Bywa, że rodzice zastanawiają się, czy bliźnięta jednojajowe mogą być różnej płci. Nie jest to możliwe, ze względu na to, że mają one taki sam genotyp. Różnej płci mogą być bliźnięta dwujajowe.
Jak powstają bliźnięta jednojajowe? Czy zawsze są jednakowej płci?
Bliźnięta jednojajowe, czyli monozygotyczne, powstają, gdy dojdzie do podziału zarodka na bardzo wczesnym etapie. To sprawia, że ich rozwój zdeterminowany jest przez identyczne geny. Bliźnięta jednojajowe zawsze są tej samej płci.
Czy bliźnięta jednojajowe muszą być do siebie podobne?
Choć bliźnięta jednojajowe mają identyczne geny odpowiadające za ich rozwój, czasem jednak mogą się bardzo od siebie różnić. Warto pamiętać, że na rozwój dziecka wpływa o wiele więcej czynników niż same geny. Wspólny rozwój w łonie matki oraz podobne wychowanie na wczesnym etapie życia zazwyczaj potęgują podobieństwo – zarówno fizyczne, jak i psychiczne.
Jednak w trakcie rozwoju dziecka dochodzi do wielu sytuacji, które mogą w znaczący sposób wpłynąć na jego wygląd czy charakter. Już w trakcie życia płodowego ułożenie bliźniaków może wpłynąć na to, że jedno z nich będzie silniejsze i większe od drugiego, lub że częściej będzie doświadczało dotyku matki. Trudno przewidzieć, jak takie sytuacje predestynują do dalszego rozwoju.
Badania nad rozdzielonymi bliźniętami prowadzone podczas II wojny światowej doprowadziły naukowców do wniosku, że geny odpowiadają w około 50% za to, jaki jest człowiek. Środowisko ma w równym stopniu wpływ na jego ostateczny wygląd i charakter. Biorąc pod uwagę udział doświadczeń w okresie prenatalnym i doniesienia z zakresu epigenetyki, obecnie przypuszcza się, że rola genów może być jeszcze mniejsza.
Bliźnięta jednojajowe różnią się od siebie tym bardziej, im bardziej odmienny styl życia prowadzą. Dieta, ilość czasu spędzanego na świeżym powietrzu, stosowanie używek, szkoła, przyjaciele i hobby – to wszystko ma wpływ na to kim się stają i jak wyglądają.
Bliźnięta jednojajowe, dwujajowe i dwojaczki
Podczas gdy bliźnięta jednojajowe powstają z podziału pojedynczego zarodka, to dwujajowe z dwóch zarodków. Dochodzi do tego, jeżeli podczas owulacji zostaną uwolnione dwie komórki jajowe i zostają one zapłodnione przez dwa plemniki. Bliźnięta dwujajowe są do siebie genetycznie podobne w takim samym stopniu, jak zwykłe rodzeństwo, jednak należy pamiętać, że rozwijają się w bardziej zbliżonych warunkach, niż gdyby dzieliło je parę lat życia. Określenia dwojaczki używa się w odniesieniu do bliźniąt dwujajowych, jest ono jednak niepoprawne.
Zobacz także: Objawy i przyczyny ciąży bliźniaczej. Jakie jest prawdopodobieństwo, że urodzą się bliźniaki?
Bliźniacza więź – prawda czy mit?
Istnieje wiele historii o tajemniczej, szczególnej więzi pomiędzy bliźniętami jednojajowymi. Skupiają się one głównie na osobach, które rozdzielone w dzieciństwie spotykały się po latach i odkryły wielkie podobieństwo w stylu życia. Osoby takie często mówią o uczuciu pustki czy przeczuciu, że mają rodzeństwo, które towarzyszyło im przez całe życie. Krążą też opowieści o tym, że rodzeństwo jednojajowe umiera razem.
Na wszystkie te teorie należy patrzeć z przymrużeniem oka. Więź bliźniąt jednojajowych na ogół rzeczywiście jest bardzo silna i niezwykła, nie ma to jednak żadnego związku ze zjawiskami paranormalnymi – osoby o identycznym DNA, doświadczeniach prenatalnych, a często też wychowane w podobny sposób siłą rzeczy muszą być sobie bliskie. Rodzinne spotkania po latach wywołują wiele wzruszeń także u osób o dalszym stopniu pokrewieństwa – rodzeństwo przyrodnie czy kuzyni także potrafią odczuwać niezwykłą więź.
Bliźnięta jednojajowe – ciekawostki
Niesamowitą historią o rozdzielonych bliźniętach jednojajowych jest opowieść o losach chłopców z Ohio, którzy zostali nazwani tak samo przez adopcyjnych rodziców. Ich droga rozwoju była bardzo podobna, w końcu obydwoje ożenili się z kobietami o imieniu Linda i mieli syna, którego nazwali James Allan. Po rozwodzie obydwaj wzięli drugi ślub z kobietami o imieniu Betty. Nawet ich psy nazywają się tak samo.
Bliźniacze siostry Ashley i Andrea urodziły się tego samego dnia. Obie były w bliźniaczej ciąży jednojajowej z chłopcami.
Zdarzają się przypadki, że para bliźniaczek jednojajowych poślubia parę bliźniąt. Dzieci z takiego małżeństwa, choć są kuzynami, genetycznie są rodzeństwem.
Najsłynniejszą na scenie politycznej parą bliźniąt jednojajowych byli bracia Kaczyńscy – Lech i Jarosław, którzy równocześnie sprawowali rządy w Polsce. W trakcie kiedy Lech był prezydentem, Jarosław został premierem.
Mimo, że bliźnięta jednojajowe są klonami, to nie mają identycznych odcisków palców.
Zobacz także: Od którego tygodnia widać ciążę na USG? Ile razy i jak często należy robić USG w ciąży?
Najbardziej znanymi bliźniętami występującymi w filmach są Kate i Mary Olsen, a w Polsce – Rafał i Marcin Mroczek.
