Immunoterapia swoista ma najwyższą skuteczność w przypadku alergii na jad os i pszczół. Dzięki jej zastosowaniu możliwe jest uniknięcie groźnego w przypadku ukąszenia wstrząsu anafilaktycznego, który może powadzić do śmierci.
Zalety immunoterapii swoistej
Przede wszystkim należy pamiętać, że alergii nie można wyleczyć całkowicie. Istnieją przypadki samoistnego ustąpienia nadwrażliwości, ale najczęściej dotyczą one dzieci.Zastosowanie odczulania nie tylko powoduje uodpornienie alergika na wywołujący u niego objawy uczulenia alergen, ale również prowadzi do wyleczenia schorzeń powstałych na skutek alergii, np. kataru siennego, atopowego zapalenia skóry czy astmy oskrzelowej.
Odczulanie ma również działanie profilaktyczne, zapobiega wystąpieniu alergii krzyżowych oraz pojawieniu się nowych uczuleń. Wszystko to prowadzi do poprawy jakości życia osoby chorej.
Skuteczność odczulania
Immunoterapia swoista wykazuje największą skuteczność, gdy zostaje podjęta we wczesnej fazie alergii. Wówczas możliwe jest osiągnięcie efektu niemal całkowitego wyzdrowienia. W przeważającej części przypadków, gdy kuracja została zastosowania późno, odczulanie powoduje, że dawki leków przeciwalergicznych mogą zostać znacząco zredukowane.
Nieskuteczność odczulania może wiązać się z błędami w kwalifikacji pacjenta do kuracji, niewłaściwego określenia alergenu lub podania zbyt małej dawki szczepionki. Wpływ na to może mieć również fakt, że pacjent jest uczulony na wiele alergenów różnego pochodzenia.
Wskazania do zastosowania immunoterapii alergenowej
Aby proces terapeutyczny przebiegał bez zakłóceń, bardzo ważne jest, by zostały spełnione następujące warunki:
- precyzyjna diagnoza alergii, czyli rozpoznanie powodujących uczulenie alergenów,
- przygotowanie pozbawionej zanieczyszczeń szczepionki.
Immunoterapia swoista jest obecnie jedną z najskuteczniejszych metod znacznego wyciszenia reakcji alergicznej. Inną metodą o podobnym działaniu jest unikanie kontaktu z substancjami powodującymi uczulenie, jednak często jest to niemożliwe, np. w przypadku alergii na pyłki czy kurz.
Sposób podania szczepionki w immunoterapii swoistej
Preparat zawierający określoną dawkę starannie oczyszczonych alergenów można podać pacjentowi:
- w postaci kropli, tabletek lub kapsułek - doustnie i podjęzykowo (tzw. odczulanie podjęzykowe),
- w postaci wodnych roztworów lub proszku - dooskrzelowo,
- w postaci wodnych roztworów - podskórnie, jako iniekcje (zastrzyki),
- w postaci kropli - dospojówkowo.
Szczepionkę podaje się przez około 3 do 5 lat w ściśle określonych przez lekarza odstępach czasowych. Sukcesywnie również jest zwiększana dawka alergenu, którą dostosowuje się do wzrastającej w organizmie na niego odporności.
Przeciwwskazania do stosowania immunoterapii swoistej
Odczulanie może być prowadzone już u dzieci w wieku powyżej 5 lat. Istnieje jednak wiele czynników, które uniemożliwiają lub utrudniają przeprowadzenie odczulania, do których zalicza się:
- nowotwory,
- choroby autoimmunologiczne,
- przewlekłe choroby zakaźne, np. gruźlicę,
- niemożność współpracy z pacjentem - stan śpiączki,
- przyjmowanie preparatów adrenolitycznych,
- astmę oskrzelową o ciężkim przebiegu,
- poważne schorzenia oraz zaburzenia w obrębie układu sercowo-naczyniowego,
- ciążę,
- karmienie piersią,
- wiek - poniżej 5. roku życia,
- alergie o zaostrzonym przebiegu,
- palenie tytoniu,
- ostre atopowe zapalenie skóry.
Odczulanie - skutki uboczne
Działania niepożądane, które mogą wystąpić w trakcie terapii, często są powodowane przez pacjentów na skutek nieprzestrzegania zaleceń, takich jak:
- bezwzględne przestrzeganie terminów wizyt,
- pozostanie przez co najmniej pół godziny w gabinecie lekarskim po przyjęciu szczepionki,
- skrupulatne notowanie wszystkich niepokojących objawów pojawiających się w trakcie kuracji i informowanie o nich lekarza prowadzącego leczenie,
- unikanie wysiłku fizycznego przez co najmniej kilka godzin po przyjęciu dawki preparatu,
- nienarażanie się (świadome) na kontakt z alergenami,
- niepodejmowanie leczenia na własną rękę,
- nieprzerywanie stosowania zaleconych przez alergologa leków,
- informowanie lekarza o wszystkich infekcjach, wypadkach oraz dodatkowych leczeniu.
Ponadto w trakcie leczenia mogą pojawić się następujące działania niepożądane:
- ból, opuchlizna i zaczerwienienie w miejscu iniekcji,
- nieżyt nosa,
- pokrzywka,
- obrzęk krtani,
- atak astmy.
Jednym z najgroźniejszych powikłań, mogących mieć miejsce w trakcie immunoterapii, jest wstrząs anafilaktyczny.
Aby uniknąć sytuacji zagrażającej życiu, należy zawsze mieć przy sobie ampułko-strzykawkę z adrenaliną oraz poinformować bliskich o tym, w jaki sposób mają zareagować w przypadku jego wystąpienia.
Jeżeli immunoterapia jest prowadzona prawidłowo, w ścisłej i rzetelnej współpracy pacjenta i personelu medycznego, skutki uboczne pojawiają się niezwykle rzadko. Odczulanie jest wówczas jedną z bezpieczniejszych metod leczenia alergii.
