Choroba Heinego-Medina nazywana jest też polio lub ostrym nagminnym porażeniem dziecięcym. Wywołuje ją wirus polio, który dostaje się do organizmu przez układ pokarmowy. Następnie rozwija się w jelitach, by później rozprzestrzenić się po całym organizmie. Choroba jest bardzo zaraźliwa – każdy, kto przebywa z nosicielem wirusa, musi liczyć się z bardzo dużym ryzykiem zakażenia. Największe prawdopodobieństwo zainfekowania wirusem występuje u dzieci do 5. roku życia.
Choroba Heinego-Medina – objawy
Badania wskazują, że u 95% nosicieli wirus nie daje żadnych objawów, mimo to osoby te wciąż zarażają. W takich przypadkach mówimy o polio subklinicznym. W pozostałych 5% choroba Heinego-Medina przejawia w trzech postaciach: choroba Heinego-Medina nieporażenna, choroba Heinego-Medina porażenna i zespół post-polio.
- Choroba Heinego-Medina nieporażenna – jej objawy to: gorączka, ból gardła, ból głowy, wymioty, przemęczenie, zapalenie opon mózgowych. Zazwyczaj trwa około 10 dni, nie pozostawiając żadnych śladów.
- Choroba Heinego-Medina porażenna – dotyczy 1% przypadków. Początkowo objawy są takie, jak przy odmianie bez paraliżu. Po tygodniu jednak pojawiają się: zanik odruchów, silne skurcze i bóle mięśni, bezwład kończyn, czasem po jednej stronie ciała, nagły paraliż, chwilowy lub trwały, zniekształcenia kończyn (zwłaszcza w biodrach, w kostkach i na stopach). Skutkiem porażennej choroby Heinego-Medina jest trwały paraliż porażonych mięśni.
- Zespół post-polio – występuje u osób, które już wcześniej przebyły chorobę Heinego-Medina. Może wystąpić nawet do 40 lat od pierwszego zachorowania, jego przyczyny nie są dokładnie znane. Przyczynia się do dalszego osłabienia mięśni i stawów, nasilenia bólu mięśni, zaniku mięśni, bezdechu sennego, problemów z oddychaniem, pamięcią i koncentracją.
Wyróżnia się także dwie postaci porażennej choroby Heinego-Medina. Są to:
- Postać rdzeniowa – dotyczy większości chorych dotkniętych porażenną postacią Polio. Jej główny objaw to zwiotczenie mięśni, rzadziej ich nadmierne napięcie (spastyczność). Najczęściej porażenia dotyczą kończyn dolnych, w rzadszych przypadkach kończyn górnych czy mięśni tułowia. Osłabieniu mięśni towarzyszy osłabienie lub zanik odruchów,
- Postać opuszkowa – nazywana również mózgową. Wiąże się ona z uszkodzeniem układu nerwowego wegetatywnego, odpowiadającego za funkcjonowanie narządów wewnętrznych. Jego skutkiem są m.in. poważne zaburzenia oddychania.
Choroba Heinego-Medina – szczepionka
Profilaktyka choroby Heinego-Medina polega wyłącznie na szczepieniach. Zaczyna się je u dzieci na przełomie 3. i 4. miesiąca życia. Podaje im się wówczas szczepionkę IPV, co oznacza szczepienie nieaktywnymi wirusami (ang. Inactive Polio Vaccine). Są one podawane w formie zastrzyku. Zabite wirusy nie mogą spowodować polio. Kolejne szczepienie wykonuje się w 5. miesiącu życia, a następne – między 16. a 18. miesiącem. Ostatnią szczepionkę na chorobę Heinego-Medina dziecko otrzymuje w 6. roku życia. Jeszcze kilka lat temu ostatnią dawkę podawano doustnie (ang. OPV – Oral Polio Vaccine). Zamiast wirusów nieaktywnych podawano w niej żywe, ale atenuowane, czyli pozbawione zdolności wywołania choroby. Obecnie jednak wszystkie szczepionki zawierają tylko nieaktywne wirusy i podaje się je w zastrzykach.
W rzadkich przypadkach szczepionka na chorobę Heinego-Medina może dawać skutki uboczne, takie jak: problemy z oddychaniem, wysoką gorączkę, zawroty głowy, obrzęk gardła, przyspieszoną akcję serca.
Choroba Heinego-Medina – leczenie
Wyleczenie choroby Heinego-Medina nie jest możliwe. Dlatego zalecane są przede wszystkim działania zwiększające komfort życia chorego. Bardzo ważny jest tu odpoczynek, najlepiej w łóżku, w pozycji leżącej. Oprócz tego niezbędna jest też fizjoterapia, nastawiona na zmniejszenie bólu w porażonych mięśniach, zredukowanie problemów z oddychaniem i umożliwienie pacjentowi chodzenia.
Choroba Heinego-Medina – historia
Choroba Heinego-Medina po raz pierwszy została opisana w 1789 r. przez angielskiego lekarza Michaela Underwooda. Nazwano ją jednak od nazwisk Jakoba Heinego i Karla Oskara Medina, którzy badali ją w latach 1840 (Heine) i 1890 (Medin). Na pierwszą połowę XX w. przypada pandemia polio, która objęła całą północną półkulę Ziemi. Udało się ją powstrzymać dzięki zastosowaniu na masową skalę szczepionki na polio odkrytej w latach 50. W 1994 r. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, że Ameryka Północna jest już wolna od tej choroby. W Europie nastąpiło to w 2001 r.
