Zdarza się, że radiolog opisuje liczne torbiele korowe nerki lewej oraz prawej jednocześnie. W takim przypadku, a także w momencie występowania dolegliwości konieczne jest pogłębienie diagnostyki i zaplanowanie leczenia.
Czym jest torbiel korowa nerki?
W opisie badania ultrasonograficznego (USG) jamy brzusznej oraz miednicy pacjenci często znajdują niezrozumiałe, i tym samym niepokojące, sformułowania. Jednym z nich jest torbiel korowa nerek.
Torbiel nerek to zlokalizowana w miąższu tego narządu struktura z zawartością płynową, powstająca w wyniku poszerzenia cewek nerkowych. Może rozwijać się w różnych częściach narządu – w rdzeniu lub korze. Torbiel korowa na nerce może występować pojedynczo lub mnogo i jest najczęstszą zmianą w tym narządzie. Ogólna klasyfikacja wyróżnia torbiele nerek nabyte, proste oraz wrodzone.
Torbiele korowe nerek – przyczyny
Najczęstszą nabytą torbielą korową w nerce jest torbiel prosta nerek. Zwykle występuje pojedynczo, wykrywa się ją przypadkowo u osób poddanych rutynowemu badaniu USG, nieobciążonych przewlekłą chorobą nerek (PChN). Szacuje się, że takie pojedyncze torbiele korowe w nerkach wykrywa się aż u 30% populacji dorosłych. Prawdopodobieństwo ich powstania zwiększa się wraz z wiekiem. Mogą rosnąć w miarę upływu czasu.
Innym schorzeniem nabytym, w którym występują torbiele korowe nerek, jest nabyta torbielowatość nerek. Rozpoznaje się ją, gdy w USG osoby cierpiącej na przewlekłą chorobę nerek stwierdza się obecność co najmniej 4 torbieli, zarówno w lewej, jak i w prawej nerce. Powstawanie tych struktur wiąże się prawdopodobnie z wyrównawczym przerostem nefronów (komórek budujących narząd) w odpowiedzi na ich utratę w przebiegu niewydolności. Liczba torbieli korowych nerek w takim przypadku zwiększa się wraz z upływem czasu, po jakimś czasie zmiany te pojawiają się również w rdzeniu.
Genetyczną przyczyną powstawania torbieli korowych w nerkach jest zwyrodnienie wielotorbielowate nerek (PKD). W zależności od typu rozwija się w wyniku mutacji genów PKD1, PKD2 lub PKHD1. Torbiele korowe nerki w tej chorobie lokalizują się w obu narządach.
Zobacz film: Czego nie powinniśmy jeść, aby mieć zdrowe nerki?
Torbiel korowa nerki – objawy
W większości przypadków dochodzi do przypadkowego wykrycia patologii podczas badania USG. Torbiele korowe nerek są najczęściej bezobjawowe. Gdy osiągają duże rozmiary, wywołują ból w boku, uczucie ucisku w brzuchu oraz niecharakterystyczne dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Do powikłań torbieli korowych nerek zalicza się krwiomocz, czyli wydalanie krwi podczas oddawania moczu, zakażenia ich zawartości objawiające się burzliwym przebiegiem lub jedynie przemijającymi zwyżkami temperatur. W niektórych przypadkach może pojawić się przewlekły ból w okolicy lędźwiowej oraz kolka. Bardzo rzadko torbiel korowa nerki jest wyczuwalna przez powłoki brzucha jako guz.
W przypadku postaci genetycznych (PKD) objawy pojawiają się częściej i są to: wielomocz, postępująca niewydolność nerek, nadciśnienie tętnicze, ból, objawy kamicy, pojawienie się białka w moczu, krwiomocz. W większej części przypadków dochodzi do zakażeń oraz wykrycia guzów przez powłoki brzuszne. Stwierdza się także zmiany w innych narządach: torbiele wątroby, trzustki, tętniaki wewnątrzczaszkowe, przepukliny brzuszne.
Sposoby leczenia torbieli korowej nerki
Torbiele korowe nerek bezobjawowe zazwyczaj nie wymagają leczenia, zalecana jest kontrola USG raz w roku. Jeśli pojawi się krwiomocz, zaleca się pozostawanie w łóżku, odpoczynek oraz przyjmowanie leków przeciwbólowych. Torbiele korowe nerek osiągające znaczne rozmiary, powodujące ból lub uciskające sąsiednie narządy leczy się poprzez opróżnianie oraz sklerotyzację, czyli zabieg polegający na wprowadzeniu do wnętrza zmiany 95% etanolu.
W przypadku stwierdzenia torbieli korowych nerki, kiedy pojawiają się powikłania w postaci krwiomoczu i w nabytej torbielowatości nerki konieczne jest wykonanie pogłębionej diagnostyki w celu wykluczenia raka. W tym celu zazwyczaj przeprowadza się tomografię komputerową (TK) z podaniem środka kontrastowego. Kontrola powinna być przeprowadzana co 12–36 miesięcy, w zależności od ryzyka zezłośliwienia.
Ze względu na zagrożenie przewlekłą chorobą nerek w zwyrodnieniu wielotorbielowatym nerek wdraża się leczenie mające na celu opóźnienie jej rozwinięcia. W takiej sytuacji stosuje się terapię farmakologiczną. W przypadku podejrzenia genetycznego podłoża mnogich torbieli korowych nerki oraz współistniejącej schyłkowej PChN chorych poddaje się przeszczepieniu narządu.
Torbiel korowa nerki a dieta
Nie istnieje dieta, dzięki której można byłoby zapobiec powstawaniu zmian. W przypadku torbieli korowych nerki, między innymi w wielotorbielowatości nerek, zaleca się dietę z ograniczeniem soli. Sugeruje się, by pacjenci zmniejszyli również spożycie kofeiny oraz forskoliny (substancji zawartej w ziołach), gdyż mogą one przyspieszać wzrost zmian.
Bibliografia:
1. Szczeklik A.: Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna. Kraków 2018.
2. Książek A., Załuska W.: Wrodzone choroby nerek. Nefrologia. Medical Tribune Polska, 2010: s. 275–278.
