wrocław 1997.
- Chodera A., Herman S.: Cele i znaczenie praktyczne farmakologii klinicznej, PZWL, Warszawa 1993.
- Program specjalizacji w farmakologii klinicznej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 2000.
