Zęby mądrości, potocznie nazywane ósemkami, to najdalej położone zęby w łuku zębowym. Pojawiają się między 17 a 25 rokiem życia. Dla większości osób są powodem zmartwień i częstych wizyt u dentysty. W związku z tym popularnym rozwiązaniem jest chirurgiczne usuwanie ósemek, które przeprowadza się zwłaszcza, gdy doszło do zatrzymania rozwoju zęba lub silnego zapalenia otaczających go dziąseł. Wyrywanie ósemek na NFZ jest bezpłatne, jednak chorzy często decydują się na zabieg w gabinecie prywatnym.
Chirurgiczne usuwanie ósemek – wskazania
Trzecie zęby trzonowe usuwane są głównie z powodu licznych wskazań leczniczych, profilaktycznych i ortodontycznych. Chirurgiczne usuwanie ósemek przeprowadza się zwłaszcza, gdy doszło do zatrzymania rozwoju zęba lub pojawił się silny stan zapalny otaczających go dziąseł. Choremu dokucza wówczas opuchlizna, obrzmienie i ból. Wskazaniem do wyrwania zębów mądrości jest też próchnica. Ze względu na swoje trudne położenie sprawiają trudności w dokładnym czyszczeniu. Nagromadzone na nich bakterie z łatwością zakażają pozostałe zęby. Często usuwa się je z powodów ortodontycznych. Nie mieszcząc się w łuku zębowym, powodują stłoczenie zębów i rozwój wad zgryzu. Zabieg ekstrakcji przeprowadza się, jeśli ósemki są zbytnio nachylone do środka ust i naciskają na korzeń siódmego zęba, przez co może nastąpić jego reabsorpcja, która prowadzi do utraty tkanek twardych zęba i kości wyrostka zębodołowego. Profilaktyczna ekstrakcja zębów mądrości budzi pewne kontrowersje.
Czym zajmują się stomatolodzy? Leczą nie tylko zęby. Zobaczcie na filmie:
Na czym polega chirurgiczne usuwanie ósemek?
Przed przystąpieniem do ekstrakcji zęba konieczne jest przeprowadzenie badań radiologicznych, takich jak zdjęcie pantomograficzne, w celu oceny potencjalnej trudności zabiegu i ryzyka wystąpienia powikłań.
Chirurgiczne usuwanie ósemek, zwane też dłutowaniem ósemek, przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Trwa około godziny. Powinno być wykonane przez chirurga szczękowo-twarzowego. Często praktykowanym rozwiązaniem jest wykorzystanie do zabiegu specjalnego mikroskopu, zapewniającego bardzo dokładny ogląd zęba. Po nacięciu dziąsła następuje wydostanie zęba z kości i zaopatrzenie rany w opatrunek chirurgiczny. Na ranę zakłada się około 7 szwów, które ściąga się po tygodniu. Do dezynfekcji zębodołu wykorzystuje się silnie bakteriobójczy ozon. Usunięcie zęba zatrzymanego wiąże się z pozostaniem znacznego ubytku kostnego. U niektórych osób konieczne jest jego uzupełnienie za pomocą preparatów kościozastępczych.
Powikłania po chirurgicznym usuwaniu ósemek
Nie można jednoznacznie przewidzieć, czy powikłania wystąpią i u jakiej grupy osób. Po zabiegu ekstrakcji zębów mądrości chorzy mogą mieć problemy z ograniczoną ruchomością szczęki. Może im doskwierać ból gardła przy połykaniu, trudności w wyraźnym mówieniu i krwawienie. Rozwija się dość duża opuchlizna, która w ciągu pierwszych dni po zabiegu może wywołać optyczną asymetrię twarzy. Pojawia się również zasinienie i suchość ust.
Znacznie rzadziej dochodzi do cięższych skutków ubocznych usunięcia ósemek, takich jak: suchy zębodół, otwarcie zatoki, krwiak, ukruszenie sąsiadujących zębów, koron, mostów czy licówek, brak czucia lub złamanie szczęki.
Chirurgiczne usuwanie ósemek – rekonwalescencja
Po ekstrakcji zębów mądrości należy przestrzegać zaleceń lekarza. Rekonwalescencja po chirurgicznym usuwaniu ósemek skupia się na zapewnieniu warunków odpowiednich do prawidłowego zagojenia się rany po wyrwanym zębie. Przez kilka dni po zabiegu zaleca się stosowanie zimnych okładów, które przyspieszą schodzenie opuchlizny, hamują krwawienie i działają przeciwzapalnie. Zimnego kompresu nie powinno się przykładać bezpośrednio do skóry, żeby nie odmrozić policzka. Należy wykonywać zimne okłady zewnętrzne przez ligninę. Można też ssać kostki lodu.
Do tygodnia może się utrzymywać ból, który można złagodzić przyjmując dostępne w aptece bez recepty środki przeciwbólowe. Można nabyć specjalny żel antyseptyczny, który nakłada się w bolącym miejscu. Jeśli został zlecony antybiotyk, należy bezwzględnie trzymać się wyznaczonych godzin przyjmowania leku. Jeśli ból nie ustępuje lub nasila się, konieczne jest ponowne odwiedzenie gabinetu stomatologicznego.
Dwie godziny po zabiegu nie powinno się przyjmować żadnych pokarmów ani napojów. Po usunięciu zębów mądrości co najmniej przez tydzień nie wolno pić alkoholu i palić papierosów. Niewskazane jest spożywanie kawy i mocnej herbaty. Najlepszym rozwiązaniem jest wprowadzenie na kilka dni delikatnej diety półpłynnej. Warto ograniczyć spożywanie drażniących, twardych czy gorących pokarmów. W jadłospisie powinny znaleźć się przeciery, zupy i przetwory z nabiału. Należy unikać wysiłku fizycznego do czasu zdjęcia szwów, a wyczynowego uprawiania sportu do 14 dni po zabiegu.
Należy pamiętać o prawidłowej higienie jamy ustnej – dokładnie szczotkować zęby, starając się nie podrażnić rany i przepłukiwać jamę ustną płynem antyseptycznym, roztworem wody utlenionej czy letnią wodą. Jamę ustną można płukać letnim naparem rumianku i szałwii. Pozytywne efekty przyniesie wykonywana co 2–4 godziny przez co najmniej 2 minuty płukanka wody z solą.
W niektórych gabinetach stomatologicznych chorego po usunięciu zęba kieruje się na zabiegi z wykorzystaniem pola magnetycznego i naświetlania laserem biostymulacyjnym. Postępowanie to przyspiesza gojenie się tkanek.
Zobaczcie także, jak powinno się prawidłowo szczotkować zęby:
Bibliografia:
1. Dudek D., Segiet O., Reichman-Warmusz E. i wsp., Powikłania jatrogenne w chirurgii stomatologicznej – przegląd piśmiennictwa i opis przypadków, „Implants”, 2015, 1, s. 12-16.
2. Szczepkowska A., Lipczyńska M., Osica P., Janas-Naze A., Najczęstsze powikłania po zabiegach chirurgicznej ekstrakcji trzecich zębów trzonowych żuchwy w materiale Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, „Journal of Education, Health and Sport”, 2016, 6(5), s. 412-423.
3. Szubert P., Jankowski M., Krajecki M. i wsp., Analiza czynników predysponujących do powikłań po chirurgicznym usunięciu zębów mądrości w żuchwie, „DENTAL FORUM”, 2015, XLII(1), s. 45-50.
4. Czechowska E., Rydzewska-Lipińska M., Szubert P., Sokalski J., Komplikacje podczas zabiegu operacyjnego usuwania zęba mądrości – opis przypadku, „DENTAL FORUM”, 2013, XXXXI(1), s. 119-122.
